Food & Cure 2 Kennisclips
Hoofd-halskanker
Definitie: alle maligne tumoren boven het niveau van de sleutelbeenderen
Uitzondering: huid, hersenen en ruggenmerg
,Epidemiologie hoofd-halskanker
- Incidentie (nieuwe gevallen): 3174
- Mannen 2000 en vrouwen 1000
- Middelbare leeftijd en ouderen
- Prevalentie (aantal zieken): 17395
- Koploper strottenhoofdkanker (larynxcarcinoom) tot 2017
- Nu mondholtekanker en keelholtekanker (orofarynx) 2021
- Aantal doden per jaar; 914
- Meeste sterfte: keelholtekanker (orofarynx)
Oorzaken:
- Alcohol
- Tabak
- Slechte voedingsgewoonten
- Voedingsdeficiënties (lage inname groente en fruit
- Slechte mondhygiëne
- Virussen (human papillomavirus HPV)
- Genetische aanleg
- Weersomstandigheden (zonlicht)
Behandeling hangt af van:
- Het type tumor
- De mate van kwaadaardigheid van de tumor
- De grootte en de plaats van de tumor
- De mate van de doorgroei in de omliggende weefsels
- De tumor is uitgezaaid
- De leeftijd en de conditie van de persoon
- De persoonlijke wensen en omstandigheden van de patiënt
, ;
Diagnostiek van kanker:
- Verdachte tumor biopt
- Bij + biopt -> stageringsonderzoek (metastasen?)
- Onderzoek met CT (contraxt), röntgen, MRI, botscan (PET)
- Lab onderzoek (aspecifiek): tumormarkers, Hb, Ca, bloedbeeld
Soorten therapie:
- Curatief: genezend
- Palliatief: niet genezend, maar remmend
- Neo-adjuvant: voor de operatie of behandeling
- Adjuvant: ondersteunend
Lokale behandeling: chirurgie, radiotherapie, hyperthermie
Systematische behandeling:. Chemotherapie, moleculaire doelgerichte therapie,
immunotherapie, hormoontherapie
, Refeeding
Definitie: de ernstige en mogelijke fatale verschuivingen in vocht en elektrolyten die kunnen
ontstaan bij het snel starten van (par)enterale voeding bij patiënten die langdurig (5-10 dagen)
niet gevoed zijn of om een andere ondervoed zijn.
Kan ook bij grote verliezen van nutriënten en of een verminderde absorptie
Kenmerken:
- Gevolg van voeden na een periode van ondervoeding
- Verschillende gradaties: van lichte verschijnselen (lichte daling van elektrolyten) tot
ernstige metabole complicaties
Start vasten
24 uur vasten of hongeren:
- Bloedglucose daalt, insulinesecretie daalt en glucagonsecretie stijgt
- Stimuleert de glycogenolyse in de lever en lipolyse
- Brandstof is nu met name glucose, klein deel vrije vetzuren
Langer dan 24 uur vasten of hongeren:
- glycogeenvoorraad uitgeput, brandstof vrije vetzuren, maar ook glucose nodig
- eiwitsparend systeem: triglyceriden omgezet (aceton. Acetylazijn-zuur, bèta
oxyboterzuur) tot keto lichamen = brandstof hersenen
- gluconeogenese daalt (sparing van eiwitten)
- daling energiebehoefte tot 20%-25%
gevolgen van langdurig vasten (langer dan 14 dagen):
- uitputting spier (tot 200 gram per dag) en vetmassa; gepaard met verliezen water +
elektrolyten
- serum elektrolyten blijft ‘normaal’ door homeostase
- dus na langdurige vasten/hongeren: verlies spier- en vetmassa, water en elektrolyten
bij (her) start voeden:
- bij start voeden: eet je koolhydraten
- dus: stijging bloedglucosespiegel en toename insulinesecretie
- glucose via gekoppeld transport vanuit bloed gaat naar de cel
- met: fosfaat, magnesium, kalium en water
- hierdoor dalen serum concentraties van elektrolyten
Hoofd-halskanker
Definitie: alle maligne tumoren boven het niveau van de sleutelbeenderen
Uitzondering: huid, hersenen en ruggenmerg
,Epidemiologie hoofd-halskanker
- Incidentie (nieuwe gevallen): 3174
- Mannen 2000 en vrouwen 1000
- Middelbare leeftijd en ouderen
- Prevalentie (aantal zieken): 17395
- Koploper strottenhoofdkanker (larynxcarcinoom) tot 2017
- Nu mondholtekanker en keelholtekanker (orofarynx) 2021
- Aantal doden per jaar; 914
- Meeste sterfte: keelholtekanker (orofarynx)
Oorzaken:
- Alcohol
- Tabak
- Slechte voedingsgewoonten
- Voedingsdeficiënties (lage inname groente en fruit
- Slechte mondhygiëne
- Virussen (human papillomavirus HPV)
- Genetische aanleg
- Weersomstandigheden (zonlicht)
Behandeling hangt af van:
- Het type tumor
- De mate van kwaadaardigheid van de tumor
- De grootte en de plaats van de tumor
- De mate van de doorgroei in de omliggende weefsels
- De tumor is uitgezaaid
- De leeftijd en de conditie van de persoon
- De persoonlijke wensen en omstandigheden van de patiënt
, ;
Diagnostiek van kanker:
- Verdachte tumor biopt
- Bij + biopt -> stageringsonderzoek (metastasen?)
- Onderzoek met CT (contraxt), röntgen, MRI, botscan (PET)
- Lab onderzoek (aspecifiek): tumormarkers, Hb, Ca, bloedbeeld
Soorten therapie:
- Curatief: genezend
- Palliatief: niet genezend, maar remmend
- Neo-adjuvant: voor de operatie of behandeling
- Adjuvant: ondersteunend
Lokale behandeling: chirurgie, radiotherapie, hyperthermie
Systematische behandeling:. Chemotherapie, moleculaire doelgerichte therapie,
immunotherapie, hormoontherapie
, Refeeding
Definitie: de ernstige en mogelijke fatale verschuivingen in vocht en elektrolyten die kunnen
ontstaan bij het snel starten van (par)enterale voeding bij patiënten die langdurig (5-10 dagen)
niet gevoed zijn of om een andere ondervoed zijn.
Kan ook bij grote verliezen van nutriënten en of een verminderde absorptie
Kenmerken:
- Gevolg van voeden na een periode van ondervoeding
- Verschillende gradaties: van lichte verschijnselen (lichte daling van elektrolyten) tot
ernstige metabole complicaties
Start vasten
24 uur vasten of hongeren:
- Bloedglucose daalt, insulinesecretie daalt en glucagonsecretie stijgt
- Stimuleert de glycogenolyse in de lever en lipolyse
- Brandstof is nu met name glucose, klein deel vrije vetzuren
Langer dan 24 uur vasten of hongeren:
- glycogeenvoorraad uitgeput, brandstof vrije vetzuren, maar ook glucose nodig
- eiwitsparend systeem: triglyceriden omgezet (aceton. Acetylazijn-zuur, bèta
oxyboterzuur) tot keto lichamen = brandstof hersenen
- gluconeogenese daalt (sparing van eiwitten)
- daling energiebehoefte tot 20%-25%
gevolgen van langdurig vasten (langer dan 14 dagen):
- uitputting spier (tot 200 gram per dag) en vetmassa; gepaard met verliezen water +
elektrolyten
- serum elektrolyten blijft ‘normaal’ door homeostase
- dus na langdurige vasten/hongeren: verlies spier- en vetmassa, water en elektrolyten
bij (her) start voeden:
- bij start voeden: eet je koolhydraten
- dus: stijging bloedglucosespiegel en toename insulinesecretie
- glucose via gekoppeld transport vanuit bloed gaat naar de cel
- met: fosfaat, magnesium, kalium en water
- hierdoor dalen serum concentraties van elektrolyten
