Samenvatting psychologie
Hoofdstuk 1
‘Wetenschappelijke studie van geest en gedrag’
Geest= intern proces
Gedrag= extern gedrag
Perspectief= de manier van kijken
Stimuli: prikkels, aanzetting tot
Wat is psychologie en wat is het niet?
- Alle psychologen houden zich bezig met aspecten van gedrag en cognitieve processen. In
tegenstelling tot de pseudowetenschappen eist de wetenschappelijke psychologie stevig
bewijs als onderbouwing van bewering.
- Interne cognitieve processen: nemen we alleen indirect waar, dus vanbinnen, zoals denken,
voelen en begeren (wensen)
- Externe direct waarneembare gedragingen, zoals glimlachen, praten en lopen
Pseudopsychologie/wetenschappen: Niet wetenschappelijk onderzocht. (De benaming voor een
stelsel van opvattingen, uitspraken, of handelingen dat de toets van een wetenschappelijke
methode niet doorstaat, maar waarvan aanhangers toch beweren of suggereren dat het om
wetenschap gaat.)
Psychologie gaat over de 3G’s
1. Gedachten: intern proces -> niet observeerbaar
2. Gevoel: intern proces -> niet observeerbaar
3. Gedrag: extern proces – WEL observeerbaar
Intern proces = gebeurt in gedachten en gevoel.
Gebeurt in jou, niemand kan weten wat jij denkt/voelt.
Moet je door te praten checken
Extern proces = gebeurt in gedrag.
Alles wat je ziet met je ogen (met een camera zou kunnen vastleggen)
Kan je vaststellen door te zien. (Glimlachen, praten en lopen)
Binnen de psychologie zijn er veel specialismen, die binnen 3 brede gebieden vallen:
- Experimenteel psycholoog: Doen voornamelijk onderzoek, geven ook les in het onderwijs. Ze
zijn veelal verbonden aan universiteiten.
- Degene die in eerste plaats docent psychologie zijn, werken in verschillende omgevingen,
waaronder aan bacheloropleidingen psychologie.
- Toegepast psychologen: Zijn onder andere werkzaam in het onderwijs, de klinische
psychologie en counseling. In tegenstelling tot de psychologie is de psychiatrie een medisch
specialisme dat zich bezighoudt met psychische stoornissen.
(Arbeids- en organisatiepsychologen, gezondheidspsychologen, forensisch psychologen,
Gerontoppsychologen, klinisch psycholoog/psychotherapeut, klinisch neuropsycholoog,
omgevingspsycholoog, sportpsychologen, schoolpsychologen.)
Psychiatrie: Een specialisme binnen de geneeskunde en maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben een medische opleiding gevolgd en daarnaast een gespecialiseerde opleiding in
de behandeling. Psychiaters kijken vaak vanuit een medische invalshoek.
, Verschil psychiater en psychloog: Psychiater heeft een medische opleiding gevolgd en daarna een
gespecialiseerde opleiding voor behandelingen.
In de media is veel wat op psychologie lijkt in feite pseudopsychologie. Om onderscheid te kunnen
maken tussen psychologie en pseudopsychologie is het nodig om kritische denkvaardigheden te
ontwikkelen.
Hierbij kun je 6 vragen gebruiken, deze zou je altijd moeten gebruiken bij een nieuwe bewering die
een wetenschappelijke basis zou hebben:
1. Wat/ wie is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Kan de conclusie door bias (een vertekening) zijn beïnvloed?
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeld?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Psychologie onderscheidt zich van pseudowetenschappen doordat:
- Psychologen gebruiken wetenschappelijke methode om hun ideeën empirisch (kennis die is
gebaseerd op ervaring) en op de grond van eigen observaties te toetsen
4 stappen van wetenschappelijke methode:
1. Een hypothese ontwikkelen
2. Objectieve date verzamelen
3. Resultaten analyseren
4. Resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
Soorten psychologische onderzoeken:
- Experimenteren
- Survey (vragenlijst)
- Natuurlijke observatie
- Gevalstudie (casestudy)
- Corrolatieonderzoek (2 onderzoeken waarvan de omstandigheden anders zijn)
Correlatie: Het is verband tussen 2 variabelen.
Positief correlatie: Het wordt allebei meer
Negatief correlatie: Het wordt minder
Random correlatie: Er is geen relatie
Causaliteit: het directe verband tussen oorzaak en gevolg. Een verandering in de ene variabele de
verandering in de andere variabele veroorzaakt. (Iemand krijgt medicatie die werkend is) oorzaak-
gevolg reactie
De 6 belangrijkste perspectieven in de psychologie:
- Biologisch perspectief (Rene Descrates)
Idee: De oorzaken van gedrag worden gezocht in het functioneren van de genen, de hersenen
en het zenuwstelsel.
- Gedrag kan verklaard worden door:
1. Erfelijkheid -> DNA in genen
2. Biologische processen en stofjes zoals hormonen en neurotransmitters (hersen-
boodschappers)
Hoofdstuk 1
‘Wetenschappelijke studie van geest en gedrag’
Geest= intern proces
Gedrag= extern gedrag
Perspectief= de manier van kijken
Stimuli: prikkels, aanzetting tot
Wat is psychologie en wat is het niet?
- Alle psychologen houden zich bezig met aspecten van gedrag en cognitieve processen. In
tegenstelling tot de pseudowetenschappen eist de wetenschappelijke psychologie stevig
bewijs als onderbouwing van bewering.
- Interne cognitieve processen: nemen we alleen indirect waar, dus vanbinnen, zoals denken,
voelen en begeren (wensen)
- Externe direct waarneembare gedragingen, zoals glimlachen, praten en lopen
Pseudopsychologie/wetenschappen: Niet wetenschappelijk onderzocht. (De benaming voor een
stelsel van opvattingen, uitspraken, of handelingen dat de toets van een wetenschappelijke
methode niet doorstaat, maar waarvan aanhangers toch beweren of suggereren dat het om
wetenschap gaat.)
Psychologie gaat over de 3G’s
1. Gedachten: intern proces -> niet observeerbaar
2. Gevoel: intern proces -> niet observeerbaar
3. Gedrag: extern proces – WEL observeerbaar
Intern proces = gebeurt in gedachten en gevoel.
Gebeurt in jou, niemand kan weten wat jij denkt/voelt.
Moet je door te praten checken
Extern proces = gebeurt in gedrag.
Alles wat je ziet met je ogen (met een camera zou kunnen vastleggen)
Kan je vaststellen door te zien. (Glimlachen, praten en lopen)
Binnen de psychologie zijn er veel specialismen, die binnen 3 brede gebieden vallen:
- Experimenteel psycholoog: Doen voornamelijk onderzoek, geven ook les in het onderwijs. Ze
zijn veelal verbonden aan universiteiten.
- Degene die in eerste plaats docent psychologie zijn, werken in verschillende omgevingen,
waaronder aan bacheloropleidingen psychologie.
- Toegepast psychologen: Zijn onder andere werkzaam in het onderwijs, de klinische
psychologie en counseling. In tegenstelling tot de psychologie is de psychiatrie een medisch
specialisme dat zich bezighoudt met psychische stoornissen.
(Arbeids- en organisatiepsychologen, gezondheidspsychologen, forensisch psychologen,
Gerontoppsychologen, klinisch psycholoog/psychotherapeut, klinisch neuropsycholoog,
omgevingspsycholoog, sportpsychologen, schoolpsychologen.)
Psychiatrie: Een specialisme binnen de geneeskunde en maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben een medische opleiding gevolgd en daarnaast een gespecialiseerde opleiding in
de behandeling. Psychiaters kijken vaak vanuit een medische invalshoek.
, Verschil psychiater en psychloog: Psychiater heeft een medische opleiding gevolgd en daarna een
gespecialiseerde opleiding voor behandelingen.
In de media is veel wat op psychologie lijkt in feite pseudopsychologie. Om onderscheid te kunnen
maken tussen psychologie en pseudopsychologie is het nodig om kritische denkvaardigheden te
ontwikkelen.
Hierbij kun je 6 vragen gebruiken, deze zou je altijd moeten gebruiken bij een nieuwe bewering die
een wetenschappelijke basis zou hebben:
1. Wat/ wie is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Kan de conclusie door bias (een vertekening) zijn beïnvloed?
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeld?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Psychologie onderscheidt zich van pseudowetenschappen doordat:
- Psychologen gebruiken wetenschappelijke methode om hun ideeën empirisch (kennis die is
gebaseerd op ervaring) en op de grond van eigen observaties te toetsen
4 stappen van wetenschappelijke methode:
1. Een hypothese ontwikkelen
2. Objectieve date verzamelen
3. Resultaten analyseren
4. Resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
Soorten psychologische onderzoeken:
- Experimenteren
- Survey (vragenlijst)
- Natuurlijke observatie
- Gevalstudie (casestudy)
- Corrolatieonderzoek (2 onderzoeken waarvan de omstandigheden anders zijn)
Correlatie: Het is verband tussen 2 variabelen.
Positief correlatie: Het wordt allebei meer
Negatief correlatie: Het wordt minder
Random correlatie: Er is geen relatie
Causaliteit: het directe verband tussen oorzaak en gevolg. Een verandering in de ene variabele de
verandering in de andere variabele veroorzaakt. (Iemand krijgt medicatie die werkend is) oorzaak-
gevolg reactie
De 6 belangrijkste perspectieven in de psychologie:
- Biologisch perspectief (Rene Descrates)
Idee: De oorzaken van gedrag worden gezocht in het functioneren van de genen, de hersenen
en het zenuwstelsel.
- Gedrag kan verklaard worden door:
1. Erfelijkheid -> DNA in genen
2. Biologische processen en stofjes zoals hormonen en neurotransmitters (hersen-
boodschappers)
