Scheikunde samenvatting H11
H11> Duurzaam produceren
11.1> Ketenanalyse
LCA = Levenscyclusanalyse
LCA = Ketenanalyse
Ketenanalyse / LCA = een onderzoek waarbij de effecten van de hele levenscyclus van een product of
proces op het milieu worden beschreven.
Een ketenanalyse maakt duidelijk welke milieueffecten de boventoon voeren bij het maken,
gebruiken en afvoeren van een product.
Wanneer je in de ketenanalyse kijkt naar de invloed op het klimaat, dan kijk je alleen naar de CO 2
uitstoot, we noemen dat de: CO2-footprint.
11.2> Groene productie
BINAS tabel 97F + 37H
Duurzaamheid
Duurzaam product / productieproces = als het nu en in de toekomst geen schade toebrengt aan de
aarde, het milieu of aan andere mensen.
De 3P’s (People, Planet, Profit):
1. People; meer welzijn voor de medewerkers.
2. Planet; minder belasting voor het milieu.
3. Profit; meer winst maken.
Cradle to Cradle = een filosofie die berust op het ontwerpen van duurzame producten waarbij
materiaalkringlopen centraal staan.
Downcycling = Bij de meeste vormen van recycling komt het product terug in een lagere kwaliteit dan
het oorspronkelijke product.
Upcycling = Wanneer de recycling een product oplevert met een gelijke of hogere kwaliteit.
Groene chemie berust op 12 regels (blz 164 boek) om productieprocessen zo duurzaam mogelijk te
laten verlopen.
Duurzame productieprocessen
Productieproces = synthese
Een synthese is duurzaam als:
- Er zoveel mogelijk atomen uit de beginstof(fen) terechtkomen in het gewenste
reactieproduct, zodat je zo min mogelijk afval hebt.
- Er zoveel mogelijk product ontstaat en er zo min mogelijk energie wordt gebruikt. Bij
voorkeur energie uit duurzame bronnen.
- Er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van duurzame grondstoffen en afval
hergebruikt wordt.
- De afvalstoffen niet giftig zijn of belastend zijn voor het milieu.
1
, Scheikunde samenvatting H11
Atoomeconomie
Atoomeconomie = een theoretisch begrip dat aangeeft hoeveel procent van de atomen uit de
beginstof(fen) terechtkomt in het gewenste reactieproduct als de reactie volledig
verloopt.
Theoretisch begrip = er komt voor een bepaalde reactie altijd een vast percentage uit.
Massa gp(theor.)
atoomeconomie gp x 100%
Massabegin
Atoomeconomiegp = atoomeconomie gewenst product
Massagp (theor.) = massa gewenst product (theoretisch)
Massabegin = massa beginstoffen
De E-factor
De E-factor = een experimenteel begrip en geeft het verband tussen de atoomeconomie en het
rendement van een reactie.
Bij de berekening van de atoomeconomie ga je uit van 100% rendement, maar in de praktijk is dit
zelden het geval.
Rendement = η
massa product in de praktijk
rendement 100%
massa product in de theorie
De gewenste massa bereken je theoretisch, de massa in de praktijk bepaal je experimenteel.
Je kunt je rendement verhogen door de omstandigheden aan te passen, maar dit kost energie en dat
is dus minder efficiënt.
2
H11> Duurzaam produceren
11.1> Ketenanalyse
LCA = Levenscyclusanalyse
LCA = Ketenanalyse
Ketenanalyse / LCA = een onderzoek waarbij de effecten van de hele levenscyclus van een product of
proces op het milieu worden beschreven.
Een ketenanalyse maakt duidelijk welke milieueffecten de boventoon voeren bij het maken,
gebruiken en afvoeren van een product.
Wanneer je in de ketenanalyse kijkt naar de invloed op het klimaat, dan kijk je alleen naar de CO 2
uitstoot, we noemen dat de: CO2-footprint.
11.2> Groene productie
BINAS tabel 97F + 37H
Duurzaamheid
Duurzaam product / productieproces = als het nu en in de toekomst geen schade toebrengt aan de
aarde, het milieu of aan andere mensen.
De 3P’s (People, Planet, Profit):
1. People; meer welzijn voor de medewerkers.
2. Planet; minder belasting voor het milieu.
3. Profit; meer winst maken.
Cradle to Cradle = een filosofie die berust op het ontwerpen van duurzame producten waarbij
materiaalkringlopen centraal staan.
Downcycling = Bij de meeste vormen van recycling komt het product terug in een lagere kwaliteit dan
het oorspronkelijke product.
Upcycling = Wanneer de recycling een product oplevert met een gelijke of hogere kwaliteit.
Groene chemie berust op 12 regels (blz 164 boek) om productieprocessen zo duurzaam mogelijk te
laten verlopen.
Duurzame productieprocessen
Productieproces = synthese
Een synthese is duurzaam als:
- Er zoveel mogelijk atomen uit de beginstof(fen) terechtkomen in het gewenste
reactieproduct, zodat je zo min mogelijk afval hebt.
- Er zoveel mogelijk product ontstaat en er zo min mogelijk energie wordt gebruikt. Bij
voorkeur energie uit duurzame bronnen.
- Er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van duurzame grondstoffen en afval
hergebruikt wordt.
- De afvalstoffen niet giftig zijn of belastend zijn voor het milieu.
1
, Scheikunde samenvatting H11
Atoomeconomie
Atoomeconomie = een theoretisch begrip dat aangeeft hoeveel procent van de atomen uit de
beginstof(fen) terechtkomt in het gewenste reactieproduct als de reactie volledig
verloopt.
Theoretisch begrip = er komt voor een bepaalde reactie altijd een vast percentage uit.
Massa gp(theor.)
atoomeconomie gp x 100%
Massabegin
Atoomeconomiegp = atoomeconomie gewenst product
Massagp (theor.) = massa gewenst product (theoretisch)
Massabegin = massa beginstoffen
De E-factor
De E-factor = een experimenteel begrip en geeft het verband tussen de atoomeconomie en het
rendement van een reactie.
Bij de berekening van de atoomeconomie ga je uit van 100% rendement, maar in de praktijk is dit
zelden het geval.
Rendement = η
massa product in de praktijk
rendement 100%
massa product in de theorie
De gewenste massa bereken je theoretisch, de massa in de praktijk bepaal je experimenteel.
Je kunt je rendement verhogen door de omstandigheden aan te passen, maar dit kost energie en dat
is dus minder efficiënt.
2
