Nederlands als
tweedetaalverwerving
, 1. Inleiding
Het Nederlandse taalonderwijs is traditioneel en vooral schriftelijk ingesteld. Dit
komt omdat Nederlandse kinderen over het algemeen met een redelijk
mondelinge vaardigheid in de kleuterklas instromen. Verder is het
organisatorisch makkelijker en overzichtelijker om een taak schriftelijk te geven.
NT2-verwervende leerlingen: leerlingen die van huis uit een andere taal spreken
dan Nederlands of die tweetalig opgroeien, met Nederlands en een andere taal
als moedertaal.
Tweedetaalverwerving: kinderen die van huis uit een andere taal spreken dan
Nederlands pikken de taal op in allerlei situaties waarin Nederlands wordt
gesproken.
Tweedetaalleren: situaties op school waarin een kind Nederlands leert. Hoe ouder
tweedetaalverwervers zijn, des te meer invloed ze ondervinden van hun eerste
taal (accent).
Tweedetaalleren: schoolse situaties waarin een kind Nederlands leert. Hoe ouder
een tweedetaalverwerver hoe meer invloed het accent uit de eerste taal heeft.
Onder instromers: kinderen die al vanaf de kleuterklas op een Nederlandse
school zitten. Neven- of zijinstromers: kinderen die sinds kort in Nederland
zijn.
De drie D’s:
- Doelen: welke leerdoelen moeten de leerlingen behalen?
- Didactiek: hoe kan de leerkracht die het beste bereiken?
- Differentiatie: de leraar moet differentiëren om de tegemoet te komen aan
de onderlinge verschillen van de NT2-leerlingen.
2
, 2. Ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheden
Veel kinderen worden tweetalig opgevoed. Beide talen worden afwisselend en
door elkaar heen gesproken. Dit is afhankelijk van het onderwerp, de
gesprekspartner of de plaats waar het gesprek plaatsvindt. Voor een tweetalige
opvoeding is het, het beste als de leerling van jongs af aan tweetalig wordt
opgevoed en niet eerst een taal leert en later pas een andere.
Woorden die vaker in het aanbod voorkomen worden het eerst verworven. Een
hoge taalfrequentie
Taaldominantie: de leerling spreekt één van de twee talen beter dan de
andere.
Stille periode: periode waarin kinderen niets zeggen maar juist goed luisteren.
Hierbij zijn ze actief bezig om een taal te leren.
Receptieve Het kind begrijpt, verstaat en weet
taalvaardigheden/passief = wat er gezegd wordt.
luisteren en lezen
Productieve Wat het kind zelf spreekt.
taalvaardigheden/actief = schrijven
en spreken
Het verwerven van een tweede taal: Tot in de jaren ’70 werd taalleren gezien als
een proces van gewoontevorming waarin imitatie en reinforcement
(bekrachtiging) een grote rol speelden. Er werd vooral gedrag dat de transfer zal
optreden van T1-gewoontes naar de nieuwe te leren T2-gewoontes. Hierbij werd
aangenomen dat de invloed van de eerste taal op de tweede taal zeer groot was.
Deze theorie hield niet lang stand omdat kinderen hun taal niet verwerven door
hun omgeving te imiteren. Ook bleek de invloed van de eerste taal veel minder
groot dan werd aangenomen.
Een hoge aanbodfrequentie en herhaling hebben een positieve werking op de
taalverwerving. Woorden die vaker voorkomen worden het eerst verworven. Uit
onderzoek blijkt dat een woord pas wordt onthouden als het 7x is voorgekomen
in een verschillende context.
Interferentie: het maken van fouten onder invloed van de eerste taal ook wel
een negatieve transfer. Interferentiehypothese: verschillen tussen de eerste en
de tweede taal worden als een leerprobleem beschouwd en moeten onderwezen
worden.
Overgeneralisatie: een regel toepassen in alle gevallen en hierdoor fouten
maken.
Creative constructie: de taalverwerver is een creatieve bouwer aan de nieuwe
taal.
3
tweedetaalverwerving
, 1. Inleiding
Het Nederlandse taalonderwijs is traditioneel en vooral schriftelijk ingesteld. Dit
komt omdat Nederlandse kinderen over het algemeen met een redelijk
mondelinge vaardigheid in de kleuterklas instromen. Verder is het
organisatorisch makkelijker en overzichtelijker om een taak schriftelijk te geven.
NT2-verwervende leerlingen: leerlingen die van huis uit een andere taal spreken
dan Nederlands of die tweetalig opgroeien, met Nederlands en een andere taal
als moedertaal.
Tweedetaalverwerving: kinderen die van huis uit een andere taal spreken dan
Nederlands pikken de taal op in allerlei situaties waarin Nederlands wordt
gesproken.
Tweedetaalleren: situaties op school waarin een kind Nederlands leert. Hoe ouder
tweedetaalverwervers zijn, des te meer invloed ze ondervinden van hun eerste
taal (accent).
Tweedetaalleren: schoolse situaties waarin een kind Nederlands leert. Hoe ouder
een tweedetaalverwerver hoe meer invloed het accent uit de eerste taal heeft.
Onder instromers: kinderen die al vanaf de kleuterklas op een Nederlandse
school zitten. Neven- of zijinstromers: kinderen die sinds kort in Nederland
zijn.
De drie D’s:
- Doelen: welke leerdoelen moeten de leerlingen behalen?
- Didactiek: hoe kan de leerkracht die het beste bereiken?
- Differentiatie: de leraar moet differentiëren om de tegemoet te komen aan
de onderlinge verschillen van de NT2-leerlingen.
2
, 2. Ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheden
Veel kinderen worden tweetalig opgevoed. Beide talen worden afwisselend en
door elkaar heen gesproken. Dit is afhankelijk van het onderwerp, de
gesprekspartner of de plaats waar het gesprek plaatsvindt. Voor een tweetalige
opvoeding is het, het beste als de leerling van jongs af aan tweetalig wordt
opgevoed en niet eerst een taal leert en later pas een andere.
Woorden die vaker in het aanbod voorkomen worden het eerst verworven. Een
hoge taalfrequentie
Taaldominantie: de leerling spreekt één van de twee talen beter dan de
andere.
Stille periode: periode waarin kinderen niets zeggen maar juist goed luisteren.
Hierbij zijn ze actief bezig om een taal te leren.
Receptieve Het kind begrijpt, verstaat en weet
taalvaardigheden/passief = wat er gezegd wordt.
luisteren en lezen
Productieve Wat het kind zelf spreekt.
taalvaardigheden/actief = schrijven
en spreken
Het verwerven van een tweede taal: Tot in de jaren ’70 werd taalleren gezien als
een proces van gewoontevorming waarin imitatie en reinforcement
(bekrachtiging) een grote rol speelden. Er werd vooral gedrag dat de transfer zal
optreden van T1-gewoontes naar de nieuwe te leren T2-gewoontes. Hierbij werd
aangenomen dat de invloed van de eerste taal op de tweede taal zeer groot was.
Deze theorie hield niet lang stand omdat kinderen hun taal niet verwerven door
hun omgeving te imiteren. Ook bleek de invloed van de eerste taal veel minder
groot dan werd aangenomen.
Een hoge aanbodfrequentie en herhaling hebben een positieve werking op de
taalverwerving. Woorden die vaker voorkomen worden het eerst verworven. Uit
onderzoek blijkt dat een woord pas wordt onthouden als het 7x is voorgekomen
in een verschillende context.
Interferentie: het maken van fouten onder invloed van de eerste taal ook wel
een negatieve transfer. Interferentiehypothese: verschillen tussen de eerste en
de tweede taal worden als een leerprobleem beschouwd en moeten onderwezen
worden.
Overgeneralisatie: een regel toepassen in alle gevallen en hierdoor fouten
maken.
Creative constructie: de taalverwerver is een creatieve bouwer aan de nieuwe
taal.
3
