1
,2
,Inhoudsopgave
............................................................................................................................................................... 1
Introduc)e .................................................................................................................................................. 7
Overzicht inhoud cursus ............................................................................................................................. 8
Module 1: oorsprong en ontwikkeling van fundamentele rechten ......................................................... 10
1. Beknopt historisch overzicht ........................................................................................................... 12
1.1 Plichten en rechten ............................................................................................................... 12
Hammurabi (ca. 1780 v.C.) .............................................................................................................. 12
Griekenland en Rome ..................................................................................................................... 13
Middeleeuwen ................................................................................................................................ 14
1.2 Van natuurrecht tot natuurlijke rechten ............................................................................... 15
Renaissance .................................................................................................................................... 15
Locke ............................................................................................................................................... 16
Bentham ......................................................................................................................................... 16
1.3 Van natuurlijke rechten tot juridische rechten ...................................................................... 16
Nieuwe Kjden van consKtuKonalisering ......................................................................................... 16
Recente geschiedenis van internaKonalisering............................................................................... 17
Actualiteit: verkiezingen ........................................................................................................................... 17
1. Postulaten van mensenrechten ....................................................................................................... 17
3. Types en categorieën van mensenrechten ...................................................................................... 19
3.1 Indeling van Vasak ..................................................................................................................... 19
3.2 Andere indeling van Claude en Weston ..................................................................................... 20
4. Func)es van mensenrechten........................................................................................................... 21
Lesteksten ................................................................................................................................................. 22
Module 2: Het recht van de mensenrechten.......................................................................................... 23
1. Ins)tu)oneel en procedureel kader ................................................................................................ 24
1.1 Systemen van mensenrechten .................................................................................................. 24
1.1.1 Mondiale systemen................................................................................................................ 24
1.1.2 Regionale systemen .......................................................................................................... 25
1.1.3 NaKonale systemen .......................................................................................................... 32
1.1.4 Andere systemen .............................................................................................................. 33
1.2 Procedures van mensenrechten................................................................................................ 34
Rapportageprocedures ................................................................................................................... 34
Klachtprocedures ............................................................................................................................ 34
Onderzoeksprocedures ................................................................................................................... 36
InterpretaKeve procedures ............................................................................................................. 37
1.3 Instrumenten van mensenrechten ........................................................................................ 38
Regelgevend.................................................................................................................................... 38
JurisprudenKeel .............................................................................................................................. 38
2. Actoren in de sector van de mensenrechten ................................................................................... 39
3. Handhaving van de mensenrechten ..................................................................................................... 39
3.1 Juridische werking .................................................................................................................... 39
3
, 3.2 ImplementaKe van de mensenrechten ..................................................................................... 40
Lesteksten ................................................................................................................................................. 41
Gastcollege: the right to refuse to kill ...................................................................................................... 42
Korte inleiding van S. ParmenKer ........................................................................................................ 42
Alexia: Amnesty InternaKonal Greece ................................................................................................. 42
ConscienKous objecKon ...................................................................................................................... 42
DefiniKon in the Belgian law................................................................................................................ 42
Orthodox, Islamic, nazi and communist countries have a problem with CO: naKonalism! ................. 42
Conclusies/bedenkingen/… ...................................................................................................................... 43
Module 3: Mensenrechten in de stad .................................................................................................... 44
3.1 Lokalisering mensenrechten ....................................................................................................... 45
3.2.Leuven Mensenrechtenstad................................................................................................................ 48
3.3.Mensenrechteneduca)e ..................................................................................................................... 49
Module 4: poli?e en mensenrechten .................................................................................................... 51
Vooraf: de strafrechtsbedeling ................................................................................................................. 52
4.1. Mensenrechten en poli)e........................................................................................................... 54
4.1.1. Een risicovolle omgeving voor de mensenrechten ................................................................ 54
4.1.2. Een ondersteunende omgeving voor de mensenrechten ..................................................... 55
4.1.3. Bijstand van een advocaat bij het eerste verhoor van een beschuldigde: Salduz-arrest (27
november 2008) .................................................................................................................................. 56
Salduz-arrest ................................................................................................................................... 57
4.1.4. De rol van het Comité voor de PrevenKe van Foltering (CPT) als internaKonaal
toezichtsorgaan ................................................................................................................................... 59
Lesteksten ................................................................................................................................................. 61
Module 5: criminaliteit en mensenrechten ........................................................................................... 62
5.1. Mensenhandel ........................................................................................................................... 63
5.1.1. Wereldwijd beleid tegen mensenhandel .............................................................................. 63
5.1.2. Geschiedenis ......................................................................................................................... 64
5.1.3. Wat is mensenhandel? .......................................................................................................... 65
........................................................................................................................................................ 65
5.1.3.1. Toepassingsgebied ....................................................................................................... 66
5.1.3.2. Onderzoek ................................................................................................................... 67
5.1.3.3. Handhaving .................................................................................................................. 68
5.2. Racisme en xenofobie................................................................................................................. 69
5.2.1. Redenen voor de oprichKng van een Task Group.................................................................. 69
5.2.2. Uitgangspunten van de Task Group ....................................................................................... 70
5.2.3. Enkele principes van de Task Group ...................................................................................... 71
5.3. Criminaliteit en kinderrechten .................................................................................................... 72
5.3.1. Criminaliteit en kinderrechten .............................................................................................. 72
5.3.1.1. Het verdrag inzake de rechten van het kind en andere VN-richtlijnen en regels
omtrent het jeugdrecht .................................................................................................................. 72
5.3.2. Vaststellingen ........................................................................................................................ 73
4
,2
,Inhoudsopgave
............................................................................................................................................................... 1
Introduc)e .................................................................................................................................................. 7
Overzicht inhoud cursus ............................................................................................................................. 8
Module 1: oorsprong en ontwikkeling van fundamentele rechten ......................................................... 10
1. Beknopt historisch overzicht ........................................................................................................... 12
1.1 Plichten en rechten ............................................................................................................... 12
Hammurabi (ca. 1780 v.C.) .............................................................................................................. 12
Griekenland en Rome ..................................................................................................................... 13
Middeleeuwen ................................................................................................................................ 14
1.2 Van natuurrecht tot natuurlijke rechten ............................................................................... 15
Renaissance .................................................................................................................................... 15
Locke ............................................................................................................................................... 16
Bentham ......................................................................................................................................... 16
1.3 Van natuurlijke rechten tot juridische rechten ...................................................................... 16
Nieuwe Kjden van consKtuKonalisering ......................................................................................... 16
Recente geschiedenis van internaKonalisering............................................................................... 17
Actualiteit: verkiezingen ........................................................................................................................... 17
1. Postulaten van mensenrechten ....................................................................................................... 17
3. Types en categorieën van mensenrechten ...................................................................................... 19
3.1 Indeling van Vasak ..................................................................................................................... 19
3.2 Andere indeling van Claude en Weston ..................................................................................... 20
4. Func)es van mensenrechten........................................................................................................... 21
Lesteksten ................................................................................................................................................. 22
Module 2: Het recht van de mensenrechten.......................................................................................... 23
1. Ins)tu)oneel en procedureel kader ................................................................................................ 24
1.1 Systemen van mensenrechten .................................................................................................. 24
1.1.1 Mondiale systemen................................................................................................................ 24
1.1.2 Regionale systemen .......................................................................................................... 25
1.1.3 NaKonale systemen .......................................................................................................... 32
1.1.4 Andere systemen .............................................................................................................. 33
1.2 Procedures van mensenrechten................................................................................................ 34
Rapportageprocedures ................................................................................................................... 34
Klachtprocedures ............................................................................................................................ 34
Onderzoeksprocedures ................................................................................................................... 36
InterpretaKeve procedures ............................................................................................................. 37
1.3 Instrumenten van mensenrechten ........................................................................................ 38
Regelgevend.................................................................................................................................... 38
JurisprudenKeel .............................................................................................................................. 38
2. Actoren in de sector van de mensenrechten ................................................................................... 39
3. Handhaving van de mensenrechten ..................................................................................................... 39
3.1 Juridische werking .................................................................................................................... 39
3
, 3.2 ImplementaKe van de mensenrechten ..................................................................................... 40
Lesteksten ................................................................................................................................................. 41
Gastcollege: the right to refuse to kill ...................................................................................................... 42
Korte inleiding van S. ParmenKer ........................................................................................................ 42
Alexia: Amnesty InternaKonal Greece ................................................................................................. 42
ConscienKous objecKon ...................................................................................................................... 42
DefiniKon in the Belgian law................................................................................................................ 42
Orthodox, Islamic, nazi and communist countries have a problem with CO: naKonalism! ................. 42
Conclusies/bedenkingen/… ...................................................................................................................... 43
Module 3: Mensenrechten in de stad .................................................................................................... 44
3.1 Lokalisering mensenrechten ....................................................................................................... 45
3.2.Leuven Mensenrechtenstad................................................................................................................ 48
3.3.Mensenrechteneduca)e ..................................................................................................................... 49
Module 4: poli?e en mensenrechten .................................................................................................... 51
Vooraf: de strafrechtsbedeling ................................................................................................................. 52
4.1. Mensenrechten en poli)e........................................................................................................... 54
4.1.1. Een risicovolle omgeving voor de mensenrechten ................................................................ 54
4.1.2. Een ondersteunende omgeving voor de mensenrechten ..................................................... 55
4.1.3. Bijstand van een advocaat bij het eerste verhoor van een beschuldigde: Salduz-arrest (27
november 2008) .................................................................................................................................. 56
Salduz-arrest ................................................................................................................................... 57
4.1.4. De rol van het Comité voor de PrevenKe van Foltering (CPT) als internaKonaal
toezichtsorgaan ................................................................................................................................... 59
Lesteksten ................................................................................................................................................. 61
Module 5: criminaliteit en mensenrechten ........................................................................................... 62
5.1. Mensenhandel ........................................................................................................................... 63
5.1.1. Wereldwijd beleid tegen mensenhandel .............................................................................. 63
5.1.2. Geschiedenis ......................................................................................................................... 64
5.1.3. Wat is mensenhandel? .......................................................................................................... 65
........................................................................................................................................................ 65
5.1.3.1. Toepassingsgebied ....................................................................................................... 66
5.1.3.2. Onderzoek ................................................................................................................... 67
5.1.3.3. Handhaving .................................................................................................................. 68
5.2. Racisme en xenofobie................................................................................................................. 69
5.2.1. Redenen voor de oprichKng van een Task Group.................................................................. 69
5.2.2. Uitgangspunten van de Task Group ....................................................................................... 70
5.2.3. Enkele principes van de Task Group ...................................................................................... 71
5.3. Criminaliteit en kinderrechten .................................................................................................... 72
5.3.1. Criminaliteit en kinderrechten .............................................................................................. 72
5.3.1.1. Het verdrag inzake de rechten van het kind en andere VN-richtlijnen en regels
omtrent het jeugdrecht .................................................................................................................. 72
5.3.2. Vaststellingen ........................................................................................................................ 73
4