Samenvatting Subcutaan injecteren

In dit verslag word alles over het subcutaan
injecteren uitgebreid uitgelegd.




Subcutaan
injecteren

,Inhoudsopgave


Subcutaan injecteren…………………………………………………………………………Blz. 2
Specifieke aandachtspunten…………………………………………………………………Blz. 2
Mogelijke complicaties………………………………………………………………………..Blz. 2
Loodrechttechniek…………………………………………………………………………….Blz. 2
Huidplooitechniek……………………………………………………………………………..Blz. 2
Benodigdheden………………………………………………………………………………..Blz. 3
Injectieplaats bepalen…………………………………………………………………………Blz. 3
Insuline toedienen……………………………………………………………………………..Blz. 4
Verschillende soorten insuline……………………………………………………………….Blz. 4
Specifieke aandachtspunten…………………………………………………………………Blz. 4
Mogelijke complicaties………………………………………………………………………..Blz. 5
Een hypo……………………………………………………………………………………….Blz. 5
Een hyper………………………………………………………………………………………Blz. 5
Complicaties voorkomen……………………………………………………………………..Blz. 5
Heparine………………………………………………………………………………………..Blz. 6
Hartinfarct………………………………………………………………………………………Blz. 6
Aderontsteking…………………………………………………………………………………Blz. 6
Trombosebeen…………………………………………………………………………………Blz. 6
Longembolie……………………………………………………………………………………Blz. 7
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?....................................................................................Blz. 7
Hoe word dit medicijn gebruikt……………………………………………………………….Blz. 8




1

,Subcutaan injecteren
Een subcutane injectie geef je in het onderhuids vetweefsel, de subcutis. De subcutis bevindt
zich onder de huid en bestaat uit losmazig bindweefsel. De meerderheid van deze
bindweefselcellen ontwikkelen zich tot vetcellen. Na een subcutane injectie wordt het
geneesmiddel voornamelijk opgenomen door de bloedvaatjes in het vetweefsel. Voorbeelden
van geneesmiddelen die subcutaan worden gegeven zijn heparine en insuline.
Er zijn geen specifieke contra-indicaties voor het toedienen van een subcutane injectie.
Specifieke aandachtspunten
Na het subcutaan injecteren van insuline of bloedverdunners mag niet worden gemasseerd.
Het masseren beïnvloedt de insulineopname en vergroot de risico op hematomen (blauwe
plekken). Voor het toedienen van een subcutane injectie moet je de juiste injectieplaats
bepalen, aangezien de plaats de opnamensnelheid van medicijnen kan beïnvloeden.
Daarnaast is de opname van de medicijnen afhankelijk van de injectieplaats, de
spierpompwerking, temperatuursverandering, roken en spuitdefecten.
Bij veelvuldige injecties moet de injectie minimaal 1 cm van de vorige injectieplaats
verwijderd zijn. Op deze manier voorkom je huidbeschadiging.
Mogelijke complicaties
Mogelijke complicaties bij een subcutane injectie zijn:
 Abcesvorming
 weefselnecrose dit kan het gevolg zijn van een slechte opname van een
geneesmiddel of een verkeerde toedieningswijze. Je kunt weefselnecrose voorkomen
door medicijnen op te lossen volgens de richtlijnen.
Daarnaast is het van belang dat je een goede injectieplaats kiest.
 Allergische reactie op het geneesmiddel.
De 2 technieken

Loodrechttechniek
Bij de loodrechttechniek wordt er loodrecht in de huid geprikt. Dit kan omdat je een hele korte
naald gebruikt. De lengte van de naald is hier vijf tot twaalf millimeter. Het maken van een
huidplooi wordt aangeraden, maar hoeft niet als je voldoende vetweefsel hebt. Na het
prikken spuit je de medicatie langzaam het lichaam in. Als je dit snel zou doen, loopt de
vloeistof eruit als je de naald verwijdert, en heb je niet de oorspronkelijke dosis in je lichaam.
Nadat de vloeistof volledig is ingespoten wacht je 10 seconden. Dan mag je de naald
verwijderen.
Huidplooitechniek
Bij de huidplooitechniek wordt een andere naald gebruikt. Deze naalden hebben een lengte
van zestien tot dertig millimeter. Bij deze techniek van injecteren moet er altijd een huidplooi
worden gepakt .Je houdt de naald met de opening naar boven. Je prikt op 45° in de
huidplooi. Prik goed door en breng de naald tot de helft in. Dit is meer dan voldoende om
juist te prikken. Tijdens het injecteren houd je de plooi vast. Het is beter om de vloeistof
trager in te spuiten. Op die manier heb je minder pijn van de vloeistof zelf. Ook loop je
minder risico dat je vloeistof er weer uit loopt als je de naald verwijdert. Nadat de spuit
volledig leeg is, wacht je tien seconden zodat de vloeistof tijd krijgt om zich te zetten in het
weefsel en trek je daarna de naald terug. Gelijkmatig met de naald laat je de plooi los.




2

,Benodigdheden
Keuze naald
De keuze van de naald wordt bepaald door de injectietechniek die gebruikt gaat worden en
door de dikte van het onderhuidse bindweefsel. Bij de huidplooitechniek is er een langere
naald nodig dan bij de loodrechttechniek.
De volgende naalden kunnen worden gebruikt:
 Voor loodrechte subcutane injecties: 5-12 mm
 Voor injecties met de huisplooi: 19-32 mm
 Voor subcutane injecties bij kinderen (met de huidplooi) 5, 6, 7, 10 of 12 mm
Voor zorgvragers met diabetes die een keer of meerdere keren per dag insuline spuiten
wordt de lengte van de naald vaak bepaald door de diabetesverpleegkundige.
Als een zorgvrager veel aankomt of juist gewicht verliest, is het belangrijk om de lengte van
de naald aan te passen.
Overige benodigdheden:
 De toedienlijst
 Medicijnen
 Spuit
 Opzuignaald
 Watjes
 Desinfectans
 Pleister
 Naaldencontainer
Injectieplaats bepalen
Niet elk stuk van de huis is geschikt voor een subcutane injectie. De dikte van de vetlaag
varieert namelijk sterk op verschillende locaties op je lichaam.
Voor het toedienen van een geneesmiddel en het waarborgen van een goede resorptie
(opname) is het van belang dat er voldoende subcutaan vetweefsel is op de injectieplaats.
Voorkeurslocaties voor het geven van een subcutane injectie zijn:
 De vetkussentjes aan de buitenzijde van de bovenarm
 Het vet aan de buitenkant van het bovenbeen
 Het vet op de buik, rondom de navel (2 cm van de navel af)
 De billen
Op deze plaatsen is normaal gesproken voldoende subcutaan vetweefsel aanwezig.
Daarnaast zijn deze locaties goed toegankelijk en is er weinig tot geen risico op het
beschadigen van omliggende structuren.
Bij het bepalen van de injectieplaats bekijk je de insteekopening goed. Je prikt niet in:

- Gebied met oedeem/ trombose - Wondjes of eczeem
- Verlamde ledematen - Het gebied rond een stoma
- Ledematen met infuus of shut - De buurt van grote bloedvaten
- Te opereren of geopereerd gebied - Bestraald gebied
- Ontstoken gebied


3

, Insuline toedienen
Indicaties voor een behandeling met insuline zijn diabetes mellitus type 1 en 2. Bij diabetes
type 1 produceert het lichaam geen insuline. Bij zorgvragers met diabetes type 2 kan een
behandeling met insuline nodig zijn als tabletten en het aanpassen van de leefstijl voor
onvoldoende verbetering zorgen.
Verschillende soorten insuline
Er komen steeds meer soorten insuline. Ze verlagen allemaal de bloedsuikerspiegel, maar in
een verschillend tempo. Menselijke insuline is kortwerkend. Bij andere insulines zijn de
insulinemoleculen zo aangepast dat ze sneller of langzamer werken dan menselijke insuline.
Je hebt:
 Superkort werkende insuline (werkt 4 tot 5 uur na toediening) - aspart, glulisine en
lispro.
 Kortwerkende insuline (werkt 6 tot 8 uur na toediening) - humuline, insuman
rapid.
 Middellangwerkende insuline (maximaal effect na 4 tot 8 uur, werkt nog paar uur
door) - NPH-insuline.
 Langwerkende insuline (werkt heel geleidelijk voor ongeveer 24 uur) - insuline
glargine 100 en detemir. Insuline glargine 300 en insuline degludec werken langer
dan 24 uur.
 Mix-insulines (combinatie van andere soorten, meestal 2x per dag) - bijvoorbeeld
humuline NPH, lispro/lispro protamine, aspart/aspart protamine.
Specifieke aandachtspunten
Een insulinepen is voor individueel gebruik. Het soort en de sterkte van de insuline moeten
te achterhalen zijn. Als een zorgvrager meerdere insulinepennen gebruikt, moet goed
onderscheid kunnen worden gemaakt tussen deze pennen. Voorgevulde Flexpennen
moeten worden weggegooid als ze leeg zijn.
Insulinepennen die in gebruik zijn, bewaar je op kamertemperatuur met de doseerknop op 0
en een beschermdop. De voorraad insulinepennen bewaar je in de verpakking in de
koelkast.
Voor elke injectie gebruik je een nieuwe naald. Gebruik geschikte naalden voor de
betreffende insulinepen. De naaldlengte is afhankelijk van de dikte van de huis.
Voor injecteren moet je insulinepennen met troebele insuline minstens 10 keer zwenken. De
substantie moet uiteindelijk egaal wit ogen. Je dienst insuline bij voorkeur op
kamertemperatuur toe om ongemak te voorkomen. Een grote dosis (meer dan 50 IE) splits je
bij voorkeur op in twee injecties. Een grote dosis geeft namelijk meer kans op pijn en
lekkage, en vertraagd de opname.




4