Leefklimaat in de klinische forensische zorg
Hoofdstuk 24 – Teamsamenwerking in een gesloten setting in de praktijk
Werken in een gesloten setting betekent dat je werkt met een ingewikkelde doelgroep. Het betreft
een cliëntenpopulatie waarvan we in de samenleving vinden dat zij niet in staat zijn om regie te
voeren over hun eigen leven. Het gaat over mensen die gedwongen zijn opgenomen en die een
gevaar vormen voor zichzelf of iemand anders. In sommige gevallen kortdurend, in sommige
gevallen voor lange tijd.
Wat kun je als team zijnde hier aan doen?
De kunst van teamsamenwerking
De kunst van het samenwerken binnen het team gaat over open communiceren wat je meemaakt op
de afdeling en in het contact met de individuele cliënt. Waar zitten de mogelijkheden en kansen,
maar ook: wat gaat er niet goed? Alles wat je meemaakt, ook waar je een onprettig gevoel bij hebt,
is relevant materiaal voor de behandeling van de cliënt en moet dus in het team worden besproken.
Van belang is dat er binnen je team geen ‘goede’ of ‘foute’ moraal heerst. Om veilig en vrijuit je
ervaringen te kunnen delen, is het noodzakelijk dat je met elkaar de visie deelt dat je werk op de
leefafdeling bestaat uit het doorbreken van jarenlange interactiepatronen die leiden tot gevaar voor
de cliënt zelf of zijn omgeving. Het leuke hierbij is dat je dus allemaal anders mag zijn in het team,
sterker nog, moet zijn. Degene die opgenomen is, leert namelijk het meest van verschillende
situaties, momenten en karakters. Natuurlijk zijn er collectieve normen en waarden, maar iedereen
wordt gewaardeerd om zijn eigen rol binnen het team en de afdeling.
Wat moet je kunnen om samen te werken?
In de eerste plaats is het bij samenwerken van belang dat je bereidheid hebt om kwetsbaar te zijn in
contact met de ander: dat is nodig om twijfels en moeilijke punten met elkaar bespreekbaar te
krijgen. Daarbij is het van belang om feedback te kunnen ontvangen en geven.
In de tweede plaats is reflecteren en willen leren van de ander onmisbaar.
Tot slot is het handig als je enige creativiteit of vrijheid hebt om verschillende werkvormen toe te
kunnen passen, want daardoor krijg je elkaar en de afdeling beter in beeld.
Multidisciplinaire samenwerking
Meerdere disciplines zijn betrokken bij de behandeling van een persoon. Diverse specialisten
behandelen de cliënt met hun kennis en ervaring uit hun eigen vakgebied (psychologie,
activiteitenbegeleiding, sport, geneeskunde) en in het multidisciplinaire behandelteam moet dit tot
een geheel gesmeed worden.
Het is nodig dat je kennis hebt van elkaar functie, maar ook van de perspectief van de ander.
Uitwisselen van de juiste informatie is essentieel.
Hoe bespreek je de samenwerking
Samenwerking vraagt kennis over groepsdynamica en over individuele processen. Intensief
samenwerken vraagt om een op zeer regelmatige basis georganiseerd teamoverleg. Belangrijk
hierbij is dat het onderwerp besproken wordt vanuit ieders individuele mogelijkheden. Een methode
die hierbij kan ondersteunen, is het kernkwadrant van Ofman. Via het werken met kernkwaliteiten
komen ieders kwaliteiten op een vrij eenvoudige en leuke manier naar boven. Maar door deze
kwadrant komen ook samenwerkingsproblemen naar boven door te focussen op wat er schuilgaat
achter de irritaties naar elkaar toe. Door hier ruimte voor te nemen en uit te spreken, kun je verder
gaan.
Hoofdstuk 24 – Teamsamenwerking in een gesloten setting in de praktijk
Werken in een gesloten setting betekent dat je werkt met een ingewikkelde doelgroep. Het betreft
een cliëntenpopulatie waarvan we in de samenleving vinden dat zij niet in staat zijn om regie te
voeren over hun eigen leven. Het gaat over mensen die gedwongen zijn opgenomen en die een
gevaar vormen voor zichzelf of iemand anders. In sommige gevallen kortdurend, in sommige
gevallen voor lange tijd.
Wat kun je als team zijnde hier aan doen?
De kunst van teamsamenwerking
De kunst van het samenwerken binnen het team gaat over open communiceren wat je meemaakt op
de afdeling en in het contact met de individuele cliënt. Waar zitten de mogelijkheden en kansen,
maar ook: wat gaat er niet goed? Alles wat je meemaakt, ook waar je een onprettig gevoel bij hebt,
is relevant materiaal voor de behandeling van de cliënt en moet dus in het team worden besproken.
Van belang is dat er binnen je team geen ‘goede’ of ‘foute’ moraal heerst. Om veilig en vrijuit je
ervaringen te kunnen delen, is het noodzakelijk dat je met elkaar de visie deelt dat je werk op de
leefafdeling bestaat uit het doorbreken van jarenlange interactiepatronen die leiden tot gevaar voor
de cliënt zelf of zijn omgeving. Het leuke hierbij is dat je dus allemaal anders mag zijn in het team,
sterker nog, moet zijn. Degene die opgenomen is, leert namelijk het meest van verschillende
situaties, momenten en karakters. Natuurlijk zijn er collectieve normen en waarden, maar iedereen
wordt gewaardeerd om zijn eigen rol binnen het team en de afdeling.
Wat moet je kunnen om samen te werken?
In de eerste plaats is het bij samenwerken van belang dat je bereidheid hebt om kwetsbaar te zijn in
contact met de ander: dat is nodig om twijfels en moeilijke punten met elkaar bespreekbaar te
krijgen. Daarbij is het van belang om feedback te kunnen ontvangen en geven.
In de tweede plaats is reflecteren en willen leren van de ander onmisbaar.
Tot slot is het handig als je enige creativiteit of vrijheid hebt om verschillende werkvormen toe te
kunnen passen, want daardoor krijg je elkaar en de afdeling beter in beeld.
Multidisciplinaire samenwerking
Meerdere disciplines zijn betrokken bij de behandeling van een persoon. Diverse specialisten
behandelen de cliënt met hun kennis en ervaring uit hun eigen vakgebied (psychologie,
activiteitenbegeleiding, sport, geneeskunde) en in het multidisciplinaire behandelteam moet dit tot
een geheel gesmeed worden.
Het is nodig dat je kennis hebt van elkaar functie, maar ook van de perspectief van de ander.
Uitwisselen van de juiste informatie is essentieel.
Hoe bespreek je de samenwerking
Samenwerking vraagt kennis over groepsdynamica en over individuele processen. Intensief
samenwerken vraagt om een op zeer regelmatige basis georganiseerd teamoverleg. Belangrijk
hierbij is dat het onderwerp besproken wordt vanuit ieders individuele mogelijkheden. Een methode
die hierbij kan ondersteunen, is het kernkwadrant van Ofman. Via het werken met kernkwaliteiten
komen ieders kwaliteiten op een vrij eenvoudige en leuke manier naar boven. Maar door deze
kwadrant komen ook samenwerkingsproblemen naar boven door te focussen op wat er schuilgaat
achter de irritaties naar elkaar toe. Door hier ruimte voor te nemen en uit te spreken, kun je verder
gaan.
