Moleculen in Leven
Hoofdstuk 1 Wat gaat er fout bij een CF-patiënt?
Vraag 1-1 Waar gaat het mis?
Beantwoord de onderstaande vier vragen met behulp van de uitleg van de arts in het filmpje
over Eline.
Lichaam: welke klachten heeft een CF-patiënt?
Een CF-patiënt heeft last van kortademigheid, veel hoesten en weinig energie
Orgaan: in welke organen zijn er problemen?
Longen, luchtpijpen en maag darmkanaal
Weefsels: in welke weefsels van deze organen gaat het mis?
De slijmvliezen van de longen
Cellen: wat is de taak van de cellen in deze weefsels?
Het produceren van slijm
Vraag 1-2 Verschillende cellen hebben verschillende functies
Noem vijf verschillende soorten cellen
Benoem wat de taak van deze cellen is
Beschrijf wat er in de cellen moet gebeuren om deze taak uit te voeren
Steuncellen: maken de hersenen steviger en beschermen zo de zenuwcellen. Vormen ook
een vetachtige laag om axonen heen waardoor de snelheid van de impulsen wordt
bevordert.
Zenuwcellen: informatie verwerken, opvangen en doorgeven van signalen zonder
signaalsterkte te verliezen (impulsgeleiding). De signalen gaan via de axonen naar de
synapsen, de neurotransmitters voeren de opdrachten uit.
Rode bloedcellen: transporteren van zuurstof en koolstofdioxide tussen longen en andere
weefsels. Deze cellen bevatten het eiwit hemoglobine met 4 ijzeratomen. Hieraan kunnen
O2 en CO2 hechten en afgegeven worden in de juiste weefsels.
Embryonale stamcellen: niet-specifieke cel die zich nog kan ontwikkelen tot een
gespecialiseerde cel
Witte bloedcellen: beschermen van lichaam tegen lichaamsvreemde stoffen zoals bacteriën,
virussen en schimmels. Er zijn 3 soorten witte bloedcellen: lymfocyten, monocyten en
leukocyten. Door het detecteren van lichaamsvreemde stoffen gaan de witte bloedcellen
allerlei afweerreacties in werking zetten.
Vraag 1-3 ‘The inner life of the cell’
Bekijk op internet het filmpje ‘The inner life of the cell’. De film probeert een weergave van
de werkelijkheid te geven. Noem drie dingen die je in de film ziet, die in werkelijkheid anders
moeten zijn.
De motor protein loopt als het ware rond
De microtubes vormen zich spontaan
Het severing protein ontkoppelt heel snel.
1.4 Wat gaat er fout bij een CF-patiënt?
In welke organen gaat het mis?
Het gaat mis in de longen, luchtpijpen en in het maagdarmkanaal
In welke cellen gaat het mis?
Het gaat mis in de slijmproducerende cellen
, Hoofdstuk 2 Waardoor produceert een CF-patiënt taai slijm?
Vraag 2-1 Hoe voeren eiwitten hun taak uit?
In vraag 1-2 heb je een aantal taken van cellen omschreven. Bekijk de antwoorden van de
klas bij deze opdracht nog een keer. Je weet nu dat het werk in de cel verzet wordt door
eiwitten.
Probeer bij elke taak die genoemd werd, te bedenken hoe eiwitten deze taak uit zouden
kunnen voeren.
Steuncellen: zorgen voor stevigheid van de cel, beschermen van hersenen.
Zenuwcellen: beschermen cellen en doorgeven van signalen aan hersenen (myelene)
Rode bloedcellen: binden en afstaan van zuurstof en koolstof, bepalen voor vorm
Embryonale stamcellen: behouden van unieke eigenschap om uit te groeien tot elk celtype
van het menselijk lichaam.
Witte bloedcellen: uitschakelen van lichaamsvreemde stoffen
Vraag 2-2 Wat zijn de functies van eiwitten?
In bovenstaande afbeeldingen zijn de verschillende functies van eiwitten te zien. Beschrijf
voor elk van deze functies kort wat het belang van deze functie is voor het lichaam.
Kanalen in membraan:
Ionkanaal zorgt voor het passieve transport van ionen door het celmembraan. Hierdoor
kunnen de stoffen aan de juiste kant van het membraan komen.
Pompen in het membraan:
Zorgen ervoor dat ionen tegen de concentratie in vervoerd kunnen worden. Door het
concentratieverschil in rusttoestand kan er een actiepotentiaal opgewekt worden om
signalen door te geven.
Transport en opslag van kleine moleculen:
Op deze manier kunnen zuurstof en voedingsstoffen door het lichaam vervoerd worden en
zo naar de juiste plek gebracht worden.
Schakelaar om genen aan of uit te zetten:
Activators verhogen de transcriptie van genen. Repressors binden op de operator en
verlagen op deze manier de transcriptie van genen. Hierdoor kunnen bepaalde genen wel of
niet tot uiting komen in het fenotype.
Schakelaar om andere eiwitten aan of uit te zetten:
Op deze manier kan de activiteit van eiwitten in het lichaam gereguleerd worden. Wanneer
eiwitten niet meer nodig zijn kunnen ze uitgezet worden.
Transport in cel:
Door transporteiwitten kunnen andere eiwitten zich verplaatsen om naar de plek te gaan
waar ze nodig zijn.
Stevigheid en beweging van de cel:
Hierdoor is het lichaam ook stevig en kan het bewegen
Enzymen:
zorgen voor het sneller verlopen van sommige processen in het lichaam. Bijvoorbeeld
spijsverteringsenzymen.
2.4 Waardoor produceert een CF-patiënt taai slijm?
Wat zijn de kenmerken van goed slijm?
Veel water en weinig zout. Het slijm is dun genoeg om alle stoffen die niet in de longen thuis
horen omhoog te transporteren.
Welke cellen en welke eiwitten spelen een rol in de productie van slijm? Hoe?
Cellen uit de slijmklieren en transporteiwitten die chloride uit de cel pompen waardoor
osmose plaatsvindt.
Wat zijn de kenmerken van taai slijm? Hoe komt dit?
Het slijm is minder vloeibaar, het verliest hierdoor zijn werking.
Hoofdstuk 1 Wat gaat er fout bij een CF-patiënt?
Vraag 1-1 Waar gaat het mis?
Beantwoord de onderstaande vier vragen met behulp van de uitleg van de arts in het filmpje
over Eline.
Lichaam: welke klachten heeft een CF-patiënt?
Een CF-patiënt heeft last van kortademigheid, veel hoesten en weinig energie
Orgaan: in welke organen zijn er problemen?
Longen, luchtpijpen en maag darmkanaal
Weefsels: in welke weefsels van deze organen gaat het mis?
De slijmvliezen van de longen
Cellen: wat is de taak van de cellen in deze weefsels?
Het produceren van slijm
Vraag 1-2 Verschillende cellen hebben verschillende functies
Noem vijf verschillende soorten cellen
Benoem wat de taak van deze cellen is
Beschrijf wat er in de cellen moet gebeuren om deze taak uit te voeren
Steuncellen: maken de hersenen steviger en beschermen zo de zenuwcellen. Vormen ook
een vetachtige laag om axonen heen waardoor de snelheid van de impulsen wordt
bevordert.
Zenuwcellen: informatie verwerken, opvangen en doorgeven van signalen zonder
signaalsterkte te verliezen (impulsgeleiding). De signalen gaan via de axonen naar de
synapsen, de neurotransmitters voeren de opdrachten uit.
Rode bloedcellen: transporteren van zuurstof en koolstofdioxide tussen longen en andere
weefsels. Deze cellen bevatten het eiwit hemoglobine met 4 ijzeratomen. Hieraan kunnen
O2 en CO2 hechten en afgegeven worden in de juiste weefsels.
Embryonale stamcellen: niet-specifieke cel die zich nog kan ontwikkelen tot een
gespecialiseerde cel
Witte bloedcellen: beschermen van lichaam tegen lichaamsvreemde stoffen zoals bacteriën,
virussen en schimmels. Er zijn 3 soorten witte bloedcellen: lymfocyten, monocyten en
leukocyten. Door het detecteren van lichaamsvreemde stoffen gaan de witte bloedcellen
allerlei afweerreacties in werking zetten.
Vraag 1-3 ‘The inner life of the cell’
Bekijk op internet het filmpje ‘The inner life of the cell’. De film probeert een weergave van
de werkelijkheid te geven. Noem drie dingen die je in de film ziet, die in werkelijkheid anders
moeten zijn.
De motor protein loopt als het ware rond
De microtubes vormen zich spontaan
Het severing protein ontkoppelt heel snel.
1.4 Wat gaat er fout bij een CF-patiënt?
In welke organen gaat het mis?
Het gaat mis in de longen, luchtpijpen en in het maagdarmkanaal
In welke cellen gaat het mis?
Het gaat mis in de slijmproducerende cellen
, Hoofdstuk 2 Waardoor produceert een CF-patiënt taai slijm?
Vraag 2-1 Hoe voeren eiwitten hun taak uit?
In vraag 1-2 heb je een aantal taken van cellen omschreven. Bekijk de antwoorden van de
klas bij deze opdracht nog een keer. Je weet nu dat het werk in de cel verzet wordt door
eiwitten.
Probeer bij elke taak die genoemd werd, te bedenken hoe eiwitten deze taak uit zouden
kunnen voeren.
Steuncellen: zorgen voor stevigheid van de cel, beschermen van hersenen.
Zenuwcellen: beschermen cellen en doorgeven van signalen aan hersenen (myelene)
Rode bloedcellen: binden en afstaan van zuurstof en koolstof, bepalen voor vorm
Embryonale stamcellen: behouden van unieke eigenschap om uit te groeien tot elk celtype
van het menselijk lichaam.
Witte bloedcellen: uitschakelen van lichaamsvreemde stoffen
Vraag 2-2 Wat zijn de functies van eiwitten?
In bovenstaande afbeeldingen zijn de verschillende functies van eiwitten te zien. Beschrijf
voor elk van deze functies kort wat het belang van deze functie is voor het lichaam.
Kanalen in membraan:
Ionkanaal zorgt voor het passieve transport van ionen door het celmembraan. Hierdoor
kunnen de stoffen aan de juiste kant van het membraan komen.
Pompen in het membraan:
Zorgen ervoor dat ionen tegen de concentratie in vervoerd kunnen worden. Door het
concentratieverschil in rusttoestand kan er een actiepotentiaal opgewekt worden om
signalen door te geven.
Transport en opslag van kleine moleculen:
Op deze manier kunnen zuurstof en voedingsstoffen door het lichaam vervoerd worden en
zo naar de juiste plek gebracht worden.
Schakelaar om genen aan of uit te zetten:
Activators verhogen de transcriptie van genen. Repressors binden op de operator en
verlagen op deze manier de transcriptie van genen. Hierdoor kunnen bepaalde genen wel of
niet tot uiting komen in het fenotype.
Schakelaar om andere eiwitten aan of uit te zetten:
Op deze manier kan de activiteit van eiwitten in het lichaam gereguleerd worden. Wanneer
eiwitten niet meer nodig zijn kunnen ze uitgezet worden.
Transport in cel:
Door transporteiwitten kunnen andere eiwitten zich verplaatsen om naar de plek te gaan
waar ze nodig zijn.
Stevigheid en beweging van de cel:
Hierdoor is het lichaam ook stevig en kan het bewegen
Enzymen:
zorgen voor het sneller verlopen van sommige processen in het lichaam. Bijvoorbeeld
spijsverteringsenzymen.
2.4 Waardoor produceert een CF-patiënt taai slijm?
Wat zijn de kenmerken van goed slijm?
Veel water en weinig zout. Het slijm is dun genoeg om alle stoffen die niet in de longen thuis
horen omhoog te transporteren.
Welke cellen en welke eiwitten spelen een rol in de productie van slijm? Hoe?
Cellen uit de slijmklieren en transporteiwitten die chloride uit de cel pompen waardoor
osmose plaatsvindt.
Wat zijn de kenmerken van taai slijm? Hoe komt dit?
Het slijm is minder vloeibaar, het verliest hierdoor zijn werking.
