Lesstof
Basisboek operatieve zorg en technieken: Hoofdstuk 1, paragraaf 1.3.5
Samenvatting
1.3.5 Afdekmateriaal en -pakketten
Operaties en kleine chirurgische ingrepen beschadigen de natuurlijke barrière van de huid. Als gevolg
daarvan kunnen micro-organismen in de operatiewond terecht komen, hetzij door rechtstreeks
contact via het medisch personeel, hetzij via vloeistoffen en uitscheidingen en zelfs via de lucht. De
micro-organismen zijn vooral afkomstig van de huid, zowel van de patiënt als van het medisch
personeel.
Steriele afdekmaterialen dragen sterk bij tot het voorkomen van postoperatieve wondinfecties. Zij
markeren de grens tussen steriele en niet-steriele zones. Het risico op een postoperatieve
wondinfectie hangt onder meer af van de duur van de operatie en het vochtgehalte in de directe
omgeving, maar ook van de mechanische druk die op de afdekdoeken wordt uitgeoefend.
Afdekmaterialen moeten daarom ook onder vochtige omstandigheden en bij mechanische druk een
effectieve microbarrière vormen en vloeistoffen kunnen absorberen. Vocht speelt een belangrijke rol
bij de overdracht van micro-organismen.
Afdekmateriaal moet ook onder droge omstandigheden een effectieve antibacteriële bescherming
bieden. Daarbij mag het materiaal slechts een laag gehalte aan partikels bevatten en mag het niet
pluizen. Ook moet het afdekmateriaal een hoge trek- en barst sterkte hebben.
Afdekdoeken zijn voorzien van plakstroken om het wondgebied optimaal te kunnen isoleren. Dit
zelfklevende materiaal moet wel huidvriendelijk zijn; allergieën, blaren en andere
huidbeschadigingen mogen niet optreden door het gebruik van deze plakstroken.
Alleen bacterie- en vloeistofdichte barrièrematerialen kunnen het risico van postoperatieve
wondinfecties wezenlijk helpen terugdringen. Het is wetenschappelijk vastgesteld dat katoen of
mengsels van katoen met polyester geen afdoende antibacteriële barrière vormen. Alle
beschermende hygiënemaatregelen zijn bedoeld om een postoperatieve wondinfectie te
voorkomen.
De kwaliteitseisen die gesteld zijn aan medische hulpmiddelen en zo ook aan de steriele
afdekmaterialen en de beschermende kleding, zijn vastgelegd in de Europese Norm EN13795. De
norm omvat drie delen en twee documenten waarin nieuwe beproevingsmethoden en grenswaarden
worden beschreven. NEN-EN 13795-1: 2002+A1:2009
Deel 1: Algemene eisen voor fabrikanten, bewerkers en producten.
Deel 2: Beproevingsmethoden.
Deel 3: Prestatie-eisen en prestatieniveaus.
Afdekpakketten
De afdekmaterialen kunnen per artikel of met meerdere doeken en jassen steriel verpakt zijn. Een
afdekpakket kan zelfs uitgebreid worden met een lampendop, zuigslang, camerahoes, gazen, enz.
Deze steriele afdekpakketten worden custom-made pakketten genoemd. Samengesteld conform
wensen van de gebruiker. Op het etiket aan de voorzijde van het pakket is het volgende te vinden:
- De naam van het pakket
- Welke artikelen er zich in het pakket bevinden
- Steriliteitsdatum en duur;