,samenvatting gezondheidspsychologie val morrison 5e editie 9789043041881
, samenvatting gezondheidspsychologie val morrison 5e editie 9789043041881
Hoofdstuk 1: wat is gezondheid
1.1 wat is gezondheid? Veranderde perspectieven.
Biomedisch model: diagnose receptmodel. Ziekte en symptomen hebben een achterliggende
fysiologische verklaring.
-Een symptoom van een ziekte heeft een achterliggende pathologie die hopelijk via medische
interventie kan worden genezen.
-Voorstanders alleen met objectieve feiten te maken.
-Aangenomen dat er een directe causale relatie bestaat tussen ziekte, de symptomen of de
achterliggende pathologie.
-reductionistisch, geest/lichaam/gedrag reduceren tot het niveau van cellen of neurale
of biochemische activiteit. Genegeerd dat verschillende mensen op verschillende wijze reageren
op eenzelfde ziekte.
Biopsychosociaal: ziekte en symptomen door een combinatie van lichamelijke, sociale, culturele en
psychologische factoren kunnen worden verklaard.
Scheiding tussen mensen die de geest en het lichaam als afzonderlijk beschouwen > dualisten en
mensen die deze als eenheid zagen > monisten.
Nu wederzijdse relatie tussen lichaam en geest.
Sigmund Freud: lichaam/geest, kwestie van bewustzijn. Ontdekte het bestaan van een onbewust
geest.
>psychosomatische geneeskunde, onderzoek naar onbewuste conflicten, de persoonlijkheid
en ziekte.
1.2 individuele, culturele en leeftijdsgerelateerde perspectieven op gezondheid.
Bauman: wat is gezondheid?
1. Gevoel
2. Gerichtheid op symptomen.
3. Prestaties.
>mensen gaven niet 1 antwoord maar hun antwoord bevatte vaak de bovenste 2 en in 12 procent
van de gevallen alle drie.
Ouderen melding van gezondheidsproblemen en jongeren melding van gezondheidsgedrag
(gezondheid beschermen of in stand houden).
Onderzoek Herzlich > gezondheid leek te worden beschouwd als een toestand van evenwicht van
verschillende aspecten van de persoon en die bestaan uit lichamelijk, psychologisch, emotioneel en
sociaal welzijn. Ze vonden het wel moeilijk om gezondheid los te zien van de afwezigheid van ziekte.
Bennet: gezond zijn, gezondheid hebben en gezond doen.
Verschil onderzoek Bauman en Herzlich:
Bauman: gezondheid eerder gezien als een toestand van zijn en van handelen en minder van hebben.
>> herzlich onderzocht niet zieke mensen en Bauman zieke mensen.
Onderzoek Blaxter > categorieën die ontstonden
gezondheid als:
- Niet ziek
- bezitting
, samenvatting gezondheidspsychologie val morrison 5e editie 9789043041881
- gedrag
- lichamelijke fitheid en vitaliteit
- psychosociaal welzijn
- functie
gezondheid bevat: lichamelijke & psychosociaal(komt overeen met zijn en doen)
-jonge mensen die melding maakten van een minder dan optimale gezondheid vergeleken zichzelf
niet met mensen van dezelfde leeftijd. Ouderen deden dat juist wel.
-wanneer jonge mensen wel een optimale gezondheid hadden, verleken meer jonge dan oudere
zichzelf met mensen van hun leeftijd.
>Kaplan en Baron- Epel.
1.2.2 crossculturele perspectieven op gezondheid
Chalmers:
Westerse cultuur: geest, lichaam en ziel, 3 verschillende delen
Afrikaanse cultuur: 3 elementen zijn geïntegreerd.
Collectivisme: een culturele filosofie waarbij de nadruk ligt op het individu als deel van een grotere
eenheid en waarbij het accent ligt op handelingen die in sterkere mate door collectieve dan door
individuele behoeften en wensen worden gemotiveerd.
Hollistisch: niet alleen het zuiver lichamelijke of waarneembare aangepakt, maar worden het hele
wezen en het welzijn ervan in beschouwing genomen.
1.2.3 levensduur, ouder worden en aannamen over gezondheid.
Ontwikkelingstheorieën: interactie tussen 3 factoren:
- leren
- ervaring: wat we doen, zien, horen, voelen, denken.
- Rijping: erfelijk bepaald.
Erik Eriksen: 8 belangrijke levensfasen. Dimensies
- Cognitief en intellectueel functioneren
- Taal- en communicatievaardigheden
- Inzicht ziekte
- Gezondheidszorg en verzorgingsgedrag.
Van kind tot volwassene wordt het verstandelijk vermogen, waarmee de werkelijkheid begrepen kan
worden, rijper.
Piaget: cognitieve ontwikkeling verloopt in een aantal op elkaar volgende stadia. Van baby tot
volwassene
1. Sensomotorische stadium, zintuiglijke waarneming voor het maken van bewegingen.
2. Preoperatieve stadium, magische aandoende opvatting van de wereld. Nog geen sprake
van het leggen van objectieve concrete nauwkeurige relaties.
3. Stadium van concrete bewerkingen. Relaties leggen.
4. Stadium van abstracte bewerkingen. Concrete aanwezigheid van dingen niet meer vereist.