Communicatie in de zorgOp welke
manier kan de verpleegkundige de transmurale
overdracht verbeteren zodat dit de continuïteit van
zorg verbeterd?
Auteur: Opleiding: MBO-Verpleegkunde Leerjaar: 2018-2019 School:
Noorderpoort, Groningen BPV: De Mieden, Uithuizermeeden Docent:
Werkbegeleider: Datum: 07-04-2019
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Even voorstellen.................................................................................................................................2
Inleiding Aanleiding onderwerpskeuze...............................................................................................3
Doel....................................................................................................................................................4
Literatuurverslag....................................................................................................................................4
§ Aspecten literatuurstudie................................................................................................................4
§ De verpleegkundige als communicator............................................................................................4
§ Mijn visie op het boek..................................................................................................................5
§ Internet en sociale media................................................................................................................5
§ Mijn visie gezien communicatie op internet en de sociale media................................................5
Hoofstuk 1. Communicatie....................................................................................................................6
§ 1.1 Wat is communicatie?...............................................................................................................6
§ 1.2 Het referentiekader van de verpleegkundige............................................................................6
§ 1.2.1 Het referentiekader van de patiënt....................................................................................6
Hoofdstuk 2. Gespreksvormen...............................................................................................................8
§ 2.2 Het anamnesegesprek (intakegesprek)......................................................................................8
§ 2.2.3 Het slechtnieuwsgesprek..................................................................................................11
§ 2.2.4 Het ontslaggesprek...........................................................................................................12
Hoofdstuk 3. Transmurale overdracht..................................................................................................13
§ 3.1 Waar en wanneer wordt het gebruikt?....................................................................................13
§ 3.2 Knelpunten transmurale overdracht........................................................................................14
§ 3.4.1 Overdrachtsstandaard digitaal..........................................................................................15
§ 3.5 De correcte transmurale overdracht........................................................................................16
§ 3.5.2 Tips van verpleegkundigen instelling/thuis.......................................................................16
Hoofdstuk 4. Acute overdracht............................................................................................................17
Hoofdstuk 6. Wetten en regelgeving communicatie............................................................................23
§ 6.4 Wet Ambulance Zorg..............................................................................................................25
..........................................................................................................................................................26
Hoofdstuk 7. Samenvatting literatuuronderzoek..................................................................................26
Hoofdstuk 8. Praktijkonderzoek...........................................................................................................27
§ 8.3 Onderzoek transmurale overdracht.........................................................................................30
§ 8.4 Interview ambulanceverpleegkundige.....................................................................................31
Hoofdstuk 19. Conclusies en aanbevelingen........................................................................................32
1
,Hoofdstuk 20. Verbeterplan.................................................................................................................35
Literatuurlijst.......................................................................................................................................37
Boeken..............................................................................................................................................37
Internet............................................................................................................................................37
Vakblad............................................................................................................................................38
Bijlage 1. Werkplan...............................................................................................................................38
Bijlage 2. Examenplan...........................................................................................................................39
Bijlage 3. Verbeterplan.........................................................................................................................40
Bijlage 4. Risicosignalering veilige zorg.................................................................................................41
Bijlage 5. Transmurale overdrachtsformulier de Mieden.....................................................................44
Bijlage 6. Checklist aanvang zorg en verblijf de Mieden.......................................................................47
Bijlage 7 SBAR-zakkaartje.....................................................................................................................50
Bijlage 8. Transmurale overdracht UMCG............................................................................................51
Bijlage 9. Enquête praktijkonderzoek...................................................................................................53
Bijlage 10. Procesverslag......................................................................................................................74
Voorwoord
Even voorstellen
Mijn naam is Linda Zuidema, 24 jaar en sinds 2010 werkzaam voor stichting Noorderzorg.
Noorderzorg heeft 4 locaties waaronder; thuiszorg Noord, Hunsingoheerd (woon- zorgcomplex), de
Mieden en het van Julsingatehuis.
In 2014 heb ik mijn opleiding verzorgende IG afgerond, sindsdien ben ik in de nachtdienst gaan
werken op locatie Hunsingoheerd. Hier droeg ik zorg voor 135 somatische cliënten en acht cliënten
met een verstandelijke beperking. Daarbij droeg ik zorg voor de thuiszorg in Uithuizen en omstreken.
Begin 2017 is mij gevraagd of ik interesse had in de opleiding verpleegkunde. Doordat ik vaak een
calamiteit had in de nachtdienst merkte ik dat ik de kennis en verdieping in ziektebeelden miste in de
complexiteit van zorg. Ik heb gemerkt hoe belangrijk dit is in mijn werk als verzorgende IG en mijn
wens groeide om de verpleegkundige opleiding te gaan volgen zodat ik ook bij calamiteiten goed
onderbouwt ben qua ziektebeelden en ik ook gevolgen en vooruitgang kan inschatten in onvoorziene
situaties.
Zelf heb ik de voorwaarde voorgesteld om mijn opleiding verder te volgen op een andere locatie,
omdat dit tot een verbreding van mijn kennis leidt en de complexiteit van de zorg beter kan
ontdekken.
In de Mieden dragen wij als team zorg voor 95 cliënten, waarvan er 13 op de verpleegunit wonen. Ik
ben werkzaam op de reguliere zorg. Hier dragen wij zorg voor somatische cliënten, maar
tegenwoordig komen er ook psychische aandoeningen op de afdeling. Hierbij hebben wij 2
2
, kortdurende opname kamers, deze zijn in beheer van een huisarts voor kortdurende opname. Hier
kunnen cliënten 6 weken verblijven, eventueel met verlenging. De cliënten op de reguliere zorg in de
Mieden hebben allemaal een WLZ (Wet langdurige zorg) - indicatie, dit betekend dat de cliënten
binnen de Mieden alle zorg kunnen krijgen die ze nodig zijn.
Vorig jaar heb ik een cursus EVV (eerstverantwoordelijk verzorgende/verpleegkundige) gedaan,
waarbij ik extra kennis heb opgedaan van wetten en regelgeving rondom de ouderenzorg en heb
daarbij meer taken op de werkvloer uitgevoerd zoals; aanspreekpunt zijn van verschillende
zorgvragers, familiegesprekken voeren en het team aansturen waar nodig. Daarnaast ben ik sinds
eind 2018 bezig met het maken een evalueren van zorgplannen samen met de cliënt en met familie.
Mijn werk doe ik met veel plezier, ik ben nieuwsgierig, leergierig en heb passie voor dit beroep. In
mijn vrije tijd lees ik boeken die te maken hebben met het werkveld.
Inleiding
Aanleiding onderwerpskeuze
Voor u ligt mijn scriptie over communicatie in de zorg. Dit betreft de ouderenzorg binnen de VVT
(Verzorgingshuis, verpleeghuis, thuiszorg). Dit onderwerp heb ik gekozen omdat ik van mening ben
dat goede communicatie erg belangrijk is als eigenschap binnen mijn rol en taak van verpleegkundige
omdat de continuïteit door goede communicatie het beste gewaarborgd wordt. De aanleiding van
mijn scriptie is om de communicatie en transmurale overdracht te verbeteren omdat ik de
communicatie bij transmurale overdracht vaak fout zie gaan. Het is belangrijk dat alle betrokken
disciplines weten hoe ze een transmurale overdracht verantwoord afleggen om de continuïteit en
kwaliteit van zorg te waarborgen. Collega’s weten dat ik in de nachtdienst veel alleen heb gewerkt,
daardoor heb ik ook veel spoedopnames bij calamiteiten en dergelijke geregeld. Om deze redenen
word ik vaak benaderd of ik misschien de communicatie tussen de disciplines wil oppakken of wil
uitleggen wat er moet gebeuren zodat de zorg rondom de patiënt goed verloopt en er niets vergeten
wordt. Ik ben van mening dat iedere betrokken discipline moet weten hoe de communicatie met
andere disciplines verloopt bij opname en ontslag maar ook bij spoedopnames. Vandaar mijn keuze;
communicatie in de zorg met intentie om de transmurale overdracht te verbeteren in de Mieden.
Als verpleegkundige moet je voldoen aan de volgende competenties;
Competenties
1. Vakinhoudelijk handelen
2. Communicatie
3. Samenwerking
4. Kennis en wetenschap
3
manier kan de verpleegkundige de transmurale
overdracht verbeteren zodat dit de continuïteit van
zorg verbeterd?
Auteur: Opleiding: MBO-Verpleegkunde Leerjaar: 2018-2019 School:
Noorderpoort, Groningen BPV: De Mieden, Uithuizermeeden Docent:
Werkbegeleider: Datum: 07-04-2019
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Even voorstellen.................................................................................................................................2
Inleiding Aanleiding onderwerpskeuze...............................................................................................3
Doel....................................................................................................................................................4
Literatuurverslag....................................................................................................................................4
§ Aspecten literatuurstudie................................................................................................................4
§ De verpleegkundige als communicator............................................................................................4
§ Mijn visie op het boek..................................................................................................................5
§ Internet en sociale media................................................................................................................5
§ Mijn visie gezien communicatie op internet en de sociale media................................................5
Hoofstuk 1. Communicatie....................................................................................................................6
§ 1.1 Wat is communicatie?...............................................................................................................6
§ 1.2 Het referentiekader van de verpleegkundige............................................................................6
§ 1.2.1 Het referentiekader van de patiënt....................................................................................6
Hoofdstuk 2. Gespreksvormen...............................................................................................................8
§ 2.2 Het anamnesegesprek (intakegesprek)......................................................................................8
§ 2.2.3 Het slechtnieuwsgesprek..................................................................................................11
§ 2.2.4 Het ontslaggesprek...........................................................................................................12
Hoofdstuk 3. Transmurale overdracht..................................................................................................13
§ 3.1 Waar en wanneer wordt het gebruikt?....................................................................................13
§ 3.2 Knelpunten transmurale overdracht........................................................................................14
§ 3.4.1 Overdrachtsstandaard digitaal..........................................................................................15
§ 3.5 De correcte transmurale overdracht........................................................................................16
§ 3.5.2 Tips van verpleegkundigen instelling/thuis.......................................................................16
Hoofdstuk 4. Acute overdracht............................................................................................................17
Hoofdstuk 6. Wetten en regelgeving communicatie............................................................................23
§ 6.4 Wet Ambulance Zorg..............................................................................................................25
..........................................................................................................................................................26
Hoofdstuk 7. Samenvatting literatuuronderzoek..................................................................................26
Hoofdstuk 8. Praktijkonderzoek...........................................................................................................27
§ 8.3 Onderzoek transmurale overdracht.........................................................................................30
§ 8.4 Interview ambulanceverpleegkundige.....................................................................................31
Hoofdstuk 19. Conclusies en aanbevelingen........................................................................................32
1
,Hoofdstuk 20. Verbeterplan.................................................................................................................35
Literatuurlijst.......................................................................................................................................37
Boeken..............................................................................................................................................37
Internet............................................................................................................................................37
Vakblad............................................................................................................................................38
Bijlage 1. Werkplan...............................................................................................................................38
Bijlage 2. Examenplan...........................................................................................................................39
Bijlage 3. Verbeterplan.........................................................................................................................40
Bijlage 4. Risicosignalering veilige zorg.................................................................................................41
Bijlage 5. Transmurale overdrachtsformulier de Mieden.....................................................................44
Bijlage 6. Checklist aanvang zorg en verblijf de Mieden.......................................................................47
Bijlage 7 SBAR-zakkaartje.....................................................................................................................50
Bijlage 8. Transmurale overdracht UMCG............................................................................................51
Bijlage 9. Enquête praktijkonderzoek...................................................................................................53
Bijlage 10. Procesverslag......................................................................................................................74
Voorwoord
Even voorstellen
Mijn naam is Linda Zuidema, 24 jaar en sinds 2010 werkzaam voor stichting Noorderzorg.
Noorderzorg heeft 4 locaties waaronder; thuiszorg Noord, Hunsingoheerd (woon- zorgcomplex), de
Mieden en het van Julsingatehuis.
In 2014 heb ik mijn opleiding verzorgende IG afgerond, sindsdien ben ik in de nachtdienst gaan
werken op locatie Hunsingoheerd. Hier droeg ik zorg voor 135 somatische cliënten en acht cliënten
met een verstandelijke beperking. Daarbij droeg ik zorg voor de thuiszorg in Uithuizen en omstreken.
Begin 2017 is mij gevraagd of ik interesse had in de opleiding verpleegkunde. Doordat ik vaak een
calamiteit had in de nachtdienst merkte ik dat ik de kennis en verdieping in ziektebeelden miste in de
complexiteit van zorg. Ik heb gemerkt hoe belangrijk dit is in mijn werk als verzorgende IG en mijn
wens groeide om de verpleegkundige opleiding te gaan volgen zodat ik ook bij calamiteiten goed
onderbouwt ben qua ziektebeelden en ik ook gevolgen en vooruitgang kan inschatten in onvoorziene
situaties.
Zelf heb ik de voorwaarde voorgesteld om mijn opleiding verder te volgen op een andere locatie,
omdat dit tot een verbreding van mijn kennis leidt en de complexiteit van de zorg beter kan
ontdekken.
In de Mieden dragen wij als team zorg voor 95 cliënten, waarvan er 13 op de verpleegunit wonen. Ik
ben werkzaam op de reguliere zorg. Hier dragen wij zorg voor somatische cliënten, maar
tegenwoordig komen er ook psychische aandoeningen op de afdeling. Hierbij hebben wij 2
2
, kortdurende opname kamers, deze zijn in beheer van een huisarts voor kortdurende opname. Hier
kunnen cliënten 6 weken verblijven, eventueel met verlenging. De cliënten op de reguliere zorg in de
Mieden hebben allemaal een WLZ (Wet langdurige zorg) - indicatie, dit betekend dat de cliënten
binnen de Mieden alle zorg kunnen krijgen die ze nodig zijn.
Vorig jaar heb ik een cursus EVV (eerstverantwoordelijk verzorgende/verpleegkundige) gedaan,
waarbij ik extra kennis heb opgedaan van wetten en regelgeving rondom de ouderenzorg en heb
daarbij meer taken op de werkvloer uitgevoerd zoals; aanspreekpunt zijn van verschillende
zorgvragers, familiegesprekken voeren en het team aansturen waar nodig. Daarnaast ben ik sinds
eind 2018 bezig met het maken een evalueren van zorgplannen samen met de cliënt en met familie.
Mijn werk doe ik met veel plezier, ik ben nieuwsgierig, leergierig en heb passie voor dit beroep. In
mijn vrije tijd lees ik boeken die te maken hebben met het werkveld.
Inleiding
Aanleiding onderwerpskeuze
Voor u ligt mijn scriptie over communicatie in de zorg. Dit betreft de ouderenzorg binnen de VVT
(Verzorgingshuis, verpleeghuis, thuiszorg). Dit onderwerp heb ik gekozen omdat ik van mening ben
dat goede communicatie erg belangrijk is als eigenschap binnen mijn rol en taak van verpleegkundige
omdat de continuïteit door goede communicatie het beste gewaarborgd wordt. De aanleiding van
mijn scriptie is om de communicatie en transmurale overdracht te verbeteren omdat ik de
communicatie bij transmurale overdracht vaak fout zie gaan. Het is belangrijk dat alle betrokken
disciplines weten hoe ze een transmurale overdracht verantwoord afleggen om de continuïteit en
kwaliteit van zorg te waarborgen. Collega’s weten dat ik in de nachtdienst veel alleen heb gewerkt,
daardoor heb ik ook veel spoedopnames bij calamiteiten en dergelijke geregeld. Om deze redenen
word ik vaak benaderd of ik misschien de communicatie tussen de disciplines wil oppakken of wil
uitleggen wat er moet gebeuren zodat de zorg rondom de patiënt goed verloopt en er niets vergeten
wordt. Ik ben van mening dat iedere betrokken discipline moet weten hoe de communicatie met
andere disciplines verloopt bij opname en ontslag maar ook bij spoedopnames. Vandaar mijn keuze;
communicatie in de zorg met intentie om de transmurale overdracht te verbeteren in de Mieden.
Als verpleegkundige moet je voldoen aan de volgende competenties;
Competenties
1. Vakinhoudelijk handelen
2. Communicatie
3. Samenwerking
4. Kennis en wetenschap
3
