STRAFRECHT
1. Strafbare feit
1.1 Voorwaarden van het strafbare feit
Strafrecht; regelt de vervolging en bestra ng van (rechts)personen (materieel)
Strafvordering: Formeel
Het strafrecht is het deel van het publiekrecht waarbij bepaalde handelingen strafbaar worden gesteld
Doel:
- vergelding (rechtvaardigheid)
- algemene preventie
- speciale preventie
Strafbaar feit voorwaarden;
1. Het gaat om een menselijke gedraging;
- Persoon heeft een gewilde spierbeweging uitgeoefend
- Gedraging uit een doen of nalating
- Functioneel daderschap
2. De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- Een delictsomschrijving moet altijd wettelijk zijn vastgesteld (Art. 1 Sr)
- In een delictsomschrijving staat welke gedragingen strafbaar zijn.
- Legaliteitsbeginsel (art. 1 Sr)
3. De gedraging is wederrechtelijk; in strijd met het recht
- Wanneer de verdachte met zijn menselijke gedraging een delictsomschrijving vervult, strijd hij
automatisch met het recht
4. De gedraging is aan schuld te wijten
- De gedraging moet aan de verdachte worden toegerekend
Er is sprake van verwijtbaarheid als de verdachte anders had “kunnen” handelen, maar dit niet heeft
gedaan.
Als de menselijke gedraging niet onder een delictsomschrijving valt, dan is er geen sprake van een strafbaar
feit.
Het komt voor dat iemand een een delictsomschrijving vervult, maar dat hem geen verwijt kan worden
gemaakt. Als dat het geval is, dan is er geen sprake van schuld en is geen sprake van een strafbaar feit.
Rechtvaardigingsgrond: Het gedrag van de dader is niet strafbaar omdat het onder de gegeven
omstandigheden gerechtvaardigd is. Het gaat om de situatie waarin de daad zelf niet meer als onrechtmatig
wordt gezien.
Schulduitsluitingsgrond: Het persoonlijke verwijt aan de dader ontbreekt. Het gaat hier om omstandigheden
waarin de dader niet schuldig kan worden bevonden vanwege een gebrek aan schuld (mentaal, emotioneel
of anderszins).
1.2 Bestanddelen en elementen
Bestanddelen: onderdelen waaruit een delictsomschrijving bestaat. Voorwaarden waar aan moeten worden
voldaan om een strafbaar gevolg te laten optreden.
- Bijv.: Bij sommige diefstaldelicten staat expliciet vermeld dat het wederrechtelijk is.
Elementen: ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen stra en (schuld en wederrechtelijkheid)
- Bijv.: Bij algemene strafbare feiten, zoals moord, wordt wederrechtelijkheid niet expliciet genoemd, maar
is het wel een vereiste.
1.3 verschillende strafbare feiten
Onderscheid in delicten;
1. Misdrijven en overtredingen
- Misdrijven; boek 2 Sr;
- Delicten waarvan de wetgever vindt dat de overtreder zwaar(der) gestraft moet worden. Hier staat
ook altijd een gevangenisstraf
- Horen tot de bevoegdheid van de rechtbank
- Overtredingen; boek 3 Sr;
- Delicten waarvan de wetgever vindt dat de strafbedreiging wat minder mag zijn (geldboete of
hechtenis)
- Horen tot de bevoegdheid van de kantonrechter
1
ffi ff
, 2. Formele en materiële delicten
- Formeel; delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen (de handeling en niet gevolg)
- De activiteit wordt strafbaar gesteld en het eventuele gevolg is niet van belang
- Materieel; het intreden van een bepaald gevolg is strafbaar (de manier waarop het gevolg intreedt is niet
van belang)
3. Commissie- en omissiedelicten
- Commisiedelicten; delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Omissiedelicten; delicten die het nalaten strafbaar stellen
- Moet goed omschreven worden welk welk nalaten en wie toegerekend moet worden
4. Gronddelicten, gekwali ceerde delicten en geprivilegieerde delicten
- Gronddelict; een bepaalde gedraging is strafbaar gesteld (basis delict bij grondslag)
- Gekwali ceerd delict; gronddelict waarbij een extra bestanddeel is toegevoegd
- Zwaardere strafbedreiging dan het gronddelict
- Geprivilegieerde delict; tegenovergestelde van gekwali ceerd delict
- Lichtere variant van de gronddelict met een lagere strafbedreiging
2. Wederrechtelijkheid
2.1 Wederrechtelijkheid: element en bestanddeel
De Nederlandse wet gebruikt in sommige strafbepalingen het woord wederrechtelijk. Soms betekent dit iets
anders dan het element van wederrechtelijkheid in het strafrecht. Hierdoor zorgt de wet ervoor dat helemaal
legaal gedrag niet strafbaar wordt. Betekenissen;
1. Zonder toestemming van de rechthebbende (Leer van Remmelink)
- De verdachte handelt zonder eigen recht
- Privaatrechtelijke bevoegdheid van de verdachte (bijv. toestemming hebben van de rechthebbende)
- Publiekrechtelijke bevoegdheid ( bijv. Politie die bij het oppakken van een verdachte, zijn kleding
beschadigd)
2. Bestanddeel (om de strafbaarheid in te perken in betaalde gevallen(opgeschreven in de wet en hoeft
bewezen te worden)) is element (ongeschreven waarde voor strafbaarheid, hoeft niet bewezen worden)
(als het niet staat in een wetsartikel)
3. Verschillende betekenissen geven verschillende uitkomsten
Leer van Remmelink: Wordt in de literatuur verwezen naar de betekenis van wederrechtelijkheid
Als er in een wetsartikel staat dat een verdachte wederrechtelijk heeft gehandeld bedoeld men dat de
verdachte met zowel in het ongeschreven als geschreven recht, in strijd met het recht heeft gehandeld.
3. Opzet
3.1 Kleurloos en boos opzet
Boos opzet: De verdachte willens en wetens de strafwet heeft overtreden. De verdachte wist dat hij de wet
overtrad en hij heeft dat ook gewild (Het kan immers lastig te bewijzen zijn dat een verdachte wist dat zijn
gedrag strafbaar was)
Kleurloos opzet: Er wordt alleen gekeken naar het handelen van de verdachte (Er is door een verdachte
willens en wetens gehandeld (het is niet van belang dat de verdachte bewust was van zijn daad))
- De wetgever gaat uit van kleurloos opzet.
3.2 Verschillende vormen van opzet
1. Opzet als bedoeling
- Verdachte handelt met de intentie dat een gevolg intreedt, wetende dat dit zal gebeuren.
- Vaak wordt ‘oogmerk’ gebruikt in de delictsomschrijving.
2. Opzet als zekerheidsbewustzijn
- Verdachte wil een doel bereiken, maar het gevolg is ongewild.
- Hij weet zeker dat het gevolg zal intreden.
3. Opzet als waarschijnlijkheidsbewustzijn
- Verdachte weet dat het gevolg waarschijnlijk zal intreden door zijn handeling.
- Hij is zich bewust van de grote kans op het gevolg.
4. Voorwaardelijk opzet
- Verdachte is zich bewust van de mogelijke gevolgen en aanvaardt de kans dat deze intreden.
Verschil tussen opzet vormen: in hoeverre een verdachte iets heeft gewild of geweten
2
fi fi fi
1. Strafbare feit
1.1 Voorwaarden van het strafbare feit
Strafrecht; regelt de vervolging en bestra ng van (rechts)personen (materieel)
Strafvordering: Formeel
Het strafrecht is het deel van het publiekrecht waarbij bepaalde handelingen strafbaar worden gesteld
Doel:
- vergelding (rechtvaardigheid)
- algemene preventie
- speciale preventie
Strafbaar feit voorwaarden;
1. Het gaat om een menselijke gedraging;
- Persoon heeft een gewilde spierbeweging uitgeoefend
- Gedraging uit een doen of nalating
- Functioneel daderschap
2. De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
- Een delictsomschrijving moet altijd wettelijk zijn vastgesteld (Art. 1 Sr)
- In een delictsomschrijving staat welke gedragingen strafbaar zijn.
- Legaliteitsbeginsel (art. 1 Sr)
3. De gedraging is wederrechtelijk; in strijd met het recht
- Wanneer de verdachte met zijn menselijke gedraging een delictsomschrijving vervult, strijd hij
automatisch met het recht
4. De gedraging is aan schuld te wijten
- De gedraging moet aan de verdachte worden toegerekend
Er is sprake van verwijtbaarheid als de verdachte anders had “kunnen” handelen, maar dit niet heeft
gedaan.
Als de menselijke gedraging niet onder een delictsomschrijving valt, dan is er geen sprake van een strafbaar
feit.
Het komt voor dat iemand een een delictsomschrijving vervult, maar dat hem geen verwijt kan worden
gemaakt. Als dat het geval is, dan is er geen sprake van schuld en is geen sprake van een strafbaar feit.
Rechtvaardigingsgrond: Het gedrag van de dader is niet strafbaar omdat het onder de gegeven
omstandigheden gerechtvaardigd is. Het gaat om de situatie waarin de daad zelf niet meer als onrechtmatig
wordt gezien.
Schulduitsluitingsgrond: Het persoonlijke verwijt aan de dader ontbreekt. Het gaat hier om omstandigheden
waarin de dader niet schuldig kan worden bevonden vanwege een gebrek aan schuld (mentaal, emotioneel
of anderszins).
1.2 Bestanddelen en elementen
Bestanddelen: onderdelen waaruit een delictsomschrijving bestaat. Voorwaarden waar aan moeten worden
voldaan om een strafbaar gevolg te laten optreden.
- Bijv.: Bij sommige diefstaldelicten staat expliciet vermeld dat het wederrechtelijk is.
Elementen: ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen stra en (schuld en wederrechtelijkheid)
- Bijv.: Bij algemene strafbare feiten, zoals moord, wordt wederrechtelijkheid niet expliciet genoemd, maar
is het wel een vereiste.
1.3 verschillende strafbare feiten
Onderscheid in delicten;
1. Misdrijven en overtredingen
- Misdrijven; boek 2 Sr;
- Delicten waarvan de wetgever vindt dat de overtreder zwaar(der) gestraft moet worden. Hier staat
ook altijd een gevangenisstraf
- Horen tot de bevoegdheid van de rechtbank
- Overtredingen; boek 3 Sr;
- Delicten waarvan de wetgever vindt dat de strafbedreiging wat minder mag zijn (geldboete of
hechtenis)
- Horen tot de bevoegdheid van de kantonrechter
1
ffi ff
, 2. Formele en materiële delicten
- Formeel; delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen (de handeling en niet gevolg)
- De activiteit wordt strafbaar gesteld en het eventuele gevolg is niet van belang
- Materieel; het intreden van een bepaald gevolg is strafbaar (de manier waarop het gevolg intreedt is niet
van belang)
3. Commissie- en omissiedelicten
- Commisiedelicten; delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen
- Omissiedelicten; delicten die het nalaten strafbaar stellen
- Moet goed omschreven worden welk welk nalaten en wie toegerekend moet worden
4. Gronddelicten, gekwali ceerde delicten en geprivilegieerde delicten
- Gronddelict; een bepaalde gedraging is strafbaar gesteld (basis delict bij grondslag)
- Gekwali ceerd delict; gronddelict waarbij een extra bestanddeel is toegevoegd
- Zwaardere strafbedreiging dan het gronddelict
- Geprivilegieerde delict; tegenovergestelde van gekwali ceerd delict
- Lichtere variant van de gronddelict met een lagere strafbedreiging
2. Wederrechtelijkheid
2.1 Wederrechtelijkheid: element en bestanddeel
De Nederlandse wet gebruikt in sommige strafbepalingen het woord wederrechtelijk. Soms betekent dit iets
anders dan het element van wederrechtelijkheid in het strafrecht. Hierdoor zorgt de wet ervoor dat helemaal
legaal gedrag niet strafbaar wordt. Betekenissen;
1. Zonder toestemming van de rechthebbende (Leer van Remmelink)
- De verdachte handelt zonder eigen recht
- Privaatrechtelijke bevoegdheid van de verdachte (bijv. toestemming hebben van de rechthebbende)
- Publiekrechtelijke bevoegdheid ( bijv. Politie die bij het oppakken van een verdachte, zijn kleding
beschadigd)
2. Bestanddeel (om de strafbaarheid in te perken in betaalde gevallen(opgeschreven in de wet en hoeft
bewezen te worden)) is element (ongeschreven waarde voor strafbaarheid, hoeft niet bewezen worden)
(als het niet staat in een wetsartikel)
3. Verschillende betekenissen geven verschillende uitkomsten
Leer van Remmelink: Wordt in de literatuur verwezen naar de betekenis van wederrechtelijkheid
Als er in een wetsartikel staat dat een verdachte wederrechtelijk heeft gehandeld bedoeld men dat de
verdachte met zowel in het ongeschreven als geschreven recht, in strijd met het recht heeft gehandeld.
3. Opzet
3.1 Kleurloos en boos opzet
Boos opzet: De verdachte willens en wetens de strafwet heeft overtreden. De verdachte wist dat hij de wet
overtrad en hij heeft dat ook gewild (Het kan immers lastig te bewijzen zijn dat een verdachte wist dat zijn
gedrag strafbaar was)
Kleurloos opzet: Er wordt alleen gekeken naar het handelen van de verdachte (Er is door een verdachte
willens en wetens gehandeld (het is niet van belang dat de verdachte bewust was van zijn daad))
- De wetgever gaat uit van kleurloos opzet.
3.2 Verschillende vormen van opzet
1. Opzet als bedoeling
- Verdachte handelt met de intentie dat een gevolg intreedt, wetende dat dit zal gebeuren.
- Vaak wordt ‘oogmerk’ gebruikt in de delictsomschrijving.
2. Opzet als zekerheidsbewustzijn
- Verdachte wil een doel bereiken, maar het gevolg is ongewild.
- Hij weet zeker dat het gevolg zal intreden.
3. Opzet als waarschijnlijkheidsbewustzijn
- Verdachte weet dat het gevolg waarschijnlijk zal intreden door zijn handeling.
- Hij is zich bewust van de grote kans op het gevolg.
4. Voorwaardelijk opzet
- Verdachte is zich bewust van de mogelijke gevolgen en aanvaardt de kans dat deze intreden.
Verschil tussen opzet vormen: in hoeverre een verdachte iets heeft gewild of geweten
2
fi fi fi
