Samenvatting
Groepsdynamica
Janey Rijgersberg
1
,H1: Inleiding op de groepsdynamica
Groepsdynamica: onderzoekt het karakter en functioneren van groepen. Er wordt
gekeken naar de ontwikkeling van een groep, het gedrag van groepsleden en de relaties
tussen groepen en individuen. Door deze kennis kan ons functioneren in groepen worden
veranderd.
Sociaal-wetenschappers zijn het er nog niet over eens wat precies de definitie van de
term ‘groep’ is. In de sociale wetenschappen worden er verschillende definities gebruikt,
waarvan de 7 meest gebruikte definities te maken hebben met:
- Doelen
- Interdependentie
- Interactie
- Perceptie van groepslidmaatschap
- Gestructureerde relaties
- Wederzijdse beïnvloeding
- Motivatie
Doel: als we kijken naar doelen, dan kunnen we een ‘groep’ definiëren als een aantal
mensen dat een bepaald doel wil realiseren. 2 of meer mensen komen bij elkaar omdat
ze als individu een doel niet kunnen bereiken.
Interdependentie: daarnaast kan een groep gedefinieerd worden als een aantal
mensen dat afhankelijk is van elkaar op een bepaalde manier. Een gebeurtenis moet dus
invloed hebben op alle groepsleden en niet op maar 1 lid van de groep. De groepsleden
delen een gemeenschappelijk lot en hebben relaties met elkaar die hen afhankelijk van
elkaar maken.
Interactie: de derde definitie van een groep is dat een groep een bepaald aantal
mensen is dat directe contacten met elkaar onderhoudt. De acties en interacties tussen
groepsleden zijn volgens deze definitie voorwaarde voor een groep. Elk individu moet wel
direct in contact kunnen staan met andere groepsleden en niet via-via, want anders is er
geen sprake van een groep.
Perceptie van groepslidmaatschap: de vierde definitie is dat een groep uit 2 of meer
personen bestaat die zichzelf (en elkaar) als lid van die groep beschouwen. Volgens
sommige psychologen die deze definitie hanteren behoor je dus tot een groep als iemand
zich herinnert dat jij bij een vergadering of bijeenkomst van die groep aanwezig was.
Gestructureerde relaties: een andere definitie is dat een groep bestaat uit mensen die
bepaalde rollen en normen hebben. Alle groepsleden hebben een vaste status en/of rol
en de groepsleden hebben bepaalde normen die invloed hebben op hun gedragingen.
Wederzijdse beïnvloeding: ook kan een groep omschreven worden als een aantal
mensen die elkaar beïnvloeden. Je moet de andere individuen beïnvloeden, maar zelf ook
beïnvloed worden door die mensen om deel uit te kunnen maken van een groep.
2
, Motivatie: de laatste definitie is dat groepen bestaan uit mensen die om een bepaalde
reden gemotiveerd worden om een deel uit te maken van een groep of groepen gaan
vormen. Alle leden uit de groep kunnen een andere reden hebben om lid te willen zijn
van die groep. Elk individu zit in de groep vanwege de voordelen die het hem of haar op
kan leveren of omdat zijn of haar persoonlijke behoeften door die groep bevredigd
worden.
Conclusie: sommige definities overlappen elkaar en een groep hoeft niet aan al deze
definities te voldoen om zich ook daadwerkelijk een groep te noemen. Een kleine groep
wordt bijvoorbeeld vaak gedefinieerd als 2 of meerdere mensen die samen naar een
bepaald doel toe werken, afhankelijk van elkaar zijn, direct in contact met elkaar staan
en zichzelf en de andere leden als lid van de groep zien. Grote groepen hoeven
daarentegen niet direct contact met elkaar te hebben. Als de tot de populatie vrouw
behoort, hoef je niet met alle vrouwen van de wereld contact te hebben om
daadwerkelijk van die groep deel uit te maken. Daarnaast moeten we een losse
verzameling mensen die zich op dezelfde tijd en plaats bevinden niet als een groep zien.
Deze individuen hebben immers geen bepaalde overeenkomsten en vormen geen
eenheid. De mensen die in de rij voor de kassa staan, bevinden zich op hetzelfde
moment op dezelfde plaats, maar ze vertonen verder geen overeenkomsten en worden
niet als een groep gezien maar als een losse verzameling.
Sociaal-wetenschappers zijn het er ook niet over eens of groepen überhaupt wel bestaan.
Er zijn 2 tegenovergestelde standpunten die wetenschappers in kunnen nemen:
1. Het standpunt van de groepsoriëntatie.
2. Het standpunt van de individuele oriëntatie.
Groepsoriëntatie: aanhangers van dit standpunt concentreren zich op de groep als
geheel. Het gedrag van groepen wordt verklaard aan de hand van de invloed die de
groep uitoefent. Volgens Emile Durkheim komen we niet veel over groepen te weten als
we naar de individuen kijken. Hij ging ervan uit dat groepen anders zijn dan alleen maar
de som van de individuen. Wanneer mensen een groep vormen, creëren zij een nieuwe
sociale eenheid met zijn eigen wetten en opvattingen. Ook meende hij dat primaire
groepen een heel belangrijk deel uitmaken van onze samenleving. Volgens Durkheim is
het groepsbewustzijn sterker dan de wil van een individu. Daarnaast waren er ook
andere psychologen die meenden dat er niet alleen een individueel bewustzijn bestond,
maar ook een groepsbewustzijn, en dat we geen goed beeld kunnen krijgen van een
groep als we alleen naar de eigenschappen van elk groepslid kijken. Volgens Lewin zijn
groepen een op zichzelf staan verschijnsel en dus anders dan alle eigenschappen van elk
groepslid bij elkaar.
Primaire groepen: groepen met een directe interactie tussen de leden, een sterke
groepsidentificatie en een grote afhankelijkheid tussen de leden, zoals gezinnen.
Individualistische oriëntatie: aanhangers van dit standpunt concentreren zich op het
individu. Volgens Floys Allport kunnen groepen niet bestaan, want groepen kunnen niet
denken of voelen. Het zijn juist de individuen die denken en voelen. Allport zag groepen
als het totaal van doen en laten van alle groepsleden en als het geheel aan normen,
gedachten en gebruiken van een aantal mensen.
3
Groepsdynamica
Janey Rijgersberg
1
,H1: Inleiding op de groepsdynamica
Groepsdynamica: onderzoekt het karakter en functioneren van groepen. Er wordt
gekeken naar de ontwikkeling van een groep, het gedrag van groepsleden en de relaties
tussen groepen en individuen. Door deze kennis kan ons functioneren in groepen worden
veranderd.
Sociaal-wetenschappers zijn het er nog niet over eens wat precies de definitie van de
term ‘groep’ is. In de sociale wetenschappen worden er verschillende definities gebruikt,
waarvan de 7 meest gebruikte definities te maken hebben met:
- Doelen
- Interdependentie
- Interactie
- Perceptie van groepslidmaatschap
- Gestructureerde relaties
- Wederzijdse beïnvloeding
- Motivatie
Doel: als we kijken naar doelen, dan kunnen we een ‘groep’ definiëren als een aantal
mensen dat een bepaald doel wil realiseren. 2 of meer mensen komen bij elkaar omdat
ze als individu een doel niet kunnen bereiken.
Interdependentie: daarnaast kan een groep gedefinieerd worden als een aantal
mensen dat afhankelijk is van elkaar op een bepaalde manier. Een gebeurtenis moet dus
invloed hebben op alle groepsleden en niet op maar 1 lid van de groep. De groepsleden
delen een gemeenschappelijk lot en hebben relaties met elkaar die hen afhankelijk van
elkaar maken.
Interactie: de derde definitie van een groep is dat een groep een bepaald aantal
mensen is dat directe contacten met elkaar onderhoudt. De acties en interacties tussen
groepsleden zijn volgens deze definitie voorwaarde voor een groep. Elk individu moet wel
direct in contact kunnen staan met andere groepsleden en niet via-via, want anders is er
geen sprake van een groep.
Perceptie van groepslidmaatschap: de vierde definitie is dat een groep uit 2 of meer
personen bestaat die zichzelf (en elkaar) als lid van die groep beschouwen. Volgens
sommige psychologen die deze definitie hanteren behoor je dus tot een groep als iemand
zich herinnert dat jij bij een vergadering of bijeenkomst van die groep aanwezig was.
Gestructureerde relaties: een andere definitie is dat een groep bestaat uit mensen die
bepaalde rollen en normen hebben. Alle groepsleden hebben een vaste status en/of rol
en de groepsleden hebben bepaalde normen die invloed hebben op hun gedragingen.
Wederzijdse beïnvloeding: ook kan een groep omschreven worden als een aantal
mensen die elkaar beïnvloeden. Je moet de andere individuen beïnvloeden, maar zelf ook
beïnvloed worden door die mensen om deel uit te kunnen maken van een groep.
2
, Motivatie: de laatste definitie is dat groepen bestaan uit mensen die om een bepaalde
reden gemotiveerd worden om een deel uit te maken van een groep of groepen gaan
vormen. Alle leden uit de groep kunnen een andere reden hebben om lid te willen zijn
van die groep. Elk individu zit in de groep vanwege de voordelen die het hem of haar op
kan leveren of omdat zijn of haar persoonlijke behoeften door die groep bevredigd
worden.
Conclusie: sommige definities overlappen elkaar en een groep hoeft niet aan al deze
definities te voldoen om zich ook daadwerkelijk een groep te noemen. Een kleine groep
wordt bijvoorbeeld vaak gedefinieerd als 2 of meerdere mensen die samen naar een
bepaald doel toe werken, afhankelijk van elkaar zijn, direct in contact met elkaar staan
en zichzelf en de andere leden als lid van de groep zien. Grote groepen hoeven
daarentegen niet direct contact met elkaar te hebben. Als de tot de populatie vrouw
behoort, hoef je niet met alle vrouwen van de wereld contact te hebben om
daadwerkelijk van die groep deel uit te maken. Daarnaast moeten we een losse
verzameling mensen die zich op dezelfde tijd en plaats bevinden niet als een groep zien.
Deze individuen hebben immers geen bepaalde overeenkomsten en vormen geen
eenheid. De mensen die in de rij voor de kassa staan, bevinden zich op hetzelfde
moment op dezelfde plaats, maar ze vertonen verder geen overeenkomsten en worden
niet als een groep gezien maar als een losse verzameling.
Sociaal-wetenschappers zijn het er ook niet over eens of groepen überhaupt wel bestaan.
Er zijn 2 tegenovergestelde standpunten die wetenschappers in kunnen nemen:
1. Het standpunt van de groepsoriëntatie.
2. Het standpunt van de individuele oriëntatie.
Groepsoriëntatie: aanhangers van dit standpunt concentreren zich op de groep als
geheel. Het gedrag van groepen wordt verklaard aan de hand van de invloed die de
groep uitoefent. Volgens Emile Durkheim komen we niet veel over groepen te weten als
we naar de individuen kijken. Hij ging ervan uit dat groepen anders zijn dan alleen maar
de som van de individuen. Wanneer mensen een groep vormen, creëren zij een nieuwe
sociale eenheid met zijn eigen wetten en opvattingen. Ook meende hij dat primaire
groepen een heel belangrijk deel uitmaken van onze samenleving. Volgens Durkheim is
het groepsbewustzijn sterker dan de wil van een individu. Daarnaast waren er ook
andere psychologen die meenden dat er niet alleen een individueel bewustzijn bestond,
maar ook een groepsbewustzijn, en dat we geen goed beeld kunnen krijgen van een
groep als we alleen naar de eigenschappen van elk groepslid kijken. Volgens Lewin zijn
groepen een op zichzelf staan verschijnsel en dus anders dan alle eigenschappen van elk
groepslid bij elkaar.
Primaire groepen: groepen met een directe interactie tussen de leden, een sterke
groepsidentificatie en een grote afhankelijkheid tussen de leden, zoals gezinnen.
Individualistische oriëntatie: aanhangers van dit standpunt concentreren zich op het
individu. Volgens Floys Allport kunnen groepen niet bestaan, want groepen kunnen niet
denken of voelen. Het zijn juist de individuen die denken en voelen. Allport zag groepen
als het totaal van doen en laten van alle groepsleden en als het geheel aan normen,
gedachten en gebruiken van een aantal mensen.
3
