Lectures Research Methods in the Social
Sciences
1. Inleiding (6 jan.)
Wetenschap op systematische wijze gegevens verzamelen
Eigen meetinstrumenten maken om bepaalde concepten te kunnen meten. Tot valide data komen
dmv. goede meetinstrumenten.
Kenmerken wetenschap:
Empirisch (feiten die waarneembaar zijn)
Theoretisch (ontwikkelen theorie of bestaande theorie toetsen)
Systematisch (dataverwerking en verzameling)
Cumulatief (alle resultaten gebaseerd op eerder onderzoek, en eigen resultaten dragen bij aan
toekomstig onderzoek)
Kenmerken empirisch-analytische benadering
Kenmerk Betekenis
Empirisch/ systematisch Waarneembare feiten, verzameld onderzoek
dat herhaalbaar en controleerbaar is
Theoretisch / cumulatief Theorie vorming en hypothese toetsing via
respectievelijk inductie en deductie om
kennishiaten op te vullen
Nomothetisch Gericht op verklaringen die algemeen geldend
zijn door het (kwantiteit) meten van een
beperkt aantal variableen (reductionisme) bij
veel onderzoekseenheden
Waardevrij Geen plaats voor normatieve opvattingen als
goed of slecht als onderzoeksuitkomst
Kenmerken emperisch-interpretatieve benadering
Kemmerk Betekenis
Emperisch / systematisch x
Theoretisch / cumulatief x
Idiografisch Gericht op begrip van unieke onderzoeksheden
welke worden gemeten met verschillende
(kwalitatieve) methoden van dataverzameling
(holistisch)
Subjectiviteit Ervaringen en attitudes van de onderzoeker
beïnvloeden de dataverzameling en
interpretatie van die data
Replicatie herhaalbaarheid
Herhalen maar tegelijkertijd extra toevoegen voor een breder beeld.
Cumulatief – voortbouwen
Wetenschappelijke integriteit
Herhaalbaarheid en controleerbaarheid van onderzoek
, Explicitering van keuzes in onderzoeksplan bij wie verzameld, wanneer verzamelen, hoe
analyseren
Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit PDF Brightspace – bewaren
- We laten ons leiden door normen. Kwaliteit gewaarborgd.
- Voldoen aan normen in document
- Eerlijkheid, zorgvuldigheid, transparantie, onafhankelijkheid, verantwoordelijkheid uitgewerkt
in 61 normen. Voor goede onderzoekspraktijken zijn op schrift gesteld om ze te delen en er
elkaar, indien nodig op aan te kunnen spreken.
Eerlijkheid correct rapporteren, bronnen niet verzinnen of vervalsen
Zorgvuldigheid wetenschappelijke methoden, optimale precisie bij ontwerp, uitvoering
onderzoek
Transparantie herhaalbaarheid en controleerbaarheid
Onafhankelijkheid niet laten leiden door buiten-wetenschappelijke overwegingen
Verantwoordelijkheid legitieme belangen personen en dieren. Wetenschappelijke
relevantie en of maatschappelijke relevantie
- Principes niet leidend bedreiging kwaliteit en betrouwbaarheid van wetenschap
Normen: ontwerp, uitvoering, verslaglegging (zie PP)
Onderzoekstypen
Fundamenteel
- Verzamelen van kennis, gericht op ontwikkeling en toetsing van theorie als oplossing van
kennisproblemen
- Wetenschappelijke normen (emperisch, theoretisch, systematisch, cumulatief)
Praktijkgericht wetenschappelijk (toegepast)
- Verzamelen van kennis, gericht op helpen oplossen van praktijkproblemen
- Wetenschappelijke normen en praktijknormen
Praktijkgericht niet-wetenschappelijk
- Niet uitgevoerd conform wetenschappelijke criteria (niet systematisch)
Fundamenteel onderzoek – empirische cyclus (ONDERZOEKSFASEN)
1. Kennisprobleem
- Wat veroorzaakt enorme stijging sterfecijfer longkanker. Steden groter. Meer gevallen in
verstedelijkte gebieden. Verwarming van huizen op kolen. Hierna toename roken ipv. pruimen
van tabak.
2. Inductie hypothesen (komen tot theorie)
- “Verstedelijkte gebieden vaker longkanker & meer kolen gebruikt in steden”. Hierna
“Stedelingen roken steeds meer sigaretten”.
3. Theorie
- Eerst “Longkanker veroorzaakt door verbranden kolen.” Hierna “Longkanker wordt veroorzaakt
door sigaretten roken.”
4. Deductie hypothesen (afleiden uit theorie)
- Als theorie klopt, komt longkanker vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Hierna hoe meer
rookt, kans op longkanker groter.
5. Toetsing
- Patienten vergelijken. Hierna 50 jaar rokende artsen gevolgd.
6. Evaluatie
- Na 2,5 jaar voldoende bewijs om theorie te ondersteunen
, Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek – regulatieve cyclus (GEEN
ONDERZOEKSFASEN)
1. Praktijkprobleem analyse praktijkprobleem in samenwerking met opdrachtgever - onderzoek
2. Diagnose onderzoek naar mogelijke oorzaken
3. Planvorming Inventariseren van realiseerbare oplossingen (geen taak van onderzoeker)
4. Plan- en besluitvorming keuze specifieke oplossing (geen taak onderzoeker). Onderzoek naar
haalbaarheid (kleinschalig, pilot).
5. Ingreep of interventie onderozek naar juiste uitvoering (GAAT OVER INTERVENTIE ZELF)
6. Verandering onderzoek naar effect op praktijkprobleem (IS HET OPGELOST?)
Regulatieve cyclus voorbeeld
1. Jongeren beginnen op jonge leeftijd met roken
2. Oorzaken: bv. advertenties, onderschatten risico’s, groepsdruk
3. Overheid verbied tabaksverclame / plaats afschrikwekkende plaatjes op rookwaar (taak voor
beleidsmakers. Niet voor onderzoeker)
4. Onder welke condities kan een algeheel verbod op tabaksreclame worden ingevoerd? / werken
plaatjes beter dan geschreven tekst?
5. In welke mate wordt rookwaar met afschrikwekkende plaatjes aangeboden of verkocht?
6. Neemt het aantal jonge rokers af?
2. Vervolg: schrijven onderzoeksplan (8 jan.)
Het onderzoeksplan
Systematisch geheel van methodische beslissingen
- Bij wie verzamel je data
- Hoe vind je die onderzoekseenheden (steekproefmethode)?
Wetenschapsbeoefening niet gelijk aan politiek bedrijven
- In praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek is de inventarisatie van oplossingen en de keuze
voor implementatie geen taak van de wetenschapper maar van beleidsmakers
De uitkomst van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek is nooit beleid, maar altijd kennis
Voorbereiding op het onderzoeksplan
Literatuuronderzoek/studie
- Wat is er bekend over het probleem
- Hoe werd eerder onderzoek uitgevoerd
- Welke theorieën zijn er opgesteld of gebruikt
- Welke kennis ontbreekt er
Probleemschets
- Oriëntatie probleem (wat, waarom, voor wie)
- Welke nieuwe kennis zal jouw onderzoek opoleveren?
Onderdelen 1 t/m 10
1. Probleemstelling – doelstelling, vraagstelling, theoretisch raamwerk
2. Onderzoeksontwerp – overige 7 onderdelen
Moeten naadloos op elkaar aansluiten
Sciences
1. Inleiding (6 jan.)
Wetenschap op systematische wijze gegevens verzamelen
Eigen meetinstrumenten maken om bepaalde concepten te kunnen meten. Tot valide data komen
dmv. goede meetinstrumenten.
Kenmerken wetenschap:
Empirisch (feiten die waarneembaar zijn)
Theoretisch (ontwikkelen theorie of bestaande theorie toetsen)
Systematisch (dataverwerking en verzameling)
Cumulatief (alle resultaten gebaseerd op eerder onderzoek, en eigen resultaten dragen bij aan
toekomstig onderzoek)
Kenmerken empirisch-analytische benadering
Kenmerk Betekenis
Empirisch/ systematisch Waarneembare feiten, verzameld onderzoek
dat herhaalbaar en controleerbaar is
Theoretisch / cumulatief Theorie vorming en hypothese toetsing via
respectievelijk inductie en deductie om
kennishiaten op te vullen
Nomothetisch Gericht op verklaringen die algemeen geldend
zijn door het (kwantiteit) meten van een
beperkt aantal variableen (reductionisme) bij
veel onderzoekseenheden
Waardevrij Geen plaats voor normatieve opvattingen als
goed of slecht als onderzoeksuitkomst
Kenmerken emperisch-interpretatieve benadering
Kemmerk Betekenis
Emperisch / systematisch x
Theoretisch / cumulatief x
Idiografisch Gericht op begrip van unieke onderzoeksheden
welke worden gemeten met verschillende
(kwalitatieve) methoden van dataverzameling
(holistisch)
Subjectiviteit Ervaringen en attitudes van de onderzoeker
beïnvloeden de dataverzameling en
interpretatie van die data
Replicatie herhaalbaarheid
Herhalen maar tegelijkertijd extra toevoegen voor een breder beeld.
Cumulatief – voortbouwen
Wetenschappelijke integriteit
Herhaalbaarheid en controleerbaarheid van onderzoek
, Explicitering van keuzes in onderzoeksplan bij wie verzameld, wanneer verzamelen, hoe
analyseren
Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit PDF Brightspace – bewaren
- We laten ons leiden door normen. Kwaliteit gewaarborgd.
- Voldoen aan normen in document
- Eerlijkheid, zorgvuldigheid, transparantie, onafhankelijkheid, verantwoordelijkheid uitgewerkt
in 61 normen. Voor goede onderzoekspraktijken zijn op schrift gesteld om ze te delen en er
elkaar, indien nodig op aan te kunnen spreken.
Eerlijkheid correct rapporteren, bronnen niet verzinnen of vervalsen
Zorgvuldigheid wetenschappelijke methoden, optimale precisie bij ontwerp, uitvoering
onderzoek
Transparantie herhaalbaarheid en controleerbaarheid
Onafhankelijkheid niet laten leiden door buiten-wetenschappelijke overwegingen
Verantwoordelijkheid legitieme belangen personen en dieren. Wetenschappelijke
relevantie en of maatschappelijke relevantie
- Principes niet leidend bedreiging kwaliteit en betrouwbaarheid van wetenschap
Normen: ontwerp, uitvoering, verslaglegging (zie PP)
Onderzoekstypen
Fundamenteel
- Verzamelen van kennis, gericht op ontwikkeling en toetsing van theorie als oplossing van
kennisproblemen
- Wetenschappelijke normen (emperisch, theoretisch, systematisch, cumulatief)
Praktijkgericht wetenschappelijk (toegepast)
- Verzamelen van kennis, gericht op helpen oplossen van praktijkproblemen
- Wetenschappelijke normen en praktijknormen
Praktijkgericht niet-wetenschappelijk
- Niet uitgevoerd conform wetenschappelijke criteria (niet systematisch)
Fundamenteel onderzoek – empirische cyclus (ONDERZOEKSFASEN)
1. Kennisprobleem
- Wat veroorzaakt enorme stijging sterfecijfer longkanker. Steden groter. Meer gevallen in
verstedelijkte gebieden. Verwarming van huizen op kolen. Hierna toename roken ipv. pruimen
van tabak.
2. Inductie hypothesen (komen tot theorie)
- “Verstedelijkte gebieden vaker longkanker & meer kolen gebruikt in steden”. Hierna
“Stedelingen roken steeds meer sigaretten”.
3. Theorie
- Eerst “Longkanker veroorzaakt door verbranden kolen.” Hierna “Longkanker wordt veroorzaakt
door sigaretten roken.”
4. Deductie hypothesen (afleiden uit theorie)
- Als theorie klopt, komt longkanker vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Hierna hoe meer
rookt, kans op longkanker groter.
5. Toetsing
- Patienten vergelijken. Hierna 50 jaar rokende artsen gevolgd.
6. Evaluatie
- Na 2,5 jaar voldoende bewijs om theorie te ondersteunen
, Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek – regulatieve cyclus (GEEN
ONDERZOEKSFASEN)
1. Praktijkprobleem analyse praktijkprobleem in samenwerking met opdrachtgever - onderzoek
2. Diagnose onderzoek naar mogelijke oorzaken
3. Planvorming Inventariseren van realiseerbare oplossingen (geen taak van onderzoeker)
4. Plan- en besluitvorming keuze specifieke oplossing (geen taak onderzoeker). Onderzoek naar
haalbaarheid (kleinschalig, pilot).
5. Ingreep of interventie onderozek naar juiste uitvoering (GAAT OVER INTERVENTIE ZELF)
6. Verandering onderzoek naar effect op praktijkprobleem (IS HET OPGELOST?)
Regulatieve cyclus voorbeeld
1. Jongeren beginnen op jonge leeftijd met roken
2. Oorzaken: bv. advertenties, onderschatten risico’s, groepsdruk
3. Overheid verbied tabaksverclame / plaats afschrikwekkende plaatjes op rookwaar (taak voor
beleidsmakers. Niet voor onderzoeker)
4. Onder welke condities kan een algeheel verbod op tabaksreclame worden ingevoerd? / werken
plaatjes beter dan geschreven tekst?
5. In welke mate wordt rookwaar met afschrikwekkende plaatjes aangeboden of verkocht?
6. Neemt het aantal jonge rokers af?
2. Vervolg: schrijven onderzoeksplan (8 jan.)
Het onderzoeksplan
Systematisch geheel van methodische beslissingen
- Bij wie verzamel je data
- Hoe vind je die onderzoekseenheden (steekproefmethode)?
Wetenschapsbeoefening niet gelijk aan politiek bedrijven
- In praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek is de inventarisatie van oplossingen en de keuze
voor implementatie geen taak van de wetenschapper maar van beleidsmakers
De uitkomst van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek is nooit beleid, maar altijd kennis
Voorbereiding op het onderzoeksplan
Literatuuronderzoek/studie
- Wat is er bekend over het probleem
- Hoe werd eerder onderzoek uitgevoerd
- Welke theorieën zijn er opgesteld of gebruikt
- Welke kennis ontbreekt er
Probleemschets
- Oriëntatie probleem (wat, waarom, voor wie)
- Welke nieuwe kennis zal jouw onderzoek opoleveren?
Onderdelen 1 t/m 10
1. Probleemstelling – doelstelling, vraagstelling, theoretisch raamwerk
2. Onderzoeksontwerp – overige 7 onderdelen
Moeten naadloos op elkaar aansluiten
