HC1 MB Obesitas en voedingsproblemen
Calorie (cal)
Hoeveelheid energie die nodig is om de temperatuur van 1 gram water 1 graad Celsius te verhogen
Calorie (Cal), ook wel kilocalorie (kcal)
Hoeveelheid energie die nodig is om de temperatuur van 1 kilogram water 1 graad Celsius te
verhogen
Calorimeter:
er wordt een bepaalde hoeveelheid voedsel (bijv. 1 gram vet) in
een compressor gestopt, daarbij wordt zuurstof gestopt. Dit
compartiment wordt afgesloten met een bepaalde hoeveelheid
water. Daarna wordt het voedsel in brand gestoken. Aan de
temperatuurstijging van het water kan je meten hoeveel
energie het gekost heeft om het voedsel te verbranden.
1 kilocalorie = 4.18 kilojoules
9.46 Kcal/ gram vet; heel veel energie uit vetten
4.18 Kcal/ gram koolhydraten
4.32 Kcal/ gram eiwitten
Energie
Basaalmetabolisme
= het minimale energieverbruik van het lichaam in rust bij bewustzijn
Het zijn onbewuste processen (zoals ademhaling en spijsvertering)
Afhankelijk van leeftijd, geslacht, lichamelijke conditie, lichaamsgewicht, genetische verschillen,
hormoonhuishouding…
* Mannen hebben veel meer spieren dan vrouwen. En daarom is basaalmetabolisme veel meer bij
mannen dan bij vrouwen
Schattingen op basis van leeftijd, lengte en gewicht:
Vrouw 65kg, 170cm, 75 jaar 1250 kcal/dag
Man 80kg, 180cm, 18 jaar 1920 kcal/dag
Richtlijn (tussen 30-50 jaar, weinig actief)
met deze richtlijn komt je niet in gewicht aan of val je af
vrouwen 2000 kcal
mannen 2500 kcal
Hoeveel is dat?
1 appel 65 kcal
Meergranen brood (snee) 75 kcal
Kaas (48+, 20g) 75 kcal
Kaascroissant 240 kcal
Rundergehaktbal (95g) 220 kcal
Pizza margarita (350g) 740 kcal
Wodka redbull (35ml+100ml+ijs) 130 kcal
Biertje (250ml) 110 kcal
,MET: Metabolic equivalent of task
de hoeveelheid energie die je gebruikt bij inspanning vergeleken met de energie de we gebruiken in
rust
1MET = basaal metabolisme –> kcal/kg/h
1MET staat gelijk aan het basaalmetabolisme
stofzuigen 3 MET Wandelen 5 km/uur
Huis schilderen 4 MET Hardlopen 12 km/uur
Rustig traplopen 4 MET Fietsen 19 km/uur
Voorbeeld:
Vrouw van 70kg, basaalmetabolisme van 1500kcal/dag.
1 MET = 1500/70/24 = 0.893
45 min wandelen (5km/h):
0.893 x 4 (MET) x 70 (gewicht) x 0.75 (uur) = 188 kcal
0.893 x 1 (MET) x 70 (gewicht) x 0.75 (uur) = 62.5 kcal
Hongergevoel
Hongercentrum in hypothalamus; wordt beïnvloed door de zintuigen, hormonen en stofwisseling en
het bloed
Ghreline: growth hormone-releasing peptide
Stimuleert je hongergevoel
• Aangemaakt door maagcellen bij lege maag
• Aanmaak neemt af bij hoge bloedsuiker
• Vermindert vetafbraak en stimuleert dat stoffen efficiënt worden opgeslagen in vetten
• Laat maag samenknijpen
Leptine:
remt je hongergevoel
• Aangemaakt door vetweefsel
• Eetlustremmend
• Stimuleert de stofwisseling
hoe komt het dat je makkelijk aankomt in gewicht maar dat we veel moeite moeten doen om gewicht
te verliezen?
de mens is van nature beter beschermd tegen gewichtsafname dan gewichtstoename. Bij een
caloriebeperking ontstaan in het lichaam tegenregulatiemechanismen, waardoor
gewichtsvermindering bemoeilijkt wordt.
,Vetcellen:
• Aantal wordt voor volwassenheid bepaald
• Kunnen zich niet delen
• De vetcellen verdwijnen niet: ze vullen zich en raken leeg, dus krimpen ze.
• Stamcellen in bindweefsel differentiëren zich tot vetcellen
• Losmazig bindweefsel vetweefsel
Overgewicht en obesitas
Langdurige positieve energiebalans (langdurig meer eten dan dat we verbruiken)
Teveel aan brandstof wordt opgeslagen als vet
95% idiopathisch; onbekende oorzaak
5% secundair; de oorzaak is bekend door bijv. te traag werkende schildklier, medicatie, genetische
afwijking of het syndroom van cushing
*leptine resistentie= je wordt niet geremd in je hongergevoel
BMI: gewicht (kg) / (lengte (m) ^2)
Normaal gewicht: BMI 18,5 – 24,9
Overgewicht: BMI 25-29,9
Obesitas: BMI 30- 39.9
Morbide obesitas BMI > 40
mannen vrouwen
Normale buikomvang < 94 cm < 80 cm
Vergrote buikomvang 94-102 cm 80-88 cm
Ernstig vergrote buikomvang >102 cm >88 cm
*De buikomvang is heel belangrijk risico factor bij ontstaan van ziekte zoals nierschade, hart en
vaarziekte en diabetes mellitus.
, Comorbiditeit:
• Diabetes mellitus type 2
• Cardiovasculaire aandoeningen
• Chronische gewrichtsklachten
• Kanker
• Galstenen
• Slaapapneu: luid snurken en ademstokking.
• Verminderde vruchtbaarheid/erectiele disfunctie
• Levensverwachting verminderd met 6 tot 7 jaar
• Kinderen met obesitas hebben verhoogd risico om jong te overlijden
Prognose:
• Afname levensverwachting met 6-7 jaar
• gewicht gerelateerd gezondheidsrisico: risico wat je hebt op het ontstaan van schadelijke
gevolgen voor de gezondheid. Hierbij moet je kijken naar:
o BMI
o Risico op het krijgen van comorbiditeit
o Aanwezigheid van comorbiditeit
Behandeling:
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Hernieuwde balans van de energieopname en het energieverbruik
o Verandering dieet
o Meer lichaamsbeweging
o Psychosociale factoren
* Als het niet meer lukt met afvallen, dan kan je in aanmerking komen voor een operatie:
- BMI hoger dan 40
- BMI tussen de 35 – 40 en een ernstige co morbiditeit
- Tussen de 18-65 jaar zijn
- Bereidheid tot medewerking van levenslange follow up
- Je moet wel een goede gezondheid hebben om anesthesie en chirurgie te kunnen doorstaan.
Calorie (cal)
Hoeveelheid energie die nodig is om de temperatuur van 1 gram water 1 graad Celsius te verhogen
Calorie (Cal), ook wel kilocalorie (kcal)
Hoeveelheid energie die nodig is om de temperatuur van 1 kilogram water 1 graad Celsius te
verhogen
Calorimeter:
er wordt een bepaalde hoeveelheid voedsel (bijv. 1 gram vet) in
een compressor gestopt, daarbij wordt zuurstof gestopt. Dit
compartiment wordt afgesloten met een bepaalde hoeveelheid
water. Daarna wordt het voedsel in brand gestoken. Aan de
temperatuurstijging van het water kan je meten hoeveel
energie het gekost heeft om het voedsel te verbranden.
1 kilocalorie = 4.18 kilojoules
9.46 Kcal/ gram vet; heel veel energie uit vetten
4.18 Kcal/ gram koolhydraten
4.32 Kcal/ gram eiwitten
Energie
Basaalmetabolisme
= het minimale energieverbruik van het lichaam in rust bij bewustzijn
Het zijn onbewuste processen (zoals ademhaling en spijsvertering)
Afhankelijk van leeftijd, geslacht, lichamelijke conditie, lichaamsgewicht, genetische verschillen,
hormoonhuishouding…
* Mannen hebben veel meer spieren dan vrouwen. En daarom is basaalmetabolisme veel meer bij
mannen dan bij vrouwen
Schattingen op basis van leeftijd, lengte en gewicht:
Vrouw 65kg, 170cm, 75 jaar 1250 kcal/dag
Man 80kg, 180cm, 18 jaar 1920 kcal/dag
Richtlijn (tussen 30-50 jaar, weinig actief)
met deze richtlijn komt je niet in gewicht aan of val je af
vrouwen 2000 kcal
mannen 2500 kcal
Hoeveel is dat?
1 appel 65 kcal
Meergranen brood (snee) 75 kcal
Kaas (48+, 20g) 75 kcal
Kaascroissant 240 kcal
Rundergehaktbal (95g) 220 kcal
Pizza margarita (350g) 740 kcal
Wodka redbull (35ml+100ml+ijs) 130 kcal
Biertje (250ml) 110 kcal
,MET: Metabolic equivalent of task
de hoeveelheid energie die je gebruikt bij inspanning vergeleken met de energie de we gebruiken in
rust
1MET = basaal metabolisme –> kcal/kg/h
1MET staat gelijk aan het basaalmetabolisme
stofzuigen 3 MET Wandelen 5 km/uur
Huis schilderen 4 MET Hardlopen 12 km/uur
Rustig traplopen 4 MET Fietsen 19 km/uur
Voorbeeld:
Vrouw van 70kg, basaalmetabolisme van 1500kcal/dag.
1 MET = 1500/70/24 = 0.893
45 min wandelen (5km/h):
0.893 x 4 (MET) x 70 (gewicht) x 0.75 (uur) = 188 kcal
0.893 x 1 (MET) x 70 (gewicht) x 0.75 (uur) = 62.5 kcal
Hongergevoel
Hongercentrum in hypothalamus; wordt beïnvloed door de zintuigen, hormonen en stofwisseling en
het bloed
Ghreline: growth hormone-releasing peptide
Stimuleert je hongergevoel
• Aangemaakt door maagcellen bij lege maag
• Aanmaak neemt af bij hoge bloedsuiker
• Vermindert vetafbraak en stimuleert dat stoffen efficiënt worden opgeslagen in vetten
• Laat maag samenknijpen
Leptine:
remt je hongergevoel
• Aangemaakt door vetweefsel
• Eetlustremmend
• Stimuleert de stofwisseling
hoe komt het dat je makkelijk aankomt in gewicht maar dat we veel moeite moeten doen om gewicht
te verliezen?
de mens is van nature beter beschermd tegen gewichtsafname dan gewichtstoename. Bij een
caloriebeperking ontstaan in het lichaam tegenregulatiemechanismen, waardoor
gewichtsvermindering bemoeilijkt wordt.
,Vetcellen:
• Aantal wordt voor volwassenheid bepaald
• Kunnen zich niet delen
• De vetcellen verdwijnen niet: ze vullen zich en raken leeg, dus krimpen ze.
• Stamcellen in bindweefsel differentiëren zich tot vetcellen
• Losmazig bindweefsel vetweefsel
Overgewicht en obesitas
Langdurige positieve energiebalans (langdurig meer eten dan dat we verbruiken)
Teveel aan brandstof wordt opgeslagen als vet
95% idiopathisch; onbekende oorzaak
5% secundair; de oorzaak is bekend door bijv. te traag werkende schildklier, medicatie, genetische
afwijking of het syndroom van cushing
*leptine resistentie= je wordt niet geremd in je hongergevoel
BMI: gewicht (kg) / (lengte (m) ^2)
Normaal gewicht: BMI 18,5 – 24,9
Overgewicht: BMI 25-29,9
Obesitas: BMI 30- 39.9
Morbide obesitas BMI > 40
mannen vrouwen
Normale buikomvang < 94 cm < 80 cm
Vergrote buikomvang 94-102 cm 80-88 cm
Ernstig vergrote buikomvang >102 cm >88 cm
*De buikomvang is heel belangrijk risico factor bij ontstaan van ziekte zoals nierschade, hart en
vaarziekte en diabetes mellitus.
, Comorbiditeit:
• Diabetes mellitus type 2
• Cardiovasculaire aandoeningen
• Chronische gewrichtsklachten
• Kanker
• Galstenen
• Slaapapneu: luid snurken en ademstokking.
• Verminderde vruchtbaarheid/erectiele disfunctie
• Levensverwachting verminderd met 6 tot 7 jaar
• Kinderen met obesitas hebben verhoogd risico om jong te overlijden
Prognose:
• Afname levensverwachting met 6-7 jaar
• gewicht gerelateerd gezondheidsrisico: risico wat je hebt op het ontstaan van schadelijke
gevolgen voor de gezondheid. Hierbij moet je kijken naar:
o BMI
o Risico op het krijgen van comorbiditeit
o Aanwezigheid van comorbiditeit
Behandeling:
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Hernieuwde balans van de energieopname en het energieverbruik
o Verandering dieet
o Meer lichaamsbeweging
o Psychosociale factoren
* Als het niet meer lukt met afvallen, dan kan je in aanmerking komen voor een operatie:
- BMI hoger dan 40
- BMI tussen de 35 – 40 en een ernstige co morbiditeit
- Tussen de 18-65 jaar zijn
- Bereidheid tot medewerking van levenslange follow up
- Je moet wel een goede gezondheid hebben om anesthesie en chirurgie te kunnen doorstaan.
