Week 1 –
Vermogensrecht
Bij het goederenrecht gaat het om de verhouding tussen persoon en een goed. Het is een gesloten
systeem want het staat allemaal in de wet en is ook dwingend recht. Er zijn ook goederenrechtelijk
rechten: zo heb je absoluut, tegenover iedereen. Er is droit de suite, dit betekent zaaksgevolg.
Prioriteit is er ook een daar gaat het erom wie er voorrang heeft. Als laatste separatisme bij
faillissement, een separatist mag doen alsof er geen faillissement is.
Bij het verbintenissen recht gaat het om de verhouding tussen personen. Dit is een opensysteem
oftewel contractsvrijheid. Er zijn hier verbintenisrechtelijk rechten zoals, relatief en paritas
creditorum, de gelijkheid van de schuldeiser. Er is GEEN sprake van droit de suite en ook geen
separatisme bij faillissement.
Goederenrechtelijke rechten
De op zaken rustende rechten zijn: eigendom, erfdienstbaarheid, erfpacht, opstal,
appartementsrecht en Mandeligheid.
De op goederen rustende rechten zijn: pand, hypotheek en vruchtgebruik.
Volledige en beperkte rechten
Een volledig recht is het eigendom, dit is het meest omvattende recht wat je kan hebben. Dit recht
behoort tot het vermogensrecht.
De beperkte rechten staan in art 3:8 BW. Dit zijn gebruiks- en genotsrechten zoals: vruchtgebruik (art
3:201 BW), erfdienstbaarheid (art 5:70 BW), erfpacht (art 5:85 BW) en opstal (art 5:101 BW). De
zekerheidsrechten zijn pand en hypotheek.
Eigendom
Omschrijving: ‘’het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben art 5:1 BW’’
De eigenaar van een zaak is tevens eigenaar van al haar bestanddelen art 5:3 BW.
bestanddelen art 3:4 BW
Het zijn bestanddelen als het volgens verkeersopvattingen onderdeel van de zaak uitmaakt en als een
zaak niet van de hoofdzaak gescheiden kan worden zonder dat er beschadiging betekenis wordt
aangetast.
Bestandellen zijn onzelfstandige onderdelen van een zaak
Volgens ideële band (verkeersopvattingen), zie HR Depex/Curatoren (lid 1) – er was een fabriek,
daar stond een machine in. Deze machine was van Firma Depex. De fabriek ging failliet en de
curatoren nemen de zaak over. Curatoren zeggen dat de machine de installatie van de fabriek is
geworden. Depex zegt dat ze machine terug willen. Er zijn twee criteria die hiervoor nodig zijn:
namelijk constructie? en onvoltooid? Het gebouw had geen nut meer als de machine eruit werd
gehaald. En de constructie was zodanig gebouwd dat het er niet uitkomt. In dit geval was het wel
onderdeel van de fabriek en dus wel bestanddeel geworden.
Individualiseringsbeginsel
Vatbaar voor eigendom zijn geïndividualiseerde zaken, en niet slechts naar soort of hoeveelheid
bepaalde zaken.
Er is sprake van oneigenlijke vermenging.
HR Teixeira de Mattos – is een bank. En deze bank had een kluis en hierin lagen aandelen als in
papieren. Alle papieren zagen er hetzelfde uit. De bank ging failliet. Alle rechthebbende van de
, aandelen zeiden dat ze er ook hadden maar konden omdat het aan toonder is niet laten zien welke
van hen zijn. Alle rechthebbende hadden dus pech. Alle aandelen waren nu voor de curatoren.
Goederenrechtelijk gezien zijn ze het recht dus kwijt. (er valt niet meer te zien welke van wie zijn, dus
de vermenging).
Eigendom van grond
Eigendom van de grond omvat alles wat genoemd staat in art 5:20 lid 1 BW:
- bovengrond (sub a)
- aardlagen hieronder (sub b)
- grondwater, dan aan de oppervlakte komt (sub c)
- afgepaald grondwater op de grond (sub d)
- beplantingen (sub f)
- duurzaam met de grond verboden gebouwen en werken, voor zover deze geen bestanddeel zijn van
een andere onroerende zaak (sub e) natrekking
Zie ook art 3:3 BW, HR Portacabin – gebouwen die duurzaam met de grond verenigd zijn en
daardoor zou die onroerend zijn. In dit geval was het onroerend. In principe zou een kamper tijdelijk
zijn maar in dit geval was er gas water en alles aangesloten. Dan wordt de roerende zaak een
onroerende zaak.
Recht van eigenaar
Het gebruiksrecht op grond van art 5:1 lid 2 BW. Het recht op afgescheiden vruchten op grond van
art 5:1 lid 3 BW. Beschikkingsbevoegdheid dus de bevoegdheid tot verzwaren. En als laatste
revindicatie op grond van art 5:2 BW, dit is de relatie tot faillissement bezitter/niet-eigenaar in
voorkomend geval houder (terugeisen).
Het absolute karakter van de rechten en het stelsel van het goederenrecht onderscheidt zich
wezenlijk van dat van het verbintenissenrecht.
HR Blauwboer/berlips - De broeders Berlips hadden een stuk grond en ging een deel hiervan
verkopen. Op dat deel zijn huizen gebouwd. De bewoners wilde een weg op het deel van de broeders
Berlips. Dat deel hadden ze onlangs ook verkocht en de bewoners van dat stuk willen dat de broeder
het gaan regelen. Zij zeggen dat de nieuwe eigenaren dat maar moeten doen. Het is een relatief recht
dus de broeders moeten regelen dat er een weg komt.
HR Pos/Van van de Bosch - In beginsel is het bewust profiteren van wanprestatie niet per se
onrechtmatig, zelfs als die profijtelijke daad medeoorzaak is van de wanprestatie. Dit kan echter
anders zijn, indien er bijkomende omstandigheden zijn die dit handelen onrechtmatig maken.
Week 2 –
Beperkingen eigendomsrecht
Algemeen staat in art 5:1 lid 2 BW. Dan zijn er ook nog niet-limitatieve opsommingen ter attentie van
gebruik, recht op afgescheiden vruchten, beschikking en publiekrecht, zie ook art 3:14 BW.
Uitoefening eigendomsrecht mag niet onrechtmatig zijn
Er is sprake van onrechtmatige eigendomsuitoefening bij misbruik van bevoegdheid op grond van art
3:13 BW en art 5:54 BW, zie hierbij ook HR Grensoverschrijdende garage. Ook bij hinder op grond
van art 5:37 BW is er sprake van.
Vermogensrecht
Bij het goederenrecht gaat het om de verhouding tussen persoon en een goed. Het is een gesloten
systeem want het staat allemaal in de wet en is ook dwingend recht. Er zijn ook goederenrechtelijk
rechten: zo heb je absoluut, tegenover iedereen. Er is droit de suite, dit betekent zaaksgevolg.
Prioriteit is er ook een daar gaat het erom wie er voorrang heeft. Als laatste separatisme bij
faillissement, een separatist mag doen alsof er geen faillissement is.
Bij het verbintenissen recht gaat het om de verhouding tussen personen. Dit is een opensysteem
oftewel contractsvrijheid. Er zijn hier verbintenisrechtelijk rechten zoals, relatief en paritas
creditorum, de gelijkheid van de schuldeiser. Er is GEEN sprake van droit de suite en ook geen
separatisme bij faillissement.
Goederenrechtelijke rechten
De op zaken rustende rechten zijn: eigendom, erfdienstbaarheid, erfpacht, opstal,
appartementsrecht en Mandeligheid.
De op goederen rustende rechten zijn: pand, hypotheek en vruchtgebruik.
Volledige en beperkte rechten
Een volledig recht is het eigendom, dit is het meest omvattende recht wat je kan hebben. Dit recht
behoort tot het vermogensrecht.
De beperkte rechten staan in art 3:8 BW. Dit zijn gebruiks- en genotsrechten zoals: vruchtgebruik (art
3:201 BW), erfdienstbaarheid (art 5:70 BW), erfpacht (art 5:85 BW) en opstal (art 5:101 BW). De
zekerheidsrechten zijn pand en hypotheek.
Eigendom
Omschrijving: ‘’het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben art 5:1 BW’’
De eigenaar van een zaak is tevens eigenaar van al haar bestanddelen art 5:3 BW.
bestanddelen art 3:4 BW
Het zijn bestanddelen als het volgens verkeersopvattingen onderdeel van de zaak uitmaakt en als een
zaak niet van de hoofdzaak gescheiden kan worden zonder dat er beschadiging betekenis wordt
aangetast.
Bestandellen zijn onzelfstandige onderdelen van een zaak
Volgens ideële band (verkeersopvattingen), zie HR Depex/Curatoren (lid 1) – er was een fabriek,
daar stond een machine in. Deze machine was van Firma Depex. De fabriek ging failliet en de
curatoren nemen de zaak over. Curatoren zeggen dat de machine de installatie van de fabriek is
geworden. Depex zegt dat ze machine terug willen. Er zijn twee criteria die hiervoor nodig zijn:
namelijk constructie? en onvoltooid? Het gebouw had geen nut meer als de machine eruit werd
gehaald. En de constructie was zodanig gebouwd dat het er niet uitkomt. In dit geval was het wel
onderdeel van de fabriek en dus wel bestanddeel geworden.
Individualiseringsbeginsel
Vatbaar voor eigendom zijn geïndividualiseerde zaken, en niet slechts naar soort of hoeveelheid
bepaalde zaken.
Er is sprake van oneigenlijke vermenging.
HR Teixeira de Mattos – is een bank. En deze bank had een kluis en hierin lagen aandelen als in
papieren. Alle papieren zagen er hetzelfde uit. De bank ging failliet. Alle rechthebbende van de
, aandelen zeiden dat ze er ook hadden maar konden omdat het aan toonder is niet laten zien welke
van hen zijn. Alle rechthebbende hadden dus pech. Alle aandelen waren nu voor de curatoren.
Goederenrechtelijk gezien zijn ze het recht dus kwijt. (er valt niet meer te zien welke van wie zijn, dus
de vermenging).
Eigendom van grond
Eigendom van de grond omvat alles wat genoemd staat in art 5:20 lid 1 BW:
- bovengrond (sub a)
- aardlagen hieronder (sub b)
- grondwater, dan aan de oppervlakte komt (sub c)
- afgepaald grondwater op de grond (sub d)
- beplantingen (sub f)
- duurzaam met de grond verboden gebouwen en werken, voor zover deze geen bestanddeel zijn van
een andere onroerende zaak (sub e) natrekking
Zie ook art 3:3 BW, HR Portacabin – gebouwen die duurzaam met de grond verenigd zijn en
daardoor zou die onroerend zijn. In dit geval was het onroerend. In principe zou een kamper tijdelijk
zijn maar in dit geval was er gas water en alles aangesloten. Dan wordt de roerende zaak een
onroerende zaak.
Recht van eigenaar
Het gebruiksrecht op grond van art 5:1 lid 2 BW. Het recht op afgescheiden vruchten op grond van
art 5:1 lid 3 BW. Beschikkingsbevoegdheid dus de bevoegdheid tot verzwaren. En als laatste
revindicatie op grond van art 5:2 BW, dit is de relatie tot faillissement bezitter/niet-eigenaar in
voorkomend geval houder (terugeisen).
Het absolute karakter van de rechten en het stelsel van het goederenrecht onderscheidt zich
wezenlijk van dat van het verbintenissenrecht.
HR Blauwboer/berlips - De broeders Berlips hadden een stuk grond en ging een deel hiervan
verkopen. Op dat deel zijn huizen gebouwd. De bewoners wilde een weg op het deel van de broeders
Berlips. Dat deel hadden ze onlangs ook verkocht en de bewoners van dat stuk willen dat de broeder
het gaan regelen. Zij zeggen dat de nieuwe eigenaren dat maar moeten doen. Het is een relatief recht
dus de broeders moeten regelen dat er een weg komt.
HR Pos/Van van de Bosch - In beginsel is het bewust profiteren van wanprestatie niet per se
onrechtmatig, zelfs als die profijtelijke daad medeoorzaak is van de wanprestatie. Dit kan echter
anders zijn, indien er bijkomende omstandigheden zijn die dit handelen onrechtmatig maken.
Week 2 –
Beperkingen eigendomsrecht
Algemeen staat in art 5:1 lid 2 BW. Dan zijn er ook nog niet-limitatieve opsommingen ter attentie van
gebruik, recht op afgescheiden vruchten, beschikking en publiekrecht, zie ook art 3:14 BW.
Uitoefening eigendomsrecht mag niet onrechtmatig zijn
Er is sprake van onrechtmatige eigendomsuitoefening bij misbruik van bevoegdheid op grond van art
3:13 BW en art 5:54 BW, zie hierbij ook HR Grensoverschrijdende garage. Ook bij hinder op grond
van art 5:37 BW is er sprake van.
