Inhoudsopgave
Nederlands samenvatting hoofdstuk 3 – basiskennis taalonderwijs.......................1
Nederlands samenvatting hoofdstuk 6 – basiskennis taalonderwijs.......................7
Nederlands samenvatting hoofdstuk 7 – basiskennis taalonderwijs.....................12
Nederlands samenvatting hoofdstuk 9 – basiskennis taalonderwijs.....................17
Nederlands samenvatting hoofdstuk 11 – basiskennis taalonderwijs...................20
Nederlands samenvatting hoofdstuk 3 – basiskennis taalonderwijs
3.1 taalverwerving
1
,De verschillen en overeenkomsten tussen het leren van een eerste en een
tweede taal
◦ 3.1.1 theorieën over taalverwerving
In de loop der jaren zijn er verschillende theorieën geweest over hoe kinderen
hun taal verwerven: behaviorisme, creatieve constructietheorie en interactionele
benadering
Behaviorisme: is een stroming binnen de psychologie die ervan uitgaat dat
kinderen hun taal leren door imitatie. Kinderen bootsen de taal die ze in
hun omgeving horen na. De meest frequente woorden worden als eerste
geleerd. De goedkeuring van de ouders speelt een belangrijke rol. In de
praktijk produceren kinderen zinnen die ze nog nooit eerder hebben
gehoord. Ze leren als eerste zelfstandige naamwoorden en werkwoorden
die verwijzen naar dingen en acties uit de directe omgeving van het kind.
Het voorbeeld van de ouders is noodzakelijk om de taal te leren.
Creatieve constructietheorie: kinderen imiteren de taal niet, maar
beschikken zelf overe een aangeboren taalvermogen waarmee ze op
creatieve manier zinnen kunnne bouwen. Een aanwijzing voor een
aangeboren taalleermechanisme ligt in het feit dat een kind elke
willekeurige taal kan leren. Een kind is in staat om zelf structuur te
ontdekken in de taal en het kan zinnen vormen die het nog nooit eerder
heeft gehoord. De volgorde waarin het kind zich een taal eigen maakt
wordt bepaald door biologische rijping. Bij deze theorie werd de nadruk
sterk gelegd op de creatieve maniere waarop een kidn met behulp van
taalvermogen zelf zijn taal construeerde. De aandacht voor taalaanbod
raakt op de achtergrond.
Interactionele benadering: het belang van het aangeboren
taalleervermogen, maar men benadrukt dat het taalaanbod van de
omgeving en de interactie tussen een kind en andere moedertaalsprekers
belangrijk is bij het leren van een taal. Het taalaanbod moet afgestemd zijn
op de mogelijkheden van het kind. Het geeft het kind de mogelijkheid om
allerlei hypotheses op te stellen over de betekenis van woorden en de
regels van de taal. Het kind zal nodige fouten maken maar dat zijn
noodzakelijke stappen.
◦ 3.1.2 eerstetaalverwerving
De taalverwerving van kinderen begint op fonologisch niveau met het vormen
van spraakklanken. Kinderen ontwikkelen zich ook op morfologisch niveau,
waarbij het gaat om de manier waarop woorden gevormd worden. Kinderen
maken zicg geleidelijk aan de regels voor de opbouw van Nederlandse woorden
eigen. Ook op semantisch niveau waar het gaat om de betekenis van woorden
ontwikkelen kinderen zich. Op syntactisch niveau van de taal leren kinderen de
regels die er zijn voor het combineren van woorden. Een kind leert de taal op
pragmatisch niveau en maakt zich de regels eigen voor het gebruik van de taal
en de communicatie tussen mensen. Een kind is met alle niveaus van de taal
bezig (taalproces). Het taalverwervingsproces van een kind is te onderscheiden
in deze perioden:
2
, Prelinguale periode: de periode voordat een kind zijn eerste woorden
spreekt. Deze loopt vanaf geboorte aan ongeveer het eerste levensjaar. Er
is nog geen sprake van taal omdat het kind nog geen systeem van
symbolen en regels hanteert waarmee het een bepaalde boodschap
overbrengt. Het gaat in deze periode om losse klanken en communicatie.
Het huilen van een baby is communicatie. Na zes weken beginnen baby’s
zich actief met de taal bezig te houden. Ze luisteren naar stemgeluiden en
gaan zelf klanken produceren (vocaliseren). Na vier maanden begint een
kind meer te expirimenteren met het voortbrenge van geluiden. De
klanken worden gevarieerder en verschillen in toonhoogte, luidheid en
duur. Kinderen produceren medeklinkers en allerlei klanken die we niet
kennen (vocaal spel). Er ontwikkelt een interactie tussen het kind en ouder
en daarmee maakt een kind zich weer essentieel element van taal eigen.
Na ongeveer zes maanden begint het brabbelen. Een kind herhaalt
klankgroepen die al een beetje klinken als taal maar geen betekenis
hebben. Een kind oefent in de prelingual periode met articulatie,
klankstructuur, zinsmelodie en communicatie. In deze periode is er allerlei
materiaal voor kinderen om hun taalvaardigheid te ontwikkelen.
Linguale periode: een kind gaat woorden en zinnen als
communicatiemiddelgebruiken. In de vroeglinguale periode gaat het
brabbelen over naar betekenisvol taalgebruik. Eerst zijn woorden nog sterk
gebonden aan een specifieke context. De eerste woorden worden nog niet
correct uitgesproken omdat het spreekmechanisme van een kind nog niet
zo ontwikkeld is dat het alle klankcombinaties kan uitspreken. Gaandeweg
ontdekt een kind dat je met woorden ook kunt verwijzen naar concrete
voorwerpen uit de werkelijkheid. Met behulp van een los woordje doet een
kind een mededeling of stelt het een vraag. Een kind kan ook al een
ontkennende zin maken door een woord te zeggen en nee te schudden. Als
het eenmaal zover is, zit het in de fase van de eenwoordzin. Aan het eind
van de fase is een kind in staat een eigenschap aan een voorwerp te
koppelen. Na deze fase begint de tweewoordzin fase (telegramstijlfase).
Kinderen kunnen allerlei relaties aangeven en vanaf dat moment gaan de
regels voor de volgorde van woorden een rol spelen en begint het kind met
het leren van de grammatica van het nederlands. De meeste klanken kan
een kind uitspreken, maar twee medeklinkers achter elkaar zijn nog
moeilijk. Hierna komt de meerwoordzin fase. Een kind kan een zin met
meer dan twee woorden maken. In deze periode maakt de woordenschat
van een kind een grote groei door. Deze woordenschat bevat
inhoudswoorden en weinig functiewoorden. Na de vroeglinguale periode
komt de differentiatiefase. Een kind leert nu ook de morfologische en
pragmatische aspecten van de taal. Het leert dat woorden van vorm
kunnen veranderen en dat dat ook iets betekent. Het kan de taal
gebruiken los van een concrete context en spreekt over zaken die niet in
hun directe omgeving voorkomen. Een kind krijgt tijdsbesef , ruimtelijk
inzicht en leert op gedetailleerdere manier dingen waar te nemen. De
leefwereld breidt uit waarbij het taalaanbod van kinderen dus ook
uitbreidt. Kinderen leren functiewoorden gebruiken en ze leren nieuwe
woordsoorten. De telegramstijl verdwijnt. Er bestaan verschillende
observatie-instrumenten voor leerkrachten om de taalontwikkelingen van
kinderen in kaart te brengen. Kinderen leren morfologische principes. Een
3
Nederlands samenvatting hoofdstuk 3 – basiskennis taalonderwijs.......................1
Nederlands samenvatting hoofdstuk 6 – basiskennis taalonderwijs.......................7
Nederlands samenvatting hoofdstuk 7 – basiskennis taalonderwijs.....................12
Nederlands samenvatting hoofdstuk 9 – basiskennis taalonderwijs.....................17
Nederlands samenvatting hoofdstuk 11 – basiskennis taalonderwijs...................20
Nederlands samenvatting hoofdstuk 3 – basiskennis taalonderwijs
3.1 taalverwerving
1
,De verschillen en overeenkomsten tussen het leren van een eerste en een
tweede taal
◦ 3.1.1 theorieën over taalverwerving
In de loop der jaren zijn er verschillende theorieën geweest over hoe kinderen
hun taal verwerven: behaviorisme, creatieve constructietheorie en interactionele
benadering
Behaviorisme: is een stroming binnen de psychologie die ervan uitgaat dat
kinderen hun taal leren door imitatie. Kinderen bootsen de taal die ze in
hun omgeving horen na. De meest frequente woorden worden als eerste
geleerd. De goedkeuring van de ouders speelt een belangrijke rol. In de
praktijk produceren kinderen zinnen die ze nog nooit eerder hebben
gehoord. Ze leren als eerste zelfstandige naamwoorden en werkwoorden
die verwijzen naar dingen en acties uit de directe omgeving van het kind.
Het voorbeeld van de ouders is noodzakelijk om de taal te leren.
Creatieve constructietheorie: kinderen imiteren de taal niet, maar
beschikken zelf overe een aangeboren taalvermogen waarmee ze op
creatieve manier zinnen kunnne bouwen. Een aanwijzing voor een
aangeboren taalleermechanisme ligt in het feit dat een kind elke
willekeurige taal kan leren. Een kind is in staat om zelf structuur te
ontdekken in de taal en het kan zinnen vormen die het nog nooit eerder
heeft gehoord. De volgorde waarin het kind zich een taal eigen maakt
wordt bepaald door biologische rijping. Bij deze theorie werd de nadruk
sterk gelegd op de creatieve maniere waarop een kidn met behulp van
taalvermogen zelf zijn taal construeerde. De aandacht voor taalaanbod
raakt op de achtergrond.
Interactionele benadering: het belang van het aangeboren
taalleervermogen, maar men benadrukt dat het taalaanbod van de
omgeving en de interactie tussen een kind en andere moedertaalsprekers
belangrijk is bij het leren van een taal. Het taalaanbod moet afgestemd zijn
op de mogelijkheden van het kind. Het geeft het kind de mogelijkheid om
allerlei hypotheses op te stellen over de betekenis van woorden en de
regels van de taal. Het kind zal nodige fouten maken maar dat zijn
noodzakelijke stappen.
◦ 3.1.2 eerstetaalverwerving
De taalverwerving van kinderen begint op fonologisch niveau met het vormen
van spraakklanken. Kinderen ontwikkelen zich ook op morfologisch niveau,
waarbij het gaat om de manier waarop woorden gevormd worden. Kinderen
maken zicg geleidelijk aan de regels voor de opbouw van Nederlandse woorden
eigen. Ook op semantisch niveau waar het gaat om de betekenis van woorden
ontwikkelen kinderen zich. Op syntactisch niveau van de taal leren kinderen de
regels die er zijn voor het combineren van woorden. Een kind leert de taal op
pragmatisch niveau en maakt zich de regels eigen voor het gebruik van de taal
en de communicatie tussen mensen. Een kind is met alle niveaus van de taal
bezig (taalproces). Het taalverwervingsproces van een kind is te onderscheiden
in deze perioden:
2
, Prelinguale periode: de periode voordat een kind zijn eerste woorden
spreekt. Deze loopt vanaf geboorte aan ongeveer het eerste levensjaar. Er
is nog geen sprake van taal omdat het kind nog geen systeem van
symbolen en regels hanteert waarmee het een bepaalde boodschap
overbrengt. Het gaat in deze periode om losse klanken en communicatie.
Het huilen van een baby is communicatie. Na zes weken beginnen baby’s
zich actief met de taal bezig te houden. Ze luisteren naar stemgeluiden en
gaan zelf klanken produceren (vocaliseren). Na vier maanden begint een
kind meer te expirimenteren met het voortbrenge van geluiden. De
klanken worden gevarieerder en verschillen in toonhoogte, luidheid en
duur. Kinderen produceren medeklinkers en allerlei klanken die we niet
kennen (vocaal spel). Er ontwikkelt een interactie tussen het kind en ouder
en daarmee maakt een kind zich weer essentieel element van taal eigen.
Na ongeveer zes maanden begint het brabbelen. Een kind herhaalt
klankgroepen die al een beetje klinken als taal maar geen betekenis
hebben. Een kind oefent in de prelingual periode met articulatie,
klankstructuur, zinsmelodie en communicatie. In deze periode is er allerlei
materiaal voor kinderen om hun taalvaardigheid te ontwikkelen.
Linguale periode: een kind gaat woorden en zinnen als
communicatiemiddelgebruiken. In de vroeglinguale periode gaat het
brabbelen over naar betekenisvol taalgebruik. Eerst zijn woorden nog sterk
gebonden aan een specifieke context. De eerste woorden worden nog niet
correct uitgesproken omdat het spreekmechanisme van een kind nog niet
zo ontwikkeld is dat het alle klankcombinaties kan uitspreken. Gaandeweg
ontdekt een kind dat je met woorden ook kunt verwijzen naar concrete
voorwerpen uit de werkelijkheid. Met behulp van een los woordje doet een
kind een mededeling of stelt het een vraag. Een kind kan ook al een
ontkennende zin maken door een woord te zeggen en nee te schudden. Als
het eenmaal zover is, zit het in de fase van de eenwoordzin. Aan het eind
van de fase is een kind in staat een eigenschap aan een voorwerp te
koppelen. Na deze fase begint de tweewoordzin fase (telegramstijlfase).
Kinderen kunnen allerlei relaties aangeven en vanaf dat moment gaan de
regels voor de volgorde van woorden een rol spelen en begint het kind met
het leren van de grammatica van het nederlands. De meeste klanken kan
een kind uitspreken, maar twee medeklinkers achter elkaar zijn nog
moeilijk. Hierna komt de meerwoordzin fase. Een kind kan een zin met
meer dan twee woorden maken. In deze periode maakt de woordenschat
van een kind een grote groei door. Deze woordenschat bevat
inhoudswoorden en weinig functiewoorden. Na de vroeglinguale periode
komt de differentiatiefase. Een kind leert nu ook de morfologische en
pragmatische aspecten van de taal. Het leert dat woorden van vorm
kunnen veranderen en dat dat ook iets betekent. Het kan de taal
gebruiken los van een concrete context en spreekt over zaken die niet in
hun directe omgeving voorkomen. Een kind krijgt tijdsbesef , ruimtelijk
inzicht en leert op gedetailleerdere manier dingen waar te nemen. De
leefwereld breidt uit waarbij het taalaanbod van kinderen dus ook
uitbreidt. Kinderen leren functiewoorden gebruiken en ze leren nieuwe
woordsoorten. De telegramstijl verdwijnt. Er bestaan verschillende
observatie-instrumenten voor leerkrachten om de taalontwikkelingen van
kinderen in kaart te brengen. Kinderen leren morfologische principes. Een
3
