1. Kan het proces van gaswisseling in de longen (pulmones) en in de
weefsels uitleggen en kan het capillair uitwisselingsproces
beschrijven.
Diffusie
Moleculen in de lucht en in het water bewegen continu en verplaatsen zich in de
richting van de laagste concentratie.
Dit doen ze net zo lang tot aan weerzijde de concentratie gelijk is.
Partiële druk
Bij gaswisseling is de partiële druk van groot belang.
Hiermee wordt de snelheid van de diffusie bepaald.
Partiële druk = de druk per type gas
Totale druk -> 760mmHg
Respiratie
- Externe respiratie = lucht alveoli <- -> alveolaire capillairen
- Interne respiratie = capillairen grote bloedsomloop <- -> interstitiële
vloeistof
Zuurstoftransport
Zuurstof is slecht oplosbaar in het plasma en wordt vervoerd via de rode
bloedcellen (erytrocyten).
Dit wordt gebonden aan hemoglobine (eiwitten).
Hb + O2 <- -> HbO2 (gebonden vorm)
De hoeveelheid zuurstofbinding is afhankelijk van de hoeveelheid zuurstof in de
omgeving.
Als de zuurstofdruk in de omgeving hoog is zal er veel zuurstof worden gebonden
en als de zuurstof in de omgeving lager is zal er minder zuurstof worden
gebonden.
De hoeveelheid zuurstofafgifte is afhankelijk van de activiteit van de weefsels.
Als de weefsels heel actief zijn heerst er een lagere zuurstofdruk (en dus een
lagere PO2) en is het verschil in de zuurstofdruk in de capillairen en het weefsel
dus groter en daardoor kan er meer worden gebonden.
En het is ook afhankelijk van de pH en de temperatuur.
pH hoger = meer afgifte
Temperatuur hoger = meer afgifte
Koolstofdioxide transport
Koolstofdioxide kan voor een klein gedeelte worden opgelost in het bloedplasma
(7%).
Een ander gedeelte wordt gebonden aan hemoglobine (23%).
Het andere gedeelte gaat ook de rode bloedcel in maar wordt daar omgezet in
koolzuur en dit wordt weer heel snel omgezet in bicarbonaat.
CO2 + H2O <- -> H2CO3 <- -> H+ + HCO3-
, 2. Kan het principe van zuur-base-evenwicht uitleggen en de rol van
de longen hierin herkennen.
Zuur-base evenwicht
= Het evenwicht tussen de hoeveelheid zuren en basen in een bepaalde
oplossing.
pH = zuurgraad
Concentratie waterstof (H+) ionen
Zuur < 7 > basisch
Voor homeostase in het lichaam moet de pH-waarde in het bloed altijd liggen
tussen 7.35 en 7.45.
- Acidose < 7.35
- Alkalose > 7.45
Als er sprake is van acidose en alkalose kan dit de activiteit van de
celmembranen verstoren.
Ook kunnen eiwitstructuren veranderen en enzymen kunnen worden beïnvloed.
Het zenuwstelsel en bloedvatstelsel zijn met name gevoelig voor veranderingen
van het pH.
Ernstige acidose -> coma, hartfalen en daling bloeddruk
3. Kan beschrijven hoe de ademhaling wordt bewaakt, welke
parameters hierbij van belang zijn en afwijkingen hierin
interpreteren.
Het bewaken van de ademhaling is essentieel in de medische zorg, vooral bij
patiënten die risico lopen op ademhalingsproblemen.
Monitoring gebeurt vaak met apparatuur die de belangrijkste
ademhalingsparameters meet en afwijkingen snel signaleert.
Hier zijn de belangrijkste ademhalingsparameters en hoe afwijkingen worden
geïnterpreteerd:
Ademhalingsfrequentie (AF)
Normale waarden: 12-20 ademhalingen per minuut bij volwassenen.
Interpretatie:
Tachypneu = Een verhoogde ademhalingsfrequentie kan wijzen op
ademhalingsproblemen, pijn, koorts, angst, of metabole acidose.
Bradypneu = Een verlaagde frequentie kan duiden op sedatie, opioïdengebruik,
of neurologische problemen.
Apneu =Tijdelijke ademstilstand. Ernstig bij langdurige afwezigheid van
ademhaling; vereist vaak directe interventie.
Zuurstofsaturatie (SpO₂)
Normale waarden: 95-100% bij gezonde individuen zonder chronische
longproblemen.
,Interpretatie:
Hypoxie = Zuurstofsaturatie < 90% duidt op onvoldoende zuurstoftoevoer naar
het lichaam, mogelijk door obstructie, longziekte, of ventilatie-perfusie mismatch.
Hyperoxie = Een te hoge saturatie (boven 100%, vaak door hoge
zuurstoftoediening) kan schadelijk zijn, vooral bij neonaten en chronisch
longpatiënten.
Ademhalingspatroon
Het patroon van ademhaling kan inzicht geven in specifieke
ademhalingsproblemen.
Interpretatie:
Cheyne-Stokes ademhaling = Wisselende ademhaling met periodes van apneu,
vaak geassocieerd met hartfalen of hersenletsel.
Kussmaul ademhaling = Diepe en snelle ademhalingen, vaak een reactie op
metabole acidose, zoals bij diabetische ketoacidose.
Biot’s ademhaling = Afwisselende periodes van normale ademhaling en apneu,
vaak door hersenschade.
Capnografie (ETCO₂)
Meet de hoeveelheid uitgeademd CO₂.
Normale waarden: 35-45 mmHg.
Interpretatie:
Hypocapnie (lage ETCO₂) = Kan wijzen op hyperventilatie.
Hypercapnie (hoge ETCO₂) = Kan wijzen op hypoventilatie of respiratoir falen.
Teugvolume (TV)
Het volume lucht dat per ademhaling wordt ingeademd en uitgeademd.
Interpretatie:
Te laag TV kan wijzen op beperkte ademhalingsinspanning of restrictieve
longaandoeningen.
Te hoog TV kan leiden tot barotrauma en is vooral relevant bij beademde
patiënten.
4. Kan de definitie, risicofactoren, symptomen, onderzoeken,
complicaties, preventie en behandeling van astma, COPD, acute
bronchitis, pneumonie en pneumothorax uitleggen.
Astma
= chronische ontsteking van de onderste luchtwegen.
Symptomen:
• Aanvallen van benauwdheid
• Piepen
• Hoesten
Door overgevoeligheid van bepaalde prikkels.
, Risicofactoren:
• Erfelijkheid
• Overgewicht
• Omgevingsfactoren
Behandeling -> leefstijladviesen:
• Niet roken
• Voldoende eten
• Streven naar gezond gewicht
• Uitlokkende factoren vermijden
COPD
Chronic Obstructive Pulmonary Disease
(Verzamelnaam van chronische bronchitis en longemfyseem)
= Een chronische aandoening aan de longen. Bij deze aandoening werken de
longen niet meer volledig, doordat ze constant ontstoken zijn of omdat er
longblaasjes verloren gaan. Hierdoor krijg je minder zuurstof binnen.
Risicofactoren
• Roken
• Astma
• Longontsteking
• Erfelijke aandoening
• Inademen schadelijke deeltjes
Chronische bronchitis: Er is sprake van een chronische ontstekingsreactie van de
onderste luchtwegen.
Door de prikkels:
• Ontstaan oedeem
• Verkramping glad spierweefsel
• Slijmklieren nemen in omvang toe
• Extra mucus (slijm) productie
• Trilhaarepitheel aangetast
Longemfyseem: De alveoli is beschadigd, waardoor de wanden van de alveoli
afbreken. Hierdoor neemt de elasticiteit en de totale oppervlakte van de alveoli af
(dus minder ruimte voor gaswisseling).
Bullae = Als meerdere alveoli één worden door het afbreken van de wanden.
Air trapping = Als de alveoli dichtvallen (door het afbreken van de wanden) en de
lucht gevangen komt te zitten en dus niet meer ververst kan worden.
Hypoxie -> Laag O2
Hypercapnie -> Hoog O2
Symptomen
• Kortademig
• Chronisch hoesten
weefsels uitleggen en kan het capillair uitwisselingsproces
beschrijven.
Diffusie
Moleculen in de lucht en in het water bewegen continu en verplaatsen zich in de
richting van de laagste concentratie.
Dit doen ze net zo lang tot aan weerzijde de concentratie gelijk is.
Partiële druk
Bij gaswisseling is de partiële druk van groot belang.
Hiermee wordt de snelheid van de diffusie bepaald.
Partiële druk = de druk per type gas
Totale druk -> 760mmHg
Respiratie
- Externe respiratie = lucht alveoli <- -> alveolaire capillairen
- Interne respiratie = capillairen grote bloedsomloop <- -> interstitiële
vloeistof
Zuurstoftransport
Zuurstof is slecht oplosbaar in het plasma en wordt vervoerd via de rode
bloedcellen (erytrocyten).
Dit wordt gebonden aan hemoglobine (eiwitten).
Hb + O2 <- -> HbO2 (gebonden vorm)
De hoeveelheid zuurstofbinding is afhankelijk van de hoeveelheid zuurstof in de
omgeving.
Als de zuurstofdruk in de omgeving hoog is zal er veel zuurstof worden gebonden
en als de zuurstof in de omgeving lager is zal er minder zuurstof worden
gebonden.
De hoeveelheid zuurstofafgifte is afhankelijk van de activiteit van de weefsels.
Als de weefsels heel actief zijn heerst er een lagere zuurstofdruk (en dus een
lagere PO2) en is het verschil in de zuurstofdruk in de capillairen en het weefsel
dus groter en daardoor kan er meer worden gebonden.
En het is ook afhankelijk van de pH en de temperatuur.
pH hoger = meer afgifte
Temperatuur hoger = meer afgifte
Koolstofdioxide transport
Koolstofdioxide kan voor een klein gedeelte worden opgelost in het bloedplasma
(7%).
Een ander gedeelte wordt gebonden aan hemoglobine (23%).
Het andere gedeelte gaat ook de rode bloedcel in maar wordt daar omgezet in
koolzuur en dit wordt weer heel snel omgezet in bicarbonaat.
CO2 + H2O <- -> H2CO3 <- -> H+ + HCO3-
, 2. Kan het principe van zuur-base-evenwicht uitleggen en de rol van
de longen hierin herkennen.
Zuur-base evenwicht
= Het evenwicht tussen de hoeveelheid zuren en basen in een bepaalde
oplossing.
pH = zuurgraad
Concentratie waterstof (H+) ionen
Zuur < 7 > basisch
Voor homeostase in het lichaam moet de pH-waarde in het bloed altijd liggen
tussen 7.35 en 7.45.
- Acidose < 7.35
- Alkalose > 7.45
Als er sprake is van acidose en alkalose kan dit de activiteit van de
celmembranen verstoren.
Ook kunnen eiwitstructuren veranderen en enzymen kunnen worden beïnvloed.
Het zenuwstelsel en bloedvatstelsel zijn met name gevoelig voor veranderingen
van het pH.
Ernstige acidose -> coma, hartfalen en daling bloeddruk
3. Kan beschrijven hoe de ademhaling wordt bewaakt, welke
parameters hierbij van belang zijn en afwijkingen hierin
interpreteren.
Het bewaken van de ademhaling is essentieel in de medische zorg, vooral bij
patiënten die risico lopen op ademhalingsproblemen.
Monitoring gebeurt vaak met apparatuur die de belangrijkste
ademhalingsparameters meet en afwijkingen snel signaleert.
Hier zijn de belangrijkste ademhalingsparameters en hoe afwijkingen worden
geïnterpreteerd:
Ademhalingsfrequentie (AF)
Normale waarden: 12-20 ademhalingen per minuut bij volwassenen.
Interpretatie:
Tachypneu = Een verhoogde ademhalingsfrequentie kan wijzen op
ademhalingsproblemen, pijn, koorts, angst, of metabole acidose.
Bradypneu = Een verlaagde frequentie kan duiden op sedatie, opioïdengebruik,
of neurologische problemen.
Apneu =Tijdelijke ademstilstand. Ernstig bij langdurige afwezigheid van
ademhaling; vereist vaak directe interventie.
Zuurstofsaturatie (SpO₂)
Normale waarden: 95-100% bij gezonde individuen zonder chronische
longproblemen.
,Interpretatie:
Hypoxie = Zuurstofsaturatie < 90% duidt op onvoldoende zuurstoftoevoer naar
het lichaam, mogelijk door obstructie, longziekte, of ventilatie-perfusie mismatch.
Hyperoxie = Een te hoge saturatie (boven 100%, vaak door hoge
zuurstoftoediening) kan schadelijk zijn, vooral bij neonaten en chronisch
longpatiënten.
Ademhalingspatroon
Het patroon van ademhaling kan inzicht geven in specifieke
ademhalingsproblemen.
Interpretatie:
Cheyne-Stokes ademhaling = Wisselende ademhaling met periodes van apneu,
vaak geassocieerd met hartfalen of hersenletsel.
Kussmaul ademhaling = Diepe en snelle ademhalingen, vaak een reactie op
metabole acidose, zoals bij diabetische ketoacidose.
Biot’s ademhaling = Afwisselende periodes van normale ademhaling en apneu,
vaak door hersenschade.
Capnografie (ETCO₂)
Meet de hoeveelheid uitgeademd CO₂.
Normale waarden: 35-45 mmHg.
Interpretatie:
Hypocapnie (lage ETCO₂) = Kan wijzen op hyperventilatie.
Hypercapnie (hoge ETCO₂) = Kan wijzen op hypoventilatie of respiratoir falen.
Teugvolume (TV)
Het volume lucht dat per ademhaling wordt ingeademd en uitgeademd.
Interpretatie:
Te laag TV kan wijzen op beperkte ademhalingsinspanning of restrictieve
longaandoeningen.
Te hoog TV kan leiden tot barotrauma en is vooral relevant bij beademde
patiënten.
4. Kan de definitie, risicofactoren, symptomen, onderzoeken,
complicaties, preventie en behandeling van astma, COPD, acute
bronchitis, pneumonie en pneumothorax uitleggen.
Astma
= chronische ontsteking van de onderste luchtwegen.
Symptomen:
• Aanvallen van benauwdheid
• Piepen
• Hoesten
Door overgevoeligheid van bepaalde prikkels.
, Risicofactoren:
• Erfelijkheid
• Overgewicht
• Omgevingsfactoren
Behandeling -> leefstijladviesen:
• Niet roken
• Voldoende eten
• Streven naar gezond gewicht
• Uitlokkende factoren vermijden
COPD
Chronic Obstructive Pulmonary Disease
(Verzamelnaam van chronische bronchitis en longemfyseem)
= Een chronische aandoening aan de longen. Bij deze aandoening werken de
longen niet meer volledig, doordat ze constant ontstoken zijn of omdat er
longblaasjes verloren gaan. Hierdoor krijg je minder zuurstof binnen.
Risicofactoren
• Roken
• Astma
• Longontsteking
• Erfelijke aandoening
• Inademen schadelijke deeltjes
Chronische bronchitis: Er is sprake van een chronische ontstekingsreactie van de
onderste luchtwegen.
Door de prikkels:
• Ontstaan oedeem
• Verkramping glad spierweefsel
• Slijmklieren nemen in omvang toe
• Extra mucus (slijm) productie
• Trilhaarepitheel aangetast
Longemfyseem: De alveoli is beschadigd, waardoor de wanden van de alveoli
afbreken. Hierdoor neemt de elasticiteit en de totale oppervlakte van de alveoli af
(dus minder ruimte voor gaswisseling).
Bullae = Als meerdere alveoli één worden door het afbreken van de wanden.
Air trapping = Als de alveoli dichtvallen (door het afbreken van de wanden) en de
lucht gevangen komt te zitten en dus niet meer ververst kan worden.
Hypoxie -> Laag O2
Hypercapnie -> Hoog O2
Symptomen
• Kortademig
• Chronisch hoesten
