Samenvatting HU HBO rechten leerdoelen eerste jaar, bestuursrecht

VOORKENNIS RECHTSSTAAT 1: ONDERDEEL STAATSRECHT

DE STUDENT WEET OP HOOFDLIJNEN WAT DE POSITIE IS VAN
GEMEENTEN BINNEN DE NEDERLANDSE STAATSINRICHTING
(HERHALING VAN WEEK A7).
De gemeentes vallen onder de decentrale overheid.
Decentrale overheid:
- Provincies;
- Gemeenten;
- Waterschappen.

Centrale overheid (de Staat):
- Ministeries;
- Politie;
- Leger;
- Inlichtingendienst;
- Rechterlijke macht;
- IND;
- UWV;
- DUO;
- KNMI;
- RDW;
- Etc.


DE STUDENT WEET WAT EEN ALGEMEEN VERBINDEND
VOORSCHRIFT (AVV) / WET IN MATERIELE ZIN IS (HERHALING VAN
WEEK A5).

,WEEK 1
De student toont met behulp van de Gemeentewet en literatuur zijn kennis
over -en begrip van- de inrichting van de gemeente aan. De student toont
met behulp van literatuur zijn kennis over- en begrip van - de
basisbegrippen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) aan. De student
kan:


DE SAMENSTELLING, WERKWIJZE, TAKEN EN BEVOEGDHEDEN VAN
DE GEMEENTELIJKE BESTUURSORGANEN (ZIJNDE DE
GEMEENTERAAD, HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN
WETHOUDERS EN DE BURGEMEESTER) HERKENNEN.

De gemeentelijke bestuursorganen bestaan uit de gemeenteraad, college
van Burgemeester en Wethouders (B&W), burgemeester.

De gemeenteraad

De gemeenteraad vormt het algemeen bestuur en vertegenwoordigt de
gehele bevolking van de gemeente. Ook de leden van de gemeenteraad
worden sinds 1848 rechtstreeks door het volk gekozen. Raadsleden
moeten in de gemeente wonen (art. 10 Gemeentewet), maar het
Nederlanderschap is niet altijd verplicht (art. 130 Gemeentewet). Sinds
1986 hebben ook vreemdelingen uit Europa die ten minste vijf jaar legaal
in Nederland verblijven, het passief (gekozen worden) en actief (kiezen)
kiesrecht voor de gemeenteraad, behalve als zij in diplomatieke dienst
zijn. Wel moeten ze verder voldoen aan de overige vereisten. De
gemeenteraad wordt iedere 4 jaar gekozen door het volk en kan niet
tussentijds ontbonden worden.



College van Burgemeester en Wethouders

De gemeenteraad benoemd de wethouders. Wethouders vormen samen
met de burgemeester als college van burgemeester en wethouders (B&W)
het dagelijks bestuur. Maar wethouders zijn sinds 2002 geen lid meer van
de gemeenteraad en kunnen dus ook van buiten de raad afkomstig zijn.



Burgemeester

De burgemeester is voorzitter van zowel de gemeenteraad als het college
van burgemeester en wethouders. Hij wordt voor 6 jaar benoemd door de
regering na aanbevelingen van een gemeentelijke vertrouwenscommissie.
De minister van Binnenlandse Zaken mag alleen op zwaarwegende

,gronden deze afwijzen. Burgemeesters en wethouders die buiten de
gemeenten wonen krijgen een jaar de tijd om te verhuizen naar de
gemeente waarin zij benoemd zijn. De gemeenteraad kan
raadscommissies instellen die de raadsbesluiten voorbereiden. Ook kan de
raad, evenals het college en de burgemeester, bestuursbevoegdheden
delegeren aan eigen bestuurscommissies. De gemeenteraad bestaat dus
uit wethouders en de burgemeester en deze vormen weer het college van
burgemeester en wethouders.

Gemeenteraadsvergaderingen zijn openbaar. Voor de raadsleden geldt dat
zij stemmen zonder last, dat ze op verschillende manieren kunnen
stemmen, dat er een quorum nodig is, dat ze een geheimhouding hebben
en dat zij mondeling en schriftelijk onschendbaar zijn.



Bevoegdheden

Gemeenteraad

- Vormt het algemeen bestuur
- Vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente


College van Burgemeester en Wethouders

- Houden van toezicht op de bruikbaarheid van bouwwerken, open
erven en terreinen
- Naleving van de regels afdwingen (toepassen van bestuursdwang)
- Bevoegdheden om een dwangsom op te leggen en van een
bestuurlijke boete



Burgemeester

- Toezien of de bezwaarschriften en klachten zorgvuldig worden
afgehandeld
- Toezien of de participatie van de burgers goed verloopt
- Jaarlijks een burgerjaarverslag uitbrengen over de kwaliteit van de
gemeentelijke dienstverlening
- Handhaven van de openbare orde en veiligheid in de gemeente. In
dat kader staat de politie in zijn gezag
- Bespreekt met de officier van justitie en hoofd van het politiekorps
de taakuitoefening van de politie
- Heeft opperbevel bij brand
- Heeft toezicht op openbare bijeenkomsten

, - Kan woningen en andere ruimtes sluiten, noodbevel geven,
noodverordening opstellen en personen bestuurlijk ophouden (voor
korte tijd vastzetten)


DE BESTUURLIJKE EN POLITIEKE VERHOUDINGEN TUSSEN
GEMEENTELIJKE BESTUURSORGANEN ONDERLING EN TUSSEN
GEMEENTELIJKE BESTUURSORGANEN EN AMBTENAREN
HERKENNEN.

Gemeenteraad vertegenwoordigt de bevolking, bepaalt waar het geld
naartoe gaat (art. 189 e.v. Gemeente wet), stelt gemeentelijke
verordeningen vast (art. 147 Gemwet) en controleert burgemeester en het
college van B&W (art. 155, 169, 180 Gemwet).



College van Burgemeester en Wethouders (het college van B&W)
voert besluiten van de gemeenteraad uit en voert eigen taken uit (art. 160
Gemwet).



Burgemeester vertegenwoordigt de gemeente “in en buiten rechte”,
handhaaft de openbare orde en zit vergaderingen van zowel de
gemeenteraad als het college van B&W voor (art. 170 e.v. Gemwet).



Ambtenaren bereiden voorstellen van de gemeenteraad en het college
van B&W voor en voeren dat uit.



Een voorbeeld van een lichaam waaraan krachtens de Grondwet
verordende bevoegdheid is verleend is de Sociaaleconomische Raad
(SER). Dit is een adviesorgaan waarin ondernemers, werknemers en
onafhankelijke deskundigen samenwerken, om tot overeenstemming te
komen over belangrijke sociaaleconomische onderwerpen. De SER
adviseert de regering en het parlement over het sociaaleconomisch beleid.
De SER is een openbaar lichaam op basis van artikel 134 van de
Grondwet.



DE BESTUURSORGANEN VAN DE (OPENBARE LICHAMEN) STAAT,
PROVINCIE EN GEMEENTE BENOEMEN.