Tumoren, jaar 1, blok 4
Samenvatting kennislijn
Huidtherapie
De haagse hogeschool
Lotte Veldhuizen
,Week 1
Verschil tussen kanker en tumor
• Tumor: Een gezwel dat zowel goedaardig als kwaadaardig kan zijn. Het is een benaming
voor een overmatige celgroei in of op het lichaam.
• Kanker: Ongecontroleerde deling van lichaamscellen. Het is kwaadaardig en bestaat uit
autonome weefselwoekering waarbij de controle over de weefselgroei afwezig is.
• Benigne tumor: Goedaardige tumor.
• Maligne tumor: Kwaadaardige tumor (kanker).
Bij benigne tumoren wordt vaak het achtervoegsel -oom gebruikt, maar er zijn uitzonderingen,
zoals melanoom, dat maligne is.
Bij maligne tumoren worden vaak de achtervoegsels -carcinoom, -sacroom en -blastoom
gebruikt, maar er zijn ook uitzonderingen.
Vergelijking tussen benigne en maligne tumoren:
Kenmerken Benigne Maligne
Differentiatie Goed gedifferentieerd Laag gedifferentieerd
Mitosen Weinig Veel
Kern-atypie Weinig Veel
Metastasering Nee Ja
Metastasering:
• Lymfogene metastasering: Via het lymfevatstelsel.
• Hematogene metastasering: Via de bloedbaan.
• Entmetastasen: Langs directe weg.
Vorming van maligne tumoren:
1. Initiatie: Mutatie door carcinogene factoren zoals roet en UV-straling.
2. Promotie: Verdere groei van de gemuteerde cel onder invloed van hormonale en
immunologische factoren.
3. Progressie: Bloedtoevoer naar de tumor.
TNM-classificatie:
• T (Tumor): Ingroei en grootte van de tumor.
• N (Nodus): Regionale lymfkliermetastasen.
• M (Metastasen): Hematogene metastasen op afstand.
, Voorbeeld: T2N1M0 (Tumor groter dan 2 cm maar niet groter dan 5 cm, metastasen in mobiele
ipsilaterale okselklieren, geen metastasen op afstand).
Diagnostisch onderzoek van kanker
• Klinisch onderzoek
• Röntgenonderzoek
• MRI-scan
• Cytologisch onderzoek
• CT-scan
• Endoscopie
• Histologisch onderzoek
• Echografie
Veelvoorkomende huidtumoren
• Actinische keratose: Actinische keratosen zijn ruw aanvoelende, schilferende plekjes
op de huid. Ze zijn lichtrood tot roodbruin gekleurd met een ruw witgeel oppervlak.
Actinisch betekent: ontstaan door UV-straling. Het komt vaker voor bij mensen boven de
vijftig jaar. Door de veranderde vrijetijdsbesteding (meer zonvakanties, zonnebanken,
hobby's in de buitenlucht) worden actinische keratosen echter steeds vaker ook op
jongere leeftijd waargenomen.
• Basaalcelcarcinoom (BCC): Basaalcelcarcinoom is de vorm van huidkanker die vrijwel
nooit uitzaait en is daarom zelden levensbedreigend. Het is de meest voorkomende vorm
van huidkanker. Basaalcelcarcinoom omvat ongeveer 70% van alle nieuwe gevallen van
huidkanker. De gemiddelde leeftijd waarop patiënten een eerste basaalcelcarcinoom
krijgen is 65 jaar. Het kan voorkomen op iedere leeftijd, maar vooral vanaf 30 jaar neemt
de kans op het krijgen van een basaalcelcarcinoom toe. Het kan overal ontstaan, maar
komt het meest voor in het gezicht en op het (kale) hoofd. Het begint meestal met een
glad, glazig knobbeltje met een parelmoerachtige glans, dat heel langzaam groeit. Na
veelvuldige blootstelling aan UV-licht (zon, maar ook zonnebank) lopen mensen met een
licht huidtype (huidtype 1 of 2) het grootste risico om basaalcelcarcinomen te
ontwikkelen.
• Plaveiselcelcarcinoom: Plaveiselcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die
kwaadaardig is. Deze vorm van huidkanker ontstaat in de opperhuid en kan soms
uitzaaien naar de lymfeklieren en andere organen. Het komt minder vaak voor dan het
basaalcelcarcinoom, maar vaker dan het melanoom. Het begint vaak als een kleine
wratachtige verhoorning, vooral op huiddelen die veel aan de zon zijn blootgesteld.
Plaveiselcelcarcinoom van de huid komt vooral voor bij mensen met een licht huidtype.
De tumor wordt twee keer vaker bij mannen dan bij vrouwen gezien. In Nederland
ontwikkelt ongeveer 1 op de 10.000 mensen per jaar een plaveiselcelcarcinoom.
Risicofactoren zijn ook: verlaagde immuniteit (afweer). Een belangrijke risicogroep zijn
mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan en om die reden medicijnen
slikken om orgaanafstoting te voorkomen. Erfelijkheid en UV-straling.
Samenvatting kennislijn
Huidtherapie
De haagse hogeschool
Lotte Veldhuizen
,Week 1
Verschil tussen kanker en tumor
• Tumor: Een gezwel dat zowel goedaardig als kwaadaardig kan zijn. Het is een benaming
voor een overmatige celgroei in of op het lichaam.
• Kanker: Ongecontroleerde deling van lichaamscellen. Het is kwaadaardig en bestaat uit
autonome weefselwoekering waarbij de controle over de weefselgroei afwezig is.
• Benigne tumor: Goedaardige tumor.
• Maligne tumor: Kwaadaardige tumor (kanker).
Bij benigne tumoren wordt vaak het achtervoegsel -oom gebruikt, maar er zijn uitzonderingen,
zoals melanoom, dat maligne is.
Bij maligne tumoren worden vaak de achtervoegsels -carcinoom, -sacroom en -blastoom
gebruikt, maar er zijn ook uitzonderingen.
Vergelijking tussen benigne en maligne tumoren:
Kenmerken Benigne Maligne
Differentiatie Goed gedifferentieerd Laag gedifferentieerd
Mitosen Weinig Veel
Kern-atypie Weinig Veel
Metastasering Nee Ja
Metastasering:
• Lymfogene metastasering: Via het lymfevatstelsel.
• Hematogene metastasering: Via de bloedbaan.
• Entmetastasen: Langs directe weg.
Vorming van maligne tumoren:
1. Initiatie: Mutatie door carcinogene factoren zoals roet en UV-straling.
2. Promotie: Verdere groei van de gemuteerde cel onder invloed van hormonale en
immunologische factoren.
3. Progressie: Bloedtoevoer naar de tumor.
TNM-classificatie:
• T (Tumor): Ingroei en grootte van de tumor.
• N (Nodus): Regionale lymfkliermetastasen.
• M (Metastasen): Hematogene metastasen op afstand.
, Voorbeeld: T2N1M0 (Tumor groter dan 2 cm maar niet groter dan 5 cm, metastasen in mobiele
ipsilaterale okselklieren, geen metastasen op afstand).
Diagnostisch onderzoek van kanker
• Klinisch onderzoek
• Röntgenonderzoek
• MRI-scan
• Cytologisch onderzoek
• CT-scan
• Endoscopie
• Histologisch onderzoek
• Echografie
Veelvoorkomende huidtumoren
• Actinische keratose: Actinische keratosen zijn ruw aanvoelende, schilferende plekjes
op de huid. Ze zijn lichtrood tot roodbruin gekleurd met een ruw witgeel oppervlak.
Actinisch betekent: ontstaan door UV-straling. Het komt vaker voor bij mensen boven de
vijftig jaar. Door de veranderde vrijetijdsbesteding (meer zonvakanties, zonnebanken,
hobby's in de buitenlucht) worden actinische keratosen echter steeds vaker ook op
jongere leeftijd waargenomen.
• Basaalcelcarcinoom (BCC): Basaalcelcarcinoom is de vorm van huidkanker die vrijwel
nooit uitzaait en is daarom zelden levensbedreigend. Het is de meest voorkomende vorm
van huidkanker. Basaalcelcarcinoom omvat ongeveer 70% van alle nieuwe gevallen van
huidkanker. De gemiddelde leeftijd waarop patiënten een eerste basaalcelcarcinoom
krijgen is 65 jaar. Het kan voorkomen op iedere leeftijd, maar vooral vanaf 30 jaar neemt
de kans op het krijgen van een basaalcelcarcinoom toe. Het kan overal ontstaan, maar
komt het meest voor in het gezicht en op het (kale) hoofd. Het begint meestal met een
glad, glazig knobbeltje met een parelmoerachtige glans, dat heel langzaam groeit. Na
veelvuldige blootstelling aan UV-licht (zon, maar ook zonnebank) lopen mensen met een
licht huidtype (huidtype 1 of 2) het grootste risico om basaalcelcarcinomen te
ontwikkelen.
• Plaveiselcelcarcinoom: Plaveiselcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die
kwaadaardig is. Deze vorm van huidkanker ontstaat in de opperhuid en kan soms
uitzaaien naar de lymfeklieren en andere organen. Het komt minder vaak voor dan het
basaalcelcarcinoom, maar vaker dan het melanoom. Het begint vaak als een kleine
wratachtige verhoorning, vooral op huiddelen die veel aan de zon zijn blootgesteld.
Plaveiselcelcarcinoom van de huid komt vooral voor bij mensen met een licht huidtype.
De tumor wordt twee keer vaker bij mannen dan bij vrouwen gezien. In Nederland
ontwikkelt ongeveer 1 op de 10.000 mensen per jaar een plaveiselcelcarcinoom.
Risicofactoren zijn ook: verlaagde immuniteit (afweer). Een belangrijke risicogroep zijn
mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan en om die reden medicijnen
slikken om orgaanafstoting te voorkomen. Erfelijkheid en UV-straling.
