___________________________________________________________________
Wat is economie?
• Wetenschap die bestudeert hoe mensen kiezen wanneer er sprake is van schaarste
• Alle keuzes kennen een element van schaarste
• Economen bestuderen hoe mensen kiezen!
o Inzicht in hoe mensen keuzes maken is belangrijk
Kosten-baten analyse:
- Keuzes worden gemaakt op basis van kosten-baten analyses
- Stel vraag: zal ik activiteit X doen?
▪ Twee mogelijkheden "ja", X = 1, "nee", X = 0
- Beslisregel: Als B > C --> X = 1 anders X = 0
Waarin:
B = baten van activiteit X (uitgedrukt in geld)
C = kosten van activiteit X (uitgedrukt in geld)
- Economen veronderstellen dat mensen rationeel zijn
• Betekent niet dat alle beslissingen "goed" zijn. Mensen maken fouten en
er is onzekerheid
• Homo-economicus: rationeel en "egoïstisch"
• Tegenwoordig: mensen kunnen allerlei preferenties hebben
• Veel economen laten veronderstelling rationaliteit niet vallen
Bij de kosten-baten analyse moeten we met het volgende rekening houden:
1. Reservation prijs
= prijs waarbij een persoon indifferent is tussen activiteit X en activiteit C
- Reservation prijs kan positief of negatief zijn
2. Opportunity kosten
= kosten dat gemaakt worden als er gekozen wordt voor een ander alternatief
- Kosten die wel moeten worden meegenomen, maar die je zou kunnen vergeten
3. Verzonken kosten:
= kosten die al zijn gemaakt en dus niet je keuze kunnen beïnvloeden
, 4. Absoluut en relatief bedragen
• Absoluut: uitgedrukt in een concreet bedrag
• Relatief: uitgedrukt in percentages
Als we iets willen maximaliseren, moeten we de marginale kosten en baten gaan vergelijken.
- Marginale kosten: stijging van totale kosten per eenheid extra unit
- Marginale baten: stijging van totale baten per eenheid extra unit
Kosten-baten analyse zegt dat zolang marginale baten > marginale kosten, je de activiteit moet
gaan vergroten. Als marginale baten < marginale kosten, dan moet je activiteit verlagen
Optimale situatie: MC = MB!
Twee benaderingen van keuzegedrag:
1. Positieve benadering: wat kiezen mensen en kunnen we verklaren wat ze kiezen
• Goed of fout antwoord!
• Positieve benadering legt nadruk op verklaren en begrijpen
o Belang: wetenschappelijk, reclame en het aansturen van mensen
2. Normatieve benadering: wat behoren mensen te kiezen?
• Heeft geen goed of fout antwoord!
• Normatieve benadering helpt mensen goede beslissingen te nemen
o Belang: goed voor die mensen
Economic agents:
= Individu of groep die keuzes maakt
• Individueel: consument kiest kaas of jam te eten; student kiest er voor naar college te
gaan of niet; burger stemt of stemt niet; crimineel kiest om in te breken of bejaarden te
beroven;
• Groep: de regering kiest beleid; een onderneming bepaalt de prijzen van een product;
een politieke partij bepaalt haar programma;
Soms (ook in dit vak) wordt een groep als een enkele agent gezien: Apple kiest een prijs voor de
nieuwe iPhone die de winst maximeert
3 principes van economen:
1. Mensen maken keuzes door te optimaliseren: ze proberen de beste keuzes te maken
2. Veel aandacht wordt besteed aan "evenwicht", een situatie waarin niemand zijn keuzes
wilt aanpassen
3. Empirische analyse: economen gebruiken data om hun theorieën te testen en te
bepalen wat wat veroorzaakt
,
, Hoofdstuk 2: Supply & demand
____________________________________________________________________
Een markt bestaat uit vragers n aanbieders van een goed of dienst. Hierbij is het belangrijk om
als econoom te kijken naar verklaringen voor prijs van een goed (P) en de verhandelde
hoeveelheid (Q).
De vraag:
- De vraagcurve beschrijft de relatie tussen de hoeveelheid van een goed die vragers
willen kopen en de prijs van dat goed
- Law of demand: De empirische waarneming dat als de prijs van een product daalt, de
vraag naar dat product toeneemt
• Twee redenen voor "the law of demand"
1. Stijging prijs: zoek naar alternatieven (kreeft duurder, koop meer vis)
(substitutie-effect)
2. Stijging prijs: er moet iets veranderen (inkomenseffect)
- De vraagcurve vat de uitkomsten van de kosten-baten analyse van burgers samen:
• Kosten: prijs van het goed
• Baten: "satisfaction"
P = 10 - Q
Kosten = baten
Het aanbod:
- De aanbodcurve beschrijft de relatie tussen de hoeveelheid van een goed die
aanbieders willen verkopen en zijn prijs
- Law of supply: de empirische waarneming dat aanbieders meer willen verkopen als de
prijs stijgt
• Marginale kosten stijgen (op korte termijn) als er meer geproduceerd wordt
- De aanbodcurve vat de kosten-baten analyses van aanbieders samen:
P = 20 + Q
Marginale baten = marginale kosten
• Zolang MC > P, meer produceren
De vraag en aanbodcurve komen samen tot een evenwicht met zijn evenwichtshoeveelheid en
prijs!