17 september 2024
Deel 2 Research design
Hoofdstuk 6 t/m 13 An introduction to qualitative research - Uwe Fick (7th edition 2023)
Exclusief: hfd. 10, hfd. 11, blz. 85-93 en blz. 167-171 (geen tentamenstof)
Hoofdstuk 6 Het formuleren van een onderzoeksvraag
Een wetenschappelijk onderzoek begint altijd met een vraag.
Herkomst van de vraag
Onderzoeksvragen kunnen allerlei herkomsten hebben:
- Oprechte interesse vanwege ervaringen tijdens de jeugd (privé) of vanwege betrokkenheid bij een
bepaalde sociale context
- Problemen in de praktijk (tijdens werk)
- Praktische redenen vanwege het schrijven van een thesis
- Uit voortgaand onderzoek ontstaan nieuwe (vervolg)vragen
! De onduidelijker je vraag de groter het risico dat je overspoeld wordt door data die lastig te analyseren
wordt.
1. Vraag Je onderwerp moet omschreven worden als een vraag.
2. Duidelijk Alle variabelen moeten uitgelegd worden, wat bedoel je ergens mee?
3. Speci ek De doelgroep en andere variabelen moeten speci ek zijn.
4. Haalbaar Je onderzoek moet haalbaar zijn in tijd en in budget.
Dat betekent vaak dat je niet alles en iedereen kunt onderzoeken maar moet
afbakenen in bijv. doelgroep. Ook moet de vraag duidelijk afgebakend zijn en
voorkomen dat er allerlei vervolgvragen/onduidelijkheden ontstaan.
5. Relevant Het onderzoek moet relevant zijn en iets bijdragen aan de maatschappij of de
wetenschap.
6. Dynamisch Het onderzoek is (anders dan bij kwantitatief onderzoek) dynamisch:
veranderlijk tijdens het onderzoek.
Bij kwantitatief onderzoek start je met een hypothese die je wilt bewijzen, daarbij
kun je tijdens het onderzoek niet je hypothese aanpassen.
Bij kwalitatief onderzoek heb je geen hypothese, je wilt juist ontdekken wat er
speelt. Al het mogelijk wat je tegenkomt kan reden geven tot verder onderzoek.
fi fi
, 7. Sensitizing Sensitizing concept zijn theoretische ideeën of begrippen die onderzoekers helpen
concepts om een fenomeen te verkennen/begrijpen zonder dat ze strak gede nieerde/
vastomlijnde meetbare de nities.
Voorbeeld
Sociale rechtvaardigheid. In onderzoek naar ongelijkheid en sociale
rechtvaardigheid kan ‘sociale rechtvaardigheid’ als sensitizing concept dienen om te
verkennen hoe mensen onrechtvaardigheid ervaren gin termen van (bijv.)
toegang tot middelen.
Sociale rechtvaardigheid heeft geen eenduidige vastomlijnde de nitie, het
varieert sterk afhankelijk van context, maar de onderzoeker heeft hier een idee
bij.
Het tegengestelde van senzitizing concepts = operationele de nities
Operationele de nities zijn concrete, speci eke omschrijvingen van hoe een concept
of variabele gemeten wordt.
8. Triangulatie Je wilt je thema vanuit meerdere perspectieven onderzoeken, door het gebruik
van verschillende:
- Participanten
- Methoden
- Theoretische kaders
- Onderzoekers (= interbeoordelaarsbetrouwbaarheid *)
9. Particularistisch Tegenovergestelde van universalistisch
Particularistisch = de vraag stellen en daarop een methode kiezen
Universalistisch = eerst de methode kiezen. De gewenste methode bepaalt
vervolgens de vraag (of geeft reden tot het aanpassen van de vraag)
Type onderzoeksvragen
Er zijn verschillende type onderzoeksvragen:
- Wat voor soort probleem is het? - Wat is het proces?
- Wat voor structuur heeft het probleem? - Wat zijn de gevolgen/consequenties van
- Hoe vaak komt het probleem voor? het probleem?
- Wat is de oorzaak? - Hoe gaan mensen ermee om?
Vraagrichting
Je vraag kan in twee richtingen gesteld worden:
Situatie beschrijvend (state) Proces beschrijvend (process)
Je omschrijft hoe een bepaalde situatie (type en Hoe ontwikkelt een probleem zich of hoe verandert
frequentie) is ontstaan (reden, strategie) en hoe het?
ermee omgegaan wordt.
Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid / interrater reliability
Dit is een maat voor de mate van overeenstemming tussen twee (of meer) onafhankelijke beoordelaars/
waarnemers die hetzelfde fenomeen beoordelen. Het geeft aan in hoeverre verschillende beoordelaars een
bepaald kenmerk of gedrag gelijkwaardig beoordelen (en daarmee de mate van betrouwbaarheid). Dit is
belangrijk bij het meten van complexe of subjectieve variabelen.
fi fi fi fi fi fi