Practicum Psychotherapie
Hoorcollege 1
Cognitief gedragsmodel:
- 5G model
- Gedrag
- Overgave
- Vermijding
- Overcompensatie
- Gedachten
- Gevoel
- Gebeurtenis
- Gevolg
- Kapstok waar je veel aan kunt hangen, vaak leeg model zonder veel achterliggende
theorie
- Kunt het invullen a.d.h.v. verschillende theorieën
- Interventies kunnen inhaken op gedrag of gedachten
De empirische cyclus:
, - Nooit maar 1 theorie: stel meerdere hypothesen op
- Denk na: wat valt je het eerste op? Wat zou er ook aan de hand kunnen zijn,
tegenovergestelde
- Wat als interventie niet werkt?
- Theorie niet voldoende
- Cliënt-therapeut relatie niet goed
- Interventie niet goed uitgevoerd
Scientist-practitioner model
- Klinische interventies toepassen o.b.v. kennis over de etiologie van stoornissen
- Behandeling volgens empirische cyclus (casusconceptualisatie en toetsbare
hypotheses)
- Gebruik van evidence based interventies
Rationale: discussie
- Waarom is het belangrijk om voor een interventie de rationale met clt te bespreken?
- Motivatie voor clt
- Weten hoe lang en hoe vaak
Rationale: onderdelen
- Etiologisch model
- Hoe is het probleem ooit ontstaan? Betekenisanalyse
- Waardoor wordt het in stand gehouden? Functieanalyse
- Dan weet je waar je aan moet werken!
- Veranderingsmodel
- Hoe pakken we het probleem aan?
- Afspraken over behandeling
- Hoe zal behandeling er precies uitzien?
Rationale: uitleggen
- Betrek clt zoveel mogelijk bij uitleggen; laat clt zelf het model ontdekken (Socratische
dialoog)
- Gebruik individuele voorbeelden van clt
- Laat clt kritische vragen stellen
Rationale interoceptieve exposure
- Bij welke stoornis wordt dit toegepast?
- Angststoornissen
- Paniekstoornis
- Sociale angststoornis
- Wat is het doel van interoceptieve exposure?
- Doel is clt te helpen hun angst voor lichamelijke sensaties te verminderen door
deze sensaties bewust op te roepen in een gecontroleerde setting
- Zo leren ze dat deze sensaties op zichzelf onschuldig zijn
- Wat gebeurt er precies tijdens interoceptieve exposure?
- Clt roept lichamelijke sensaties bewust op die lijken op symptomen van
paniekaanval, door:
- Rondjes draaien om duizeligheid op te roepen
- Sprintoefeningen te doen om hartkloppingen te simuleren
- Lang en oppervlakkig ademen om kortademigheid te ervaren
, - Welke info moet clt in ieder geval krijgen voor de rationale achter interoceptieve
exposure?
- Clt moet begrijpen dat lichamelijke sensaties onschuldig zijn, dat deze door clt
worden mis geïnterpreteerd
- Door blootstelling aan sensaties in veilige omgeving neemt angst af die
gepaard gaat met deze sensaties bij clt
- Blootstelling en gewenning zijn belangrijk om deze angst te doorbreken en
controle over de angstige reacties terug te krijgen
Instandhoudingsmodel paniek
Rationale interoceptieve exposure: stappen
- Clt beschrijft globaal ernstige/recente paniekaanval
- Ontleed paniekaanval in:
- Lichamelijke verschijnselen (begin uitvragen cirkel)
- Cognities daarover
- Emotie die de cognitie oproept
- Effect emotie op lichamelijke verschijnselen
- Trek samen conclusie: paniekaanval is cirkel
- Vraag naar gedrag (vermijding) en korte-termijneffect (FA)
- Onderzoek betekenis van/cognitie over sensaties, die is cruciaal (BA)
- Begin cognitie uit te dagen (basisvragen Beck H2)
- Vraag clt wat zou overtuigen of cognitie waar of onwaar is (gedragsexperiment)
Ratipnale interoceptieve exposure: conclusie
- Exposure aan lichamelijke sensaties
- Niet vermijden
- Geen veiligheidsgedrag
- Effecten (interoceptieve) exposure:
- Falsificatie cognitie: gevreesde gevolgen treden niet op
- Habituatie = ervaringsleren: minder angst voor sensaties
- Contra-indicaties (arts)
- COPD
- Zwangerschap
- Hartfalen
- Evt. schildklierproblemen
, Voorbeeld video imaginaire exposure
- Laat clt praten over aanranding in tegenwoordige tijd
- Gebruikt cues (biertje en muziek)
- Tot slot stilgestaan bij verwachte gevolgen
Hoorcollege 2
- Zijn nu bij opstellen holistische theorie & functieanalyse
Casus
- Klachten: clt is bang voor hartaanval als ze buiten is, blijft liefste binnen en heeft geen
werk, geen energie om naar buiten te gaan, is lusteloos en somber en blij als ze in de
ochtend bed uitkomt om krant te lezen
- Leergeschiedenis: oma ziek en overleed toen clt 7 was, oudere zus hartprobleem en
moest stress vermijden, moeder erg gespannen over en gaf clt mee dat wereld
gevaarlijke plek is
- Situatie thuis: clt heeft man en 2 kinderen van wie ze veel houdt, man heeft veel
begrip en ondersteunt waar hij kan; doet boodschappen, haalt kinderen van school en
kookt
- Sterke kanten: intelligent, gevoel voor humor
- Diagnose: depressieve stoornis en paniekstoornis met agorafobie
- Doelen: in ochtend ontbijten met man en kinderen, avond koken, naar buiten durven
en bds doen, nieuwe baan
Discussie
- Wat is N=1 theorie over clt?
- Welke stoornis vooropstellen in behandeling (holistische theorie)?
- Paniekstoornis; door angst voor hartaanval niet buiten komen, waardoor geen
baan, minder energie, lusteloos ( depressie)
Hoorcollege 1
Cognitief gedragsmodel:
- 5G model
- Gedrag
- Overgave
- Vermijding
- Overcompensatie
- Gedachten
- Gevoel
- Gebeurtenis
- Gevolg
- Kapstok waar je veel aan kunt hangen, vaak leeg model zonder veel achterliggende
theorie
- Kunt het invullen a.d.h.v. verschillende theorieën
- Interventies kunnen inhaken op gedrag of gedachten
De empirische cyclus:
, - Nooit maar 1 theorie: stel meerdere hypothesen op
- Denk na: wat valt je het eerste op? Wat zou er ook aan de hand kunnen zijn,
tegenovergestelde
- Wat als interventie niet werkt?
- Theorie niet voldoende
- Cliënt-therapeut relatie niet goed
- Interventie niet goed uitgevoerd
Scientist-practitioner model
- Klinische interventies toepassen o.b.v. kennis over de etiologie van stoornissen
- Behandeling volgens empirische cyclus (casusconceptualisatie en toetsbare
hypotheses)
- Gebruik van evidence based interventies
Rationale: discussie
- Waarom is het belangrijk om voor een interventie de rationale met clt te bespreken?
- Motivatie voor clt
- Weten hoe lang en hoe vaak
Rationale: onderdelen
- Etiologisch model
- Hoe is het probleem ooit ontstaan? Betekenisanalyse
- Waardoor wordt het in stand gehouden? Functieanalyse
- Dan weet je waar je aan moet werken!
- Veranderingsmodel
- Hoe pakken we het probleem aan?
- Afspraken over behandeling
- Hoe zal behandeling er precies uitzien?
Rationale: uitleggen
- Betrek clt zoveel mogelijk bij uitleggen; laat clt zelf het model ontdekken (Socratische
dialoog)
- Gebruik individuele voorbeelden van clt
- Laat clt kritische vragen stellen
Rationale interoceptieve exposure
- Bij welke stoornis wordt dit toegepast?
- Angststoornissen
- Paniekstoornis
- Sociale angststoornis
- Wat is het doel van interoceptieve exposure?
- Doel is clt te helpen hun angst voor lichamelijke sensaties te verminderen door
deze sensaties bewust op te roepen in een gecontroleerde setting
- Zo leren ze dat deze sensaties op zichzelf onschuldig zijn
- Wat gebeurt er precies tijdens interoceptieve exposure?
- Clt roept lichamelijke sensaties bewust op die lijken op symptomen van
paniekaanval, door:
- Rondjes draaien om duizeligheid op te roepen
- Sprintoefeningen te doen om hartkloppingen te simuleren
- Lang en oppervlakkig ademen om kortademigheid te ervaren
, - Welke info moet clt in ieder geval krijgen voor de rationale achter interoceptieve
exposure?
- Clt moet begrijpen dat lichamelijke sensaties onschuldig zijn, dat deze door clt
worden mis geïnterpreteerd
- Door blootstelling aan sensaties in veilige omgeving neemt angst af die
gepaard gaat met deze sensaties bij clt
- Blootstelling en gewenning zijn belangrijk om deze angst te doorbreken en
controle over de angstige reacties terug te krijgen
Instandhoudingsmodel paniek
Rationale interoceptieve exposure: stappen
- Clt beschrijft globaal ernstige/recente paniekaanval
- Ontleed paniekaanval in:
- Lichamelijke verschijnselen (begin uitvragen cirkel)
- Cognities daarover
- Emotie die de cognitie oproept
- Effect emotie op lichamelijke verschijnselen
- Trek samen conclusie: paniekaanval is cirkel
- Vraag naar gedrag (vermijding) en korte-termijneffect (FA)
- Onderzoek betekenis van/cognitie over sensaties, die is cruciaal (BA)
- Begin cognitie uit te dagen (basisvragen Beck H2)
- Vraag clt wat zou overtuigen of cognitie waar of onwaar is (gedragsexperiment)
Ratipnale interoceptieve exposure: conclusie
- Exposure aan lichamelijke sensaties
- Niet vermijden
- Geen veiligheidsgedrag
- Effecten (interoceptieve) exposure:
- Falsificatie cognitie: gevreesde gevolgen treden niet op
- Habituatie = ervaringsleren: minder angst voor sensaties
- Contra-indicaties (arts)
- COPD
- Zwangerschap
- Hartfalen
- Evt. schildklierproblemen
, Voorbeeld video imaginaire exposure
- Laat clt praten over aanranding in tegenwoordige tijd
- Gebruikt cues (biertje en muziek)
- Tot slot stilgestaan bij verwachte gevolgen
Hoorcollege 2
- Zijn nu bij opstellen holistische theorie & functieanalyse
Casus
- Klachten: clt is bang voor hartaanval als ze buiten is, blijft liefste binnen en heeft geen
werk, geen energie om naar buiten te gaan, is lusteloos en somber en blij als ze in de
ochtend bed uitkomt om krant te lezen
- Leergeschiedenis: oma ziek en overleed toen clt 7 was, oudere zus hartprobleem en
moest stress vermijden, moeder erg gespannen over en gaf clt mee dat wereld
gevaarlijke plek is
- Situatie thuis: clt heeft man en 2 kinderen van wie ze veel houdt, man heeft veel
begrip en ondersteunt waar hij kan; doet boodschappen, haalt kinderen van school en
kookt
- Sterke kanten: intelligent, gevoel voor humor
- Diagnose: depressieve stoornis en paniekstoornis met agorafobie
- Doelen: in ochtend ontbijten met man en kinderen, avond koken, naar buiten durven
en bds doen, nieuwe baan
Discussie
- Wat is N=1 theorie over clt?
- Welke stoornis vooropstellen in behandeling (holistische theorie)?
- Paniekstoornis; door angst voor hartaanval niet buiten komen, waardoor geen
baan, minder energie, lusteloos ( depressie)
