Kunst
Burgerlijke cultuur van Nederland in de 17e eeuw
A. Accenten binnen het onderwerp
1. Macht van de burger in de republiek
a. De opkomst van de burgerij als invloedrijke klasse, met symbolen van
macht zoals het Stadhuis op de Dam, dat de welvaart en het politieke
belang van Amsterdam weerspiegelt.
2. Genres in de schilderkunst
a. In de 17e eeuw bloeide de schilderkunst, met genres zoals stillevens,
portretten, landschappen en historische schilderijen, waarin burgers vaak
als onderwerp dienden.
3. Rederijkers
a. De Rederijkerskamers waren verenigingen van amateurtoneelspelers en
dichters, die belangrijke culturele centra waren voor de ontwikkeling van
het Nederlandse theater, waaronder de bouw van de eerste stenen
schouwburg in Amsterdam.
EXTRA UITLEG BIJ PUNT 3:
Rederijkerskamers waren middeleeuwse en vroege moderne verenigingen in de
Nederlanden, waar mensen, vaak uit de hogere en middenklasse, samenkwamen om te
discussiëren, poëzie te schrijven en toneelstukken op te voeren. De term "rederijker" komt
van het Franse woord rhetor, wat "redenaar" betekent. Deze kamers waren gericht op de
ontwikkeling van de retorische vaardigheden, zoals het voordragen van gedichten en het
voeren van welbespraakte discussies. Ze speelden een belangrijke rol in de culturele en
literaire ontwikkeling van de Nederlanden, vooral in de 16e en 17e eeuw.
4. Dans in het theater en in het sociale leven
a. Dans speelde een belangrijke rol in het sociale leven van de burgerij, zowel
in het theater als tijdens sociale bijeenkomsten en feesten, vaak als een
uiting van verfijning en status.
5. Religieuze en wereldlijke muziek
a. In de 17e eeuw waren er zowel religieuze als wereldlijke muziekgenres, die
vaak in kleine kring werden uitgevoerd, bijvoorbeeld in de huiskamers van
de burgerij of tijdens kerkelijke diensten.
1
, - Onderwijs en Wetenschap
a. De opkomst van universiteiten en wetenschappelijke instituten, zoals de
oprichting van de Universiteit van Leiden en de Hollandse school van
wetenschap en technologie.
b. Belangrijke figuren zoals Herman Boerhaave (medicus en chemicus) en
Christiaan Huygens (wiskundige en natuurkundige).
- Boekdrukkunst en literatuur
a. De rol van de boekdrukkunst in de verspreiding van kennis en ideeën. Dit
leidde tot de bloei van de Nederlandse literatuur en filosofie.
b. Schrijvers zoals Joost van den Vondel en Pieter Corneliszoon Hooft waren
invloedrijk in deze tijd.
EXTRA UITLEG:
In de 17e eeuw bloeide de boekdrukkunst in Nederland, vooral door de Gouden Eeuw en
de groeiende vraag naar boeken. Amsterdam, Leiden en Haarlem werden belangrijke
drukkerscentra. De Republiek der Nederlanden stond bekend om zijn vrijheid van
drukpers, wat leidde tot een explosie van wetenschappelijke, filosofische en politieke
werken.
De boekdrukkunst hielp bij de verspreiding van kennis, stimuleerde de Verlichting en
droeg bij aan de economische en intellectuele groei van de Republiek.
- Stadsontwikkeling en architectuur
a. De Gouden Eeuw was ook een periode van enorme stedelijke groei en
ontwikkeling, vooral in steden zoals Amsterdam en Haarlem.
b. De bouw van grachten in Amsterdam en de opkomst van herenhuizen en
stadspaleizen.
- De opkomst van de burgerlijke samenleving
a. De verschuiving van een feodale samenleving naar een meer egalitaire
burgerlijke samenleving waarin de burgerij steeds meer invloed kreeg, zowel
politiek als economisch.
b. Het Nederlandse rechtssysteem en de invloed daarvan op de burgerij.
- Maatschappelijke rollen en gender
a. De veranderingen in de rol van vrouwen in de samenleving, bijvoorbeeld in
de huishoudens van de burgerij en de invloed van vrouwen als patronen
van de kunsten.
2
Burgerlijke cultuur van Nederland in de 17e eeuw
A. Accenten binnen het onderwerp
1. Macht van de burger in de republiek
a. De opkomst van de burgerij als invloedrijke klasse, met symbolen van
macht zoals het Stadhuis op de Dam, dat de welvaart en het politieke
belang van Amsterdam weerspiegelt.
2. Genres in de schilderkunst
a. In de 17e eeuw bloeide de schilderkunst, met genres zoals stillevens,
portretten, landschappen en historische schilderijen, waarin burgers vaak
als onderwerp dienden.
3. Rederijkers
a. De Rederijkerskamers waren verenigingen van amateurtoneelspelers en
dichters, die belangrijke culturele centra waren voor de ontwikkeling van
het Nederlandse theater, waaronder de bouw van de eerste stenen
schouwburg in Amsterdam.
EXTRA UITLEG BIJ PUNT 3:
Rederijkerskamers waren middeleeuwse en vroege moderne verenigingen in de
Nederlanden, waar mensen, vaak uit de hogere en middenklasse, samenkwamen om te
discussiëren, poëzie te schrijven en toneelstukken op te voeren. De term "rederijker" komt
van het Franse woord rhetor, wat "redenaar" betekent. Deze kamers waren gericht op de
ontwikkeling van de retorische vaardigheden, zoals het voordragen van gedichten en het
voeren van welbespraakte discussies. Ze speelden een belangrijke rol in de culturele en
literaire ontwikkeling van de Nederlanden, vooral in de 16e en 17e eeuw.
4. Dans in het theater en in het sociale leven
a. Dans speelde een belangrijke rol in het sociale leven van de burgerij, zowel
in het theater als tijdens sociale bijeenkomsten en feesten, vaak als een
uiting van verfijning en status.
5. Religieuze en wereldlijke muziek
a. In de 17e eeuw waren er zowel religieuze als wereldlijke muziekgenres, die
vaak in kleine kring werden uitgevoerd, bijvoorbeeld in de huiskamers van
de burgerij of tijdens kerkelijke diensten.
1
, - Onderwijs en Wetenschap
a. De opkomst van universiteiten en wetenschappelijke instituten, zoals de
oprichting van de Universiteit van Leiden en de Hollandse school van
wetenschap en technologie.
b. Belangrijke figuren zoals Herman Boerhaave (medicus en chemicus) en
Christiaan Huygens (wiskundige en natuurkundige).
- Boekdrukkunst en literatuur
a. De rol van de boekdrukkunst in de verspreiding van kennis en ideeën. Dit
leidde tot de bloei van de Nederlandse literatuur en filosofie.
b. Schrijvers zoals Joost van den Vondel en Pieter Corneliszoon Hooft waren
invloedrijk in deze tijd.
EXTRA UITLEG:
In de 17e eeuw bloeide de boekdrukkunst in Nederland, vooral door de Gouden Eeuw en
de groeiende vraag naar boeken. Amsterdam, Leiden en Haarlem werden belangrijke
drukkerscentra. De Republiek der Nederlanden stond bekend om zijn vrijheid van
drukpers, wat leidde tot een explosie van wetenschappelijke, filosofische en politieke
werken.
De boekdrukkunst hielp bij de verspreiding van kennis, stimuleerde de Verlichting en
droeg bij aan de economische en intellectuele groei van de Republiek.
- Stadsontwikkeling en architectuur
a. De Gouden Eeuw was ook een periode van enorme stedelijke groei en
ontwikkeling, vooral in steden zoals Amsterdam en Haarlem.
b. De bouw van grachten in Amsterdam en de opkomst van herenhuizen en
stadspaleizen.
- De opkomst van de burgerlijke samenleving
a. De verschuiving van een feodale samenleving naar een meer egalitaire
burgerlijke samenleving waarin de burgerij steeds meer invloed kreeg, zowel
politiek als economisch.
b. Het Nederlandse rechtssysteem en de invloed daarvan op de burgerij.
- Maatschappelijke rollen en gender
a. De veranderingen in de rol van vrouwen in de samenleving, bijvoorbeeld in
de huishoudens van de burgerij en de invloed van vrouwen als patronen
van de kunsten.
2
