Recht les 3
Internationaal recht
Internationaal recht maakt deel uit van de Nederlandse rechtsorde
Verankerd in art. 94 GW
‘Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften. Vinden geen toepassing, indien
deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en
van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.’
Bijzonder aan wijziging grondwet: er moet een herkiezing plaats vinden.
Internationaal recht
Internationale wet- en regelgeving komt van internationale organisaties zoals de VN
en de EU.
Nederland maakt deel uit van de internationale en Europese rechtsorde
Wat is internationaal recht
Letterlijke vertaling: recht tussen staten
Ook wel volkenrecht genoemd
Inmiddels veel ruimere inhoud
- Recht opgelegd aan staten
- Intergouvernementele organisaties (Benelux/Raad van Europa)
- Supranationale organisatie (EU/VN-Veiligheidsraad)
Wat is een staat?
Soevereine entiteit: onafhankelijk en niet onder gezag van een andere staat
Gelijkheid onder staten, alhoewel niet qua grondgebied, inwoners, politiek, rijkdom
en macht
193 internationaal erkende onafhankelijke staten
Wat regelt het internationale recht?
Van oudsher: betrekkingen tussen staten: oorlog en vrede, diplomatieke relaties,
handelsrelaties, zeerecht
In toenemende mate: onderwerpen van belang voor de gehele (of een gedeelte van
de) internationale gemeenschap: milieu, ontwikkeling, mensenrechten, terrorisme,
internationaal strafrecht
Maar ook contractuele relaties tussen staten: verdieping Westerschelde, financiële
afspraken zoals over IceSave, of wapenleveranties
Waarom van belang voor Nederlands recht?
Doorwerking van het internationale recht in de Nederlandse rechtsorde: bijv. nieuwe
wet- en regelgeving terrorisme, verwezenlijking mensenrechten
Ieder rechtsgebied heeft internationale aspecten
, Rechtsgebieden:
Personen- en familierecht
Privaatrecht Burgerlijk procesrecht
= civiel recht Tussen burgers onderling
= burgerlijk recht Ondernemingsrecht Horizontale verhouding
Vermogensrecht
Strafrecht
Publiekrecht Staatsrecht Overheidspartij betrokken
Verticale verhouding
Bestuursrecht
Rangorde wet- en regelgeving:
1. Verdragen (verdragsbepalingen)
2. Grondwet
3. Wetten in formele zin
4. Algemene maatregelen van bestuur (besluiten)
5. Ministeriële regelingen (regelingen)
6. Provinciale verordening
7. Gemeentelijke verordening
Hogere regelingen gaan vóór lagere regelingen
In juridische termen wordt ook wel gezegd dat de lagere regeling door de rechter
onverbindend wordt verklaard.
Verdragsbepalingen gaan altijd boven de regelingen 2 t/m 7
1 voorwaarde:
De verdragsbepaling dient self-executing te zijn (directe werking), moet zich tot
de burger richten en niet tot de overheid
Voorbeeld: Is een verordening van de gemeente Amsterdam in strijd met een
verdragsbepaling die niet self-executing is, dan zal toch de gemeentelijke
verordening voorgaan
Wat mag een rechter wel en wat mag hij niet?
Wel Niet
Toetsen of wet of GW in samenwerking met Beoordelen of wet of verdrag in samenwerking met
verdrag is GW is toetsing door wetgever zelf
Dit mag alleen als sprake is van directe werking Dit heet verbod van constitutionele toetsing
(self-executing) van de verdragsbepaling
Internationaal recht
Internationaal recht maakt deel uit van de Nederlandse rechtsorde
Verankerd in art. 94 GW
‘Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften. Vinden geen toepassing, indien
deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en
van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.’
Bijzonder aan wijziging grondwet: er moet een herkiezing plaats vinden.
Internationaal recht
Internationale wet- en regelgeving komt van internationale organisaties zoals de VN
en de EU.
Nederland maakt deel uit van de internationale en Europese rechtsorde
Wat is internationaal recht
Letterlijke vertaling: recht tussen staten
Ook wel volkenrecht genoemd
Inmiddels veel ruimere inhoud
- Recht opgelegd aan staten
- Intergouvernementele organisaties (Benelux/Raad van Europa)
- Supranationale organisatie (EU/VN-Veiligheidsraad)
Wat is een staat?
Soevereine entiteit: onafhankelijk en niet onder gezag van een andere staat
Gelijkheid onder staten, alhoewel niet qua grondgebied, inwoners, politiek, rijkdom
en macht
193 internationaal erkende onafhankelijke staten
Wat regelt het internationale recht?
Van oudsher: betrekkingen tussen staten: oorlog en vrede, diplomatieke relaties,
handelsrelaties, zeerecht
In toenemende mate: onderwerpen van belang voor de gehele (of een gedeelte van
de) internationale gemeenschap: milieu, ontwikkeling, mensenrechten, terrorisme,
internationaal strafrecht
Maar ook contractuele relaties tussen staten: verdieping Westerschelde, financiële
afspraken zoals over IceSave, of wapenleveranties
Waarom van belang voor Nederlands recht?
Doorwerking van het internationale recht in de Nederlandse rechtsorde: bijv. nieuwe
wet- en regelgeving terrorisme, verwezenlijking mensenrechten
Ieder rechtsgebied heeft internationale aspecten
, Rechtsgebieden:
Personen- en familierecht
Privaatrecht Burgerlijk procesrecht
= civiel recht Tussen burgers onderling
= burgerlijk recht Ondernemingsrecht Horizontale verhouding
Vermogensrecht
Strafrecht
Publiekrecht Staatsrecht Overheidspartij betrokken
Verticale verhouding
Bestuursrecht
Rangorde wet- en regelgeving:
1. Verdragen (verdragsbepalingen)
2. Grondwet
3. Wetten in formele zin
4. Algemene maatregelen van bestuur (besluiten)
5. Ministeriële regelingen (regelingen)
6. Provinciale verordening
7. Gemeentelijke verordening
Hogere regelingen gaan vóór lagere regelingen
In juridische termen wordt ook wel gezegd dat de lagere regeling door de rechter
onverbindend wordt verklaard.
Verdragsbepalingen gaan altijd boven de regelingen 2 t/m 7
1 voorwaarde:
De verdragsbepaling dient self-executing te zijn (directe werking), moet zich tot
de burger richten en niet tot de overheid
Voorbeeld: Is een verordening van de gemeente Amsterdam in strijd met een
verdragsbepaling die niet self-executing is, dan zal toch de gemeentelijke
verordening voorgaan
Wat mag een rechter wel en wat mag hij niet?
Wel Niet
Toetsen of wet of GW in samenwerking met Beoordelen of wet of verdrag in samenwerking met
verdrag is GW is toetsing door wetgever zelf
Dit mag alleen als sprake is van directe werking Dit heet verbod van constitutionele toetsing
(self-executing) van de verdragsbepaling
