Psychologie periode 4
HC 1 Adolescentiepsychologie
De cijfers
• 33% van de jongeren begint met alcohol drinken tussen de 11 en 13 jaar.
• Van het voortgezet onderwijs drinkt 79% weleens alcohol.
• In 2013 gaf bijna 21% van de 12- tot 25-jarigen aan wel eens te roken.
• Met 14,4 jaar heeft 50% van alle jongeren wel eens gezoend. Jongens doen dat wat
eerder dan meisjes.
• Met 17,1 jaar heeft 50% van alle jongeren ervaring met geslachtsgemeenschap.
• 9 op de 1.000 jongens en 13 op de 1.000 meisjes heeft het afgelopen jaar gehoord
dat ze een soa hadden.
• 11 van de 1.000 meisjes was het voorgaande jaar ongepland zwanger. 6 van deze
zwangerschappen is in een abortus geëindigd.
• Adolescenten gaan later naar bed maar hebben nog steeds negen uur slaap nodig
om zich uitgerust te voelen, doordat ze hier vaak niet aan toe komen, hebben ze vaak
een verdwaasde toestand van slaapgebrek en gaan zo door het leven.
Adolescentie: Ontwikkelingsstadium Puberteit: Periode van fysieke rijping
Groei in de adolescentie:
Pubertaire groepspurt: lengtes en gewicht nemen net zo toe als tijdens de babytijd.
Jongens gemiddeld: 10,5 cm per jaar en meisjes gemiddeld bijna 9 cm. De groeispurt begint
voor jongen en meisjes niet op hetzelfde moment, voor meisjes begint dit meestal rond hun
tiende levensjaar dit is twee jaar eerder dan bij jongens.
Lichamelijke ontwikkeling
1. Status; het niveau van de lichamelijke rijping en ontwikkeling van de jongere.
2. Timing: in hoeverre de rijping en de lichamelijke ontwikkeling eerder, op hetzelfde
moment of later plaatsvindt tegen over leeftijdsgenoten van dezelfde sekse
3. Tempo: De snelheid waarmee een adolescent door de stadia van de rijping en de
ontwikkeling heen gaat.
1. Status van lichamelijke ontwikkeling
Biologische ontwikkeling
• Begin puberteit: menarche (eerste menstruatie) & spermarche (vermogen sperma te
produceren)
• Hormoonhuishouding invloed op:
– ontwikkeling primaire (geslachts- en voortplantingsorganen) en secundaire
(lichamelijke ontwikkeling in puberteit) geslachtskenmerken
– lichaamsbouw
– hersenfuncties
2. Timing van lichamelijke ontwikkeling
Vroegrijpe meisjes meer…
– psychosociale problemen
– onvrede over het eigen lichaam
– eetproblemen
– roken en drinken
– delinquentie (dingen doen die de wet verbiedt) en agressie
– Schoolproblemen
– Daten eerder met leeftijdsgenoten
– Beginnen eerder met seksuele gedragingen
– Meer kans op tienerzwangerschap
, Laatrijpe meisjes
– Tevredener over lichaam
– Minder emotionele problemen
– Passen eerder binnen slankheidsideaal
Vroegrijpe jongens
• Beter in sport
• Populairder
• Beter zelfbeeld
• Rapporteren vaker dat ze onveilige seks hebben
• Vaker problemen op school
Laatrijpe jongens
• Slechter in sport
• Minder populair bij meisjes
• Lager zelfbeeld
+ Assertiever, creatiever en speelser
Kortom
• Vroege rijping positiever voor jongens en negatiever voor meisjes
• Late rijping positiever voor meisjes en negatiever voor jongens
Sociale context is een van de belangrijkste moderatoren en mediatoren van de effecten van
lichamelijke ontwikkeling tijdens de adolescentie.
Werkt als moderator, waar bepaalde verbanden tussen de ontwikkeling en het functioneren
beïnvloeden.
Werkt als mediator, als de lichamelijke ontwikkeling tot verandering in de sociale context
leidt, die op hun beurt weer het functioneren van de adolescent beïnvloeden.
3. Tempo van lichamelijke ontwikkeling
• Hierover is weinig eenduidige wetenschappelijke informatie gevonden m.b.t. de
ontwikkeling van internaliserings- of externaliserings- problemen bij jongens en
meisjes.
Internaliserende problematiek: Problemen die niet altijd zichtbaar zijn en gaan in
combinatie met innerlijke onrust. Worden vaak niet herkend en behandeld. Een voorbeeld
van internaliserende problemen zijn angststoornissen en depressieve stoornissen.
Externaliserende problematiek: Problemen die zichtbaar zijn en vaak te maken hebben
met conflicten met anderen mensen of de maatschappij.
Verklaringen voor de invloed van de lichamelijke ontwikkeling op het functioneren:
1. Via neurobiologische verandering (de link tussen lichamelijke veranderingen en
veranderingen in neurogedrags systemen, die vooral te maken hebben met emotionele
reactiviteit, risico nemen en spanning zoeken)
2. Via toegenomen vatbaarheid voor stress (verandering levert stress op)
3. Via uiterlijke verandering als gevolg van die hormonen (lengte, gewicht, secundaire
geslachtskenmerken)
HC 1 Adolescentiepsychologie
De cijfers
• 33% van de jongeren begint met alcohol drinken tussen de 11 en 13 jaar.
• Van het voortgezet onderwijs drinkt 79% weleens alcohol.
• In 2013 gaf bijna 21% van de 12- tot 25-jarigen aan wel eens te roken.
• Met 14,4 jaar heeft 50% van alle jongeren wel eens gezoend. Jongens doen dat wat
eerder dan meisjes.
• Met 17,1 jaar heeft 50% van alle jongeren ervaring met geslachtsgemeenschap.
• 9 op de 1.000 jongens en 13 op de 1.000 meisjes heeft het afgelopen jaar gehoord
dat ze een soa hadden.
• 11 van de 1.000 meisjes was het voorgaande jaar ongepland zwanger. 6 van deze
zwangerschappen is in een abortus geëindigd.
• Adolescenten gaan later naar bed maar hebben nog steeds negen uur slaap nodig
om zich uitgerust te voelen, doordat ze hier vaak niet aan toe komen, hebben ze vaak
een verdwaasde toestand van slaapgebrek en gaan zo door het leven.
Adolescentie: Ontwikkelingsstadium Puberteit: Periode van fysieke rijping
Groei in de adolescentie:
Pubertaire groepspurt: lengtes en gewicht nemen net zo toe als tijdens de babytijd.
Jongens gemiddeld: 10,5 cm per jaar en meisjes gemiddeld bijna 9 cm. De groeispurt begint
voor jongen en meisjes niet op hetzelfde moment, voor meisjes begint dit meestal rond hun
tiende levensjaar dit is twee jaar eerder dan bij jongens.
Lichamelijke ontwikkeling
1. Status; het niveau van de lichamelijke rijping en ontwikkeling van de jongere.
2. Timing: in hoeverre de rijping en de lichamelijke ontwikkeling eerder, op hetzelfde
moment of later plaatsvindt tegen over leeftijdsgenoten van dezelfde sekse
3. Tempo: De snelheid waarmee een adolescent door de stadia van de rijping en de
ontwikkeling heen gaat.
1. Status van lichamelijke ontwikkeling
Biologische ontwikkeling
• Begin puberteit: menarche (eerste menstruatie) & spermarche (vermogen sperma te
produceren)
• Hormoonhuishouding invloed op:
– ontwikkeling primaire (geslachts- en voortplantingsorganen) en secundaire
(lichamelijke ontwikkeling in puberteit) geslachtskenmerken
– lichaamsbouw
– hersenfuncties
2. Timing van lichamelijke ontwikkeling
Vroegrijpe meisjes meer…
– psychosociale problemen
– onvrede over het eigen lichaam
– eetproblemen
– roken en drinken
– delinquentie (dingen doen die de wet verbiedt) en agressie
– Schoolproblemen
– Daten eerder met leeftijdsgenoten
– Beginnen eerder met seksuele gedragingen
– Meer kans op tienerzwangerschap
, Laatrijpe meisjes
– Tevredener over lichaam
– Minder emotionele problemen
– Passen eerder binnen slankheidsideaal
Vroegrijpe jongens
• Beter in sport
• Populairder
• Beter zelfbeeld
• Rapporteren vaker dat ze onveilige seks hebben
• Vaker problemen op school
Laatrijpe jongens
• Slechter in sport
• Minder populair bij meisjes
• Lager zelfbeeld
+ Assertiever, creatiever en speelser
Kortom
• Vroege rijping positiever voor jongens en negatiever voor meisjes
• Late rijping positiever voor meisjes en negatiever voor jongens
Sociale context is een van de belangrijkste moderatoren en mediatoren van de effecten van
lichamelijke ontwikkeling tijdens de adolescentie.
Werkt als moderator, waar bepaalde verbanden tussen de ontwikkeling en het functioneren
beïnvloeden.
Werkt als mediator, als de lichamelijke ontwikkeling tot verandering in de sociale context
leidt, die op hun beurt weer het functioneren van de adolescent beïnvloeden.
3. Tempo van lichamelijke ontwikkeling
• Hierover is weinig eenduidige wetenschappelijke informatie gevonden m.b.t. de
ontwikkeling van internaliserings- of externaliserings- problemen bij jongens en
meisjes.
Internaliserende problematiek: Problemen die niet altijd zichtbaar zijn en gaan in
combinatie met innerlijke onrust. Worden vaak niet herkend en behandeld. Een voorbeeld
van internaliserende problemen zijn angststoornissen en depressieve stoornissen.
Externaliserende problematiek: Problemen die zichtbaar zijn en vaak te maken hebben
met conflicten met anderen mensen of de maatschappij.
Verklaringen voor de invloed van de lichamelijke ontwikkeling op het functioneren:
1. Via neurobiologische verandering (de link tussen lichamelijke veranderingen en
veranderingen in neurogedrags systemen, die vooral te maken hebben met emotionele
reactiviteit, risico nemen en spanning zoeken)
2. Via toegenomen vatbaarheid voor stress (verandering levert stress op)
3. Via uiterlijke verandering als gevolg van die hormonen (lengte, gewicht, secundaire
geslachtskenmerken)
