HOOFDSTUK 17 - ZWANGER,
BEVALLING & GEBOORTE
Grégoire, Anatomie & fysiologie: studieboek en naslagwerk voor gezondheidszorg en sport
17.1 - ZWANGERSCHAP
Van zwangerschap is sprake als de blastocyste zo’n zes dagen na de bevruchting in het endometrium
gaat innestelen.
Het uitblijven van de menstruatie wordt veroorzaakt door het in stand blijven van het corpus luteum.
Hiervoor zorgt het zwangerschapshormoon humaan choriongonadotrofine (HCG)
Het is gebruikelijk om de zwangerschapsduur te berekenen vanaf de eerste dag van de laatste
menstruatie, dit wordt de à terme datum genoemd.
ˋ terme datum = datum eerste dag van de laatste menstruatie + 7 dagen + 9 maanden
a
Placenta
De vorming van de placenta (moederkoek) begint al in de tweede week van de zwangerschap mer het
uitgroeien van de vingervormige chorionvlokken vanuit het embryonale weefsel.
De moederlijke vaten die in de placenta doordringen, zijn wijd en spiraalvormig, dit zijn de
spiraalarteriën. Ze verzorgen de aanvoer van zuurstof- en voedingsrijk bloed dat wordt overgedragen
naar de baby.
De afvoer van het moederlijk bloed uit de placenta gebeurt via randsinussen.
17.2 - AANPASSINGEN IN DE ORGAANSTELSELS
HOOFDSTUK 17 - ZWANGER, BEVALLING & GEBOORTE 1
, Onder invloed van zwangerschapshormonen ondergaan de meeste orgaanstelsels ingrijpende
veranderingen.
OORGAANSTELSEL VERANDERINGEN
· Toename hartminuutvolume (25%-50%): verhoging hartfrequentie (15 per/min)
Circulatiestelsel en groter slagvolume. · Toename bloedvolume (20%-30%): meer bloedplasma
en iets verlaagd hemoglobinegehalte.
Spijsverterings- · Humaan chrionsoma (HCS) uit de placenta: verhoging bloedsuikelspiegel en
stelsel verhoging vrije vetzuren. · Vertraagde darmperistaltiek door progesteron
Glucourie: verhoging van glucose in de urine doordat niet alle glucose wort
Urinewegstelsel
geterugresorbeerd.
· Toename zuurstof gebruik (20%-30%) · Toename ademminuutvolume (40%):
Ademhalingsstelsel
door toename ademteug volume.
· Striae gravidarum (zwangerschapsstrepen): kleine scheurtjes in het
onderheids- bindweefsel door rekking en de invloed van hormonen. ·
Huid
Zwangerschapsmasker / verstekte pigmentatie: verhoogde afgifte van
melanocytenstimulerend hormoon (MSH) door hypofyse.
· Amenorroe (uitblijven van de menstruatie): in stand blijven van het corpus
luteum door HCG uit de trofoblastcellen van het embryo. Hij blijft de eerste drie
maanden oestrogeen en progesteron afgeven. · Na drie maanden neemt de
Hormonale stelsel
placenta de productie van oestrogeen en progesteron over. · Toename van
thyroxine: intensievere celstofwisseling. · Productie prolactine: stimuleert de
ontwikkeling van borstklierweefsel.
Versterkte lumbale lordose: door extra gewicht aan de voorkant worden de
Motorisch stelsel
banden en spieren van de rug en buik zwaar belast.
· Teken van Chadwick: verkleuring van de kleine schaamlippen, portio en
Voortplantings-
vagianawand door toename van de doorbloeding. · Cervixprop: slijmprop in de
stelsel
baarmoedermond. · De uterus neemt geleidelijk toe in grootte en gewicht toe.
17.3 - BEVALLING
Rond de 36e week daalt de baby in, het hoofd ligt dan aan het begin van de bekkeningang
HOOFDSTUK 17 - ZWANGER, BEVALLING & GEBOORTE 2
BEVALLING & GEBOORTE
Grégoire, Anatomie & fysiologie: studieboek en naslagwerk voor gezondheidszorg en sport
17.1 - ZWANGERSCHAP
Van zwangerschap is sprake als de blastocyste zo’n zes dagen na de bevruchting in het endometrium
gaat innestelen.
Het uitblijven van de menstruatie wordt veroorzaakt door het in stand blijven van het corpus luteum.
Hiervoor zorgt het zwangerschapshormoon humaan choriongonadotrofine (HCG)
Het is gebruikelijk om de zwangerschapsduur te berekenen vanaf de eerste dag van de laatste
menstruatie, dit wordt de à terme datum genoemd.
ˋ terme datum = datum eerste dag van de laatste menstruatie + 7 dagen + 9 maanden
a
Placenta
De vorming van de placenta (moederkoek) begint al in de tweede week van de zwangerschap mer het
uitgroeien van de vingervormige chorionvlokken vanuit het embryonale weefsel.
De moederlijke vaten die in de placenta doordringen, zijn wijd en spiraalvormig, dit zijn de
spiraalarteriën. Ze verzorgen de aanvoer van zuurstof- en voedingsrijk bloed dat wordt overgedragen
naar de baby.
De afvoer van het moederlijk bloed uit de placenta gebeurt via randsinussen.
17.2 - AANPASSINGEN IN DE ORGAANSTELSELS
HOOFDSTUK 17 - ZWANGER, BEVALLING & GEBOORTE 1
, Onder invloed van zwangerschapshormonen ondergaan de meeste orgaanstelsels ingrijpende
veranderingen.
OORGAANSTELSEL VERANDERINGEN
· Toename hartminuutvolume (25%-50%): verhoging hartfrequentie (15 per/min)
Circulatiestelsel en groter slagvolume. · Toename bloedvolume (20%-30%): meer bloedplasma
en iets verlaagd hemoglobinegehalte.
Spijsverterings- · Humaan chrionsoma (HCS) uit de placenta: verhoging bloedsuikelspiegel en
stelsel verhoging vrije vetzuren. · Vertraagde darmperistaltiek door progesteron
Glucourie: verhoging van glucose in de urine doordat niet alle glucose wort
Urinewegstelsel
geterugresorbeerd.
· Toename zuurstof gebruik (20%-30%) · Toename ademminuutvolume (40%):
Ademhalingsstelsel
door toename ademteug volume.
· Striae gravidarum (zwangerschapsstrepen): kleine scheurtjes in het
onderheids- bindweefsel door rekking en de invloed van hormonen. ·
Huid
Zwangerschapsmasker / verstekte pigmentatie: verhoogde afgifte van
melanocytenstimulerend hormoon (MSH) door hypofyse.
· Amenorroe (uitblijven van de menstruatie): in stand blijven van het corpus
luteum door HCG uit de trofoblastcellen van het embryo. Hij blijft de eerste drie
maanden oestrogeen en progesteron afgeven. · Na drie maanden neemt de
Hormonale stelsel
placenta de productie van oestrogeen en progesteron over. · Toename van
thyroxine: intensievere celstofwisseling. · Productie prolactine: stimuleert de
ontwikkeling van borstklierweefsel.
Versterkte lumbale lordose: door extra gewicht aan de voorkant worden de
Motorisch stelsel
banden en spieren van de rug en buik zwaar belast.
· Teken van Chadwick: verkleuring van de kleine schaamlippen, portio en
Voortplantings-
vagianawand door toename van de doorbloeding. · Cervixprop: slijmprop in de
stelsel
baarmoedermond. · De uterus neemt geleidelijk toe in grootte en gewicht toe.
17.3 - BEVALLING
Rond de 36e week daalt de baby in, het hoofd ligt dan aan het begin van de bekkeningang
HOOFDSTUK 17 - ZWANGER, BEVALLING & GEBOORTE 2
