Samenvatting Alle begrippen Klassieke oudheid

Begrippen dag 1

Ontstaan van de beschavingen in Egypte en Mesopotamië
 Steentijd: Een prehistorische periode waarin mensen voornamelijk
stenen gereedschap gebruikten. Het leven draaide om jagen en
verzamelen, en de eerste kunstuitingen ontstonden. Deze periode
was cruciaal voor de ontwikkeling van sociale structuren.
 Neolithische revolutie: De overgang van nomadisch leven naar
een landbouwsamenleving. Mensen begonnen gewassen te
verbouwen en vee te houden, wat leidde tot permanente
nederzettingen en sociale stratificatie.
 Regenlandbouw: Een vorm van landbouw die volledig afhankelijk
was van natuurlijke regenval. Het was minder voorspelbaar en kon
leiden tot voedselschaarste in droge seizoenen.
 Irrigatielandbouw: Landbouw waarbij water via kanalen of
dammen werd geleid naar de velden. Dit maakte het mogelijk om
grotere gebieden te cultiveren, vooral in droge regio’s zoals
Mesopotamië.
 Natuurlijke irrigatie: Een irrigatiesysteem dat afhankelijk was van
overstromingen, zoals bij de Nijl. Het vruchtbare slib dat achterbleef
maakte landbouw mogelijk.
 Kunstmatige irrigatie: Het opzettelijk aanleggen van
waterkanalen om land te bewateren. Dit vereiste georganiseerde
arbeid en versterkte de sociale hiërarchie.
 Tempeleconomie: Economieën waarin tempels een centrale rol
speelden in de opslag, distributie en productie van goederen. Dit
systeem was wijdverspreid in Mesopotamië en Egypte.

Het derde millennium
 Dynastieën: Families van heersers die de macht erfden en vaak
lange periodes regeerden. In Egypte worden dynastieën gebruikt om
de geschiedenis te ordenen.
 Oude Rijk: Een periode in Egypte (2700–2200 v.Chr.) die bekend
staat om de bouw van de piramiden en een sterke gecentraliseerde
staat. Het werd gevolgd door een tijd van politieke instabiliteit.
 Hiërogliefenschrift: Een pictografisch schrift dat door de oude
Egyptenaren werd gebruikt voor religieuze en officiële teksten.
Alleen getrainde schrijvers konden het lezen en schrijven.
 Piramiden: Monumentale grafstructuren die farao's bouwden om
hun goddelijke status en macht te benadrukken. De Grote Piramide
van Gizeh is een van de zeven wereldwonderen.
 Sumeriërs: De eerste bekende beschaving, gevestigd in Zuid-
Mesopotamië. Ze ontwikkelden spijkerschrift, stadstaten zoals Uruk,
en geavanceerde irrigatiesystemen.
 Akkadiërs: Een Semitisch volk dat het eerste rijk in Mesopotamië
stichtte onder Sargon van Akkad. Ze verenigden verschillende
stadstaten en introduceerden een gecentraliseerd bestuur.
 Semieten: Etnische groepen in het oude Midden-Oosten, zoals de
Akkadiërs en Babyloniërs. Ze deelden gemeenschappelijke talen en
culturele tradities.

,  Derde dynastie van Ur: Een periode in Zuid-Mesopotamië waarin
de stadstaat Ur een machtig rijk was. Het is bekend om zijn
ziqqurats en goed georganiseerde administratie.
 Amorieten: Een semitisch volk dat zich vestigde in Mesopotamië en
leidde tot de opkomst van het Babylonische rijk. Hun cultuur was
een mengeling van lokale en buitenlandse invloeden.
 Ziqqurat: Monumentale tempels in Mesopotamië in de vorm van
trappiramiden. Ze dienden als religieuze centra en symbolen van
macht.

Het tweede millennium
 Thebe: Een belangrijke stad in Egypte en het religieuze centrum
tijdens het Nieuwe Rijk. Het was de thuisbasis van de god Amon en
monumenten zoals de Vallei der Koningen.
 Hyksos: Een groep Aziatische indringers die Egypte regeerden
tijdens de Tweede Tussenperiode. Ze introduceerden nieuwe
technologieën zoals de strijdwagen.
 Assyrië: Een machtig rijk in Noord-Mesopotamië dat bekend stond
om zijn militaire kracht en administratieve innovatie. Het bereikte
zijn hoogtepunt in de 9e–7e eeuw v.Chr.
 Babylonië: Een rijk in Zuid-Mesopotamië dat beroemd is om zijn
hangende tuinen en het Wetboek van Hammurabi. Het was een
cultureel en politiek centrum in het Midden-Oosten.
 Oudassyrische Rijk: De vroege fase van het Assyrische rijk,
gekenmerkt door handel en stedelijke ontwikkeling. Het was een
voorloper van het Nieuw-Assyrische rijk.
 Oudbabylonische Rijk: Een machtige staat onder leiding van
Hammurabi. Het rijk stond bekend om de codificatie van wetten en
de ontwikkeling van literatuur zoals het Gilgamesh-epos.
 Hammurabi: De zesde koning van Babylon, beroemd om zijn
wetboek dat een van de eerste gecodificeerde wetten ter wereld is.
Hij versterkte de centrale macht in Babylonië.
 Strijdwagen: Een innovatief oorlogsmiddel dat snelle mobiliteit
bood en een revolutie teweegbracht in oude oorlogsvoering. Het
werd geïntroduceerd door volkeren zoals de Hyksos.
 Minoïsche beschaving: Een oude beschaving op Kreta, bekend om
het paleis van Knossos en geavanceerde kunst. Ze beïnvloedden
later de Myceense cultuur.
 Hettitische Rijk: Een Indo-Europees rijk in Anatolië, beroemd om
ijzerproductie en conflicten met Egypte. Ze versloegen Babylon en
maakten gebruik van strijdwagens.
 Farao: De titel van de heerser van Egypte, beschouwd als een
goddelijke figuur. Farao's hadden absolute macht over politiek,
religie en het leger.
 Achttiende dynastie: Een van de meest welvarende perioden in
Egypte, bekend om farao's zoals Achnaton, Toetanchamon en
Hatshepsut.
 Achnaton/Echnaton: Een farao die het monotheïstische geloof in
Aton, de zonneschijf, promootte. Zijn religieuze hervormingen waren
controversieel en tijdelijk.