Module III
Les 1 (Hoofdstuk 1 & 2)
Hoofdstuk 1: Inleiding
Niet fiscale (NFT) taken zijn maatschappelijke taken die veelal voorkomen uit andere wetgevingen
dan de douanewetgeving. Zij vormen een verlengde van wetgevingen die ook in het binnenland
gelden, internationaal zijn afgesproken of Europees zijn geregeld. Al die wetgevingen hebben één
ding gemeen, zij zijn er om de maatschappij te ordenen.
Voorheen ook al douanezaken bij invoer en uitvoer buiten fiscaal om. VEU (Verdrag betreffende de
Europese Unie) geeft aantal bevoegdheden aan EU, o.a. handel en interne markt.
Vraag: Wat was het oorspronkelijke doel daarvan voor de EU?
Het doel van de Europese Unie (Publicatieblad Nr. C 326 van 26/10/2012, Artikel 3)
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=celex%3A12012M%2FTXT
Steeds meer en uitgebreider veiligheids- en consumentenzaken bij Douane belegd als het om invoer
of uitvoer gaat.
De Douane controleert op diverse wetgevingen bij het binnenbrengen, invoeren, uitgaan en uitvoer
op VGEM. Het gaat voor de douaneprocessen altijd over het EU-grensoverschrijdend
goederenvervoer. Soms verschaffen zij alleen informatie aan andere diensten, soms voeren zij
diverse taken uit en soms voeren ze de taken gezamenlijk met andere diensten uit.
Die taken voert de Douane niet zomaar uit. Daarvoor worden convenanten gesloten tussen de
verantwoordelijke ministeries. De Douane valt onder het Ministerie van Financiën.
Op het moment heeft de Douane convenanten met onderstaande ministeries:
- Economische Zaken (EK);
- Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV);
- Infrastructuur en Waterstaat (I&W);
- Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS);
- Buitenlandse Zaken (BuZa);
- Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OC&W);
- Justitie en Veiligheid (J&V).
In convenanten wordt op hoofdlijnniveau aangegeven wat voor taken er zijn in de kader van een
wetgeving en welke rol de Douane daarin kan uitvoeren. Ook worden de werkzaamheden waar
andere diensten een rol spelen in op hoofdlijnen vastgelegd. Deze zijn te vinden op www.douane.nl
Voor veel onderwerpen worden voorschriften gemaakt, hierin wordt gedetailleerd beschreven hoe
en wat de Douane controleert. Deze voorschriften zijn gebundeld in het handboek VGEM (Veiligheid,
Gezondheid, Economie en Milieu.) Dit is de benaming die de Douane geeft aan niet fiscale taken.
Bedrijven in de keten hebben een verantwoordelijkheid. Er zijn wettelijke opgelegde regels die zij in
acht moeten nemen of toestemming hebben om een activiteit te mogen uitvoeren. Zo zijn diverse
douaneregelingen alleen mogelijk wanneer aan bepaalde standaarden wordt voldaan (denk aan
AEO). Kortom bedrijven hebben een belangrijke rol bij een veilige, eerlijke en sociale maatschappij.
De wettelijke basis van de rol van de Douane kan gevonden worden in artikel 47, lid 1 DWU:
Indien dezelfde goederen moeten worden onderworpen aan andere controles dan douanecontroles
door andere bevoegde autoriteiten dan de douaneautoriteiten, trachten te douaneautoriteiten deze
controles in nauwe samenwerking met die andere autoriteiten te verrichten, waar mogelijk op
dezelfde plaats en op hetzelfde tijdstip als de douanecontroles; de douaneautoriteiten vervullen in dit
verband de rol van de coördinator.
, Opleiding declarant 2023-2024
Module III
Door bovenstaande artikel krijgt de Douane een rol als coördinator toebedeeld. Ook wel een lading
regisseur met een one stop shop gedachte. De Douane is bij feitelijke uitvoering van het toezicht op
het buitengrensoverschrijdende goederenvervoer met derde langen voor veel niet fiscale taken de
handhavingsregisseur. Opdrachtnemerberaad Douane OOD (uitvoering) hogebeleids makers.
Certificeringen, regulering en verbonden
Bij de taken voor het binnenkomen van goederen gaat het bij het fiscale taken altijd voer een
certificering, regulering of een verbod.
Verbod:
Verboden spreken voor zich, maar er zijn soms ook wel weer uitzonderingen op de regel. We spreken
dan over ontheffingen. In de wet is dit te herkennen aan een wetsartikel wat spreekt over een
absoluut verbod. Een voorbeeld is een geluidsdemper die is verbonden onder de wet wapens en
munitie (WWM).
Regulering:
Hiervoor geldt vaak een vergunningenstelsel en er dient altijd een vergunning afgevende instantie te
zijn. Per onderwerp kan het verschillen welk ministerie verantwoordelijk is en de manier waarop de
vergunning moet worden aangevraagd. Ook is er onderscheid tussen eenmalige vergunningen en
langdurige vergunningen. Indien in het bezit van een fabrieksvergunning, (langdurige vergunning)
mag je goederen zo vaak als gewenst invoeren. Voor de invoer van wapens moet een consent (ander
woord voor vergunning) per zending worden aangevraagd.
Een belangrijke vergunning afgevende instantie bij in- en uitvoer is de CDIU (Centrale Dienst In- en
Uitvoer). Dit is een dienst van de Douane waar meerde vergunningen worden afgegeven bijv.:
- Consenten voor invoer van wapens;
- Exportvergunningen voor strategische of militaire goederen;
- Vergunningen voor export naar sanctielanden;
- Export van folterwerktuigen;
- Export van cultuurgoederen.
Certificering:
Een andere manier van regulering is certificering en kwaliteitscontrole. Goederen mogen wel
binnenkomen, maar moeten van een bepaalde kwaliteit zijn. Denk bijv. aan:
- Veterinaire goederen, die mogen alleen ingevoerd worden met een gezondheidscertificaat
nadat er een keuring heeft plaatsgevonden.
- Biologische landbouwgoederen, het mag alleen het predicaat biologisch hebben als er een
bio certificaat aanwezig is. Indien het dit certificaat niet heeft mag het wel ingevoerd worden,
alleen mag het geen biologische aanduiding voeren.
VGEM onderverdeeld
Veiligheid:
- Drugsprecursoren
- Geneesmiddelen
- Opiumwet
- Sanctiemaatregelen
- Voertuigcriminaliteit
- Wapens en munitie
- Witwassen
, Opleiding declarant 2023-2024
Module III
Gezondheid:
- Biologische landbouwproducten
- Diergeneesmiddelen
- Flora & Fauna
- Fytosanitair
- Vis
- Veterinair
- Niet-commerciële verkeer en gezelschapsdieren
- Niet-dierlijke levensmiddelen
- FLEGT
- Productveiligheid
- Katten – en hondenbont
- Niet – dierlijke diervoeders
Economie:
- Cultuurgoederen (bouwjaar, wetenschappelijk, wat is waarde. Bij uitvoer ook vergunning)
- Intellectuele eigendomsrechten
- Strategische goederen (militaire lijst en dual use lijst kennen zowel een civiele als militaire
toepassing zoals airbag systeem traagheidssensoren)
- Folterwerktuigen
- Vervoer gevaarlijke stoffen
- Voorschrift Strategische diensten
- Erkenning ondernemingen
Milieu:
- Explosieven voor Civiel gebruik
- Kernenergiewet
- Milieugevaarlijke stoffen
- Overbrenging afvalstoffen (EVOA) Europese verordening afvalstoffen
- Genetische gemodificeerde organismen
Hoofdstuk 2 Techniek niet fiscale taken/ VGEM
Veel van bovenstaande onderwerpen zijn afgeleid van internationale verdragen. Deze verdragen
worden op vrijwillige basis gesloten door landen. Landen sluiten zich aan bij een bepaald verdrag
waarin een of meerdere onderwerpen geregeld worden. De verdragen bevatten net als wetgevingen
artikelen waarin regels zijn opgenomen. Omdat verdragen veel ruimte voor eigen interpretatie
bieden, worden deze omgezet in nationale wetgevingen om duidelijke regels te verkrijgen.
Verschillende wetgevingen:
1. Verdragen worden afgesloten tussen landen onderling. Nationaal geratificeerd.
2. EU Verordeningen. Alle lidstaten direct toepasbaar.
3. Nationaal bijv. wapens en munitie, geneesmiddelen wet.
Structuur EU-wetgeving
- Verordeningen Alle lidstaten direct toepasbaar
- Richtlijnen EU afkondigt een doel, lidstaten zelf in hun eigen wetgeving opnemen of
Nieuwe wet
- Aanvullende besluiten of informatie details regelen of juist heel globaal doestelling