LARYNX = STROTTENHOOFD
Stemgeluid = stemplooitrillingen (fonatie) + resonantie + articulatie
- Stemproductie is resultaat van herhalende trillingsbewegingen
Resonans = trillen van klanken in je keel- mond- en neusholte
Stem -> stemplooien -> ijl, dun, hees, schor
Spraak -> alles wat je boven je stemplooien doet -> klankverandering
Fonatie -> hoe je stemplooien trillen -> hoe is de
stemplooisluiting
Bij spraak zijn 3 systemen belangrijk:
1. Resonans/articulatie = filter
2. Fonatie = bron
3. Respiratie = motor
Respiratiesysteem (= ademhalingssysteem) is de start van de
spraak, de buik- en rugspieren zijn hierbij belangrijk en ook het
diafragma (=middenrif) is constant in beweging. Dit is de
ademhaling en de longen zijn hierbij erg belangrijk.
Uitademing = diafragma wordt bol, ontspant, ribben omlaag
Inademing = afplatten diafragma, trekt samen, ribben zet uit
Fonatiesysteem is de larynx = strottenhoofd, dit bestaat uit 3
kraakbeenstructuren en alles is bedekt met slijmvloed.
1. Hyoid = tongbeen -> enige bot wat nergens aan vast zit
2. Thyroid = adamsappel/schildkraakbeen -> kan naar voren kantelen = tilt
3. Cricoid = ringkraakbeen -> zit vast aan luchtpijp en thyroid
4. Epiglottus = strottenklep = twang = zorgt dat je niet verslikt
- Larynxmembranen
- Ligamenten
- Intrinsieke (binnen de larynx) en extrinsieke (buiten de larynx) larynxspieren
- Mucosa
Betrokken bij de fonatie zijn dus, het middenrif, de larynx, de longen, de stemplooien en de
keel- neus- en mondholte.
Fonatie komt tot stand door pulmonale lucht = lucht uit de longen
Spraaksysteem is vocal tract en hier bevinden zich de tong, velum, epiglottus, alles boven
de stemplooien. Vocal tract vervormt tijdens de spraak.
Het spraakkanaal modificeert de trillingen die in de larynx geproduceert zijn tot:
1. Spraakklanken
2. Versterking van basisgeluiden -> resonans
Wanneer je een boventoon wilt zingen blijft de fonatie gelijk terwijl de vorm van het
spraakkanaal veranderd -> wijziging formanten
Een verstoorde tonus (=spierspanning) in een van de 3 systemen heeft effect op het
functioneren in het ene systeem, maar ook op de tonus van het andere systeem.
Stemplooien = TVF
- 100 tot 220 trillingen per seconde
- Hoe hoger de stem hoe meer trillingen & hoe hoger de toon hoe langer de TVF
, - Kinderen > vrouwen > mannen
- Mannen = 23 mm & vrouwen = 15 mm
Posterial gap = 85% van de vrouwen heeft hier last van, achterkant TVF sluit niet volledig
Primaire functies Secundaire functies
Larynx = fonatie = bron Bescherming luchtwegen en Huilen, lachen, spreken,
persen/drukken van adem zingen en schreeuwen
Adem = respiratie = motor Gasuitwisseling en Levert subglottische druk
steunspieren wat nodig is om stemplooien
te laten trillen
Spraakkanaal = resonans Ruiken, proeven, kauwen Spraak (vocalen,
= filter en slikken consonanten) en resonans
Wet van Bernouilli = twee beweeglijke vlakken naar elkaar toe bewegen wanneer er een
luchtprop passeert
Stemkenmerken beoordelen
G = Grade = ernst van afwijking
Perceptie R = Rough = ruwheid/schorheid
1. Helder B = Breathy = heesheid
2. Dof A = asthenic = krachteloosheid
3. Schor S = strained = gespannen
4. Hees I = instability = instabiel
5. Ijl
6. Luid Schor is altijd hees, hees is niet altijd schor!
7. Zacht
8. Krakerig
9. Hoog
Anatomie/fysiologie
1. (On)volledige stemplooisluiting (hees)
2. Onregelmatige stemplooisluiting (schor) 0 = niet afwijkend
3. Hoge/lage subglottische druk 1 = licht afwijkend
4. Onvoldoende sluiting velum 2 = gemiddeld afwijkend
3 = ernstig afwijkend
Akoestisch
1. F0 meting spreektoonhoogte
2. Hz
3. Melodisch bereik
Stemstoornis = als er sprake is van een afwijkend stemgeluid ( de stem klinkt niet helder )
en/of verminderde stemmogelijkheden, door organische of functionele factoren.
- Stoornis wordt echter pas ontkent wanneer de omgeving of patiënt last heeft
GRBASI = Auditieve perceptuele stembeoordeling
- Hirano
- Steeds minder toegepast door verschillen in score interpretatie
- Communicatie tussen KNO en logopedist
Vitale capaciteit = hoeveelheid lucht (ml) die kan worden uitgeademd na een zo diep
mogelijke inademing
Stemgeluid = stemplooitrillingen (fonatie) + resonantie + articulatie
- Stemproductie is resultaat van herhalende trillingsbewegingen
Resonans = trillen van klanken in je keel- mond- en neusholte
Stem -> stemplooien -> ijl, dun, hees, schor
Spraak -> alles wat je boven je stemplooien doet -> klankverandering
Fonatie -> hoe je stemplooien trillen -> hoe is de
stemplooisluiting
Bij spraak zijn 3 systemen belangrijk:
1. Resonans/articulatie = filter
2. Fonatie = bron
3. Respiratie = motor
Respiratiesysteem (= ademhalingssysteem) is de start van de
spraak, de buik- en rugspieren zijn hierbij belangrijk en ook het
diafragma (=middenrif) is constant in beweging. Dit is de
ademhaling en de longen zijn hierbij erg belangrijk.
Uitademing = diafragma wordt bol, ontspant, ribben omlaag
Inademing = afplatten diafragma, trekt samen, ribben zet uit
Fonatiesysteem is de larynx = strottenhoofd, dit bestaat uit 3
kraakbeenstructuren en alles is bedekt met slijmvloed.
1. Hyoid = tongbeen -> enige bot wat nergens aan vast zit
2. Thyroid = adamsappel/schildkraakbeen -> kan naar voren kantelen = tilt
3. Cricoid = ringkraakbeen -> zit vast aan luchtpijp en thyroid
4. Epiglottus = strottenklep = twang = zorgt dat je niet verslikt
- Larynxmembranen
- Ligamenten
- Intrinsieke (binnen de larynx) en extrinsieke (buiten de larynx) larynxspieren
- Mucosa
Betrokken bij de fonatie zijn dus, het middenrif, de larynx, de longen, de stemplooien en de
keel- neus- en mondholte.
Fonatie komt tot stand door pulmonale lucht = lucht uit de longen
Spraaksysteem is vocal tract en hier bevinden zich de tong, velum, epiglottus, alles boven
de stemplooien. Vocal tract vervormt tijdens de spraak.
Het spraakkanaal modificeert de trillingen die in de larynx geproduceert zijn tot:
1. Spraakklanken
2. Versterking van basisgeluiden -> resonans
Wanneer je een boventoon wilt zingen blijft de fonatie gelijk terwijl de vorm van het
spraakkanaal veranderd -> wijziging formanten
Een verstoorde tonus (=spierspanning) in een van de 3 systemen heeft effect op het
functioneren in het ene systeem, maar ook op de tonus van het andere systeem.
Stemplooien = TVF
- 100 tot 220 trillingen per seconde
- Hoe hoger de stem hoe meer trillingen & hoe hoger de toon hoe langer de TVF
, - Kinderen > vrouwen > mannen
- Mannen = 23 mm & vrouwen = 15 mm
Posterial gap = 85% van de vrouwen heeft hier last van, achterkant TVF sluit niet volledig
Primaire functies Secundaire functies
Larynx = fonatie = bron Bescherming luchtwegen en Huilen, lachen, spreken,
persen/drukken van adem zingen en schreeuwen
Adem = respiratie = motor Gasuitwisseling en Levert subglottische druk
steunspieren wat nodig is om stemplooien
te laten trillen
Spraakkanaal = resonans Ruiken, proeven, kauwen Spraak (vocalen,
= filter en slikken consonanten) en resonans
Wet van Bernouilli = twee beweeglijke vlakken naar elkaar toe bewegen wanneer er een
luchtprop passeert
Stemkenmerken beoordelen
G = Grade = ernst van afwijking
Perceptie R = Rough = ruwheid/schorheid
1. Helder B = Breathy = heesheid
2. Dof A = asthenic = krachteloosheid
3. Schor S = strained = gespannen
4. Hees I = instability = instabiel
5. Ijl
6. Luid Schor is altijd hees, hees is niet altijd schor!
7. Zacht
8. Krakerig
9. Hoog
Anatomie/fysiologie
1. (On)volledige stemplooisluiting (hees)
2. Onregelmatige stemplooisluiting (schor) 0 = niet afwijkend
3. Hoge/lage subglottische druk 1 = licht afwijkend
4. Onvoldoende sluiting velum 2 = gemiddeld afwijkend
3 = ernstig afwijkend
Akoestisch
1. F0 meting spreektoonhoogte
2. Hz
3. Melodisch bereik
Stemstoornis = als er sprake is van een afwijkend stemgeluid ( de stem klinkt niet helder )
en/of verminderde stemmogelijkheden, door organische of functionele factoren.
- Stoornis wordt echter pas ontkent wanneer de omgeving of patiënt last heeft
GRBASI = Auditieve perceptuele stembeoordeling
- Hirano
- Steeds minder toegepast door verschillen in score interpretatie
- Communicatie tussen KNO en logopedist
Vitale capaciteit = hoeveelheid lucht (ml) die kan worden uitgeademd na een zo diep
mogelijke inademing
