Hoofdstuk 5 instructie
5.1 Instructieprincipes
- Instructieprincipes zijn de vaste werkwijzen van leerkrachten om iets aan te leren of
uit te leggen.
- Algemene instructieprincipes kun je toepassen bij ieder leerproces.
- Specifieke instructieprincipes kun je toepassen bij specifieke leertaken schrijven
van woorden en toepassen van strategieën.
- Leren is controleren van dat wat geschreven is belangrijk instructieprincipe
o Tijdens het schrijven
o Achteraf
o Door te controleren aan de hand van een opdracht met betrekking tot één
spellingcategorie.
- De instructieprincipes moeten erop gericht zijn spellingsstrategieën aan te bieden.
3 belangrijke principes
1. Inprenting
2. Analogieredeneringen aanleren
3. Spellingsregels aanleren
Spellingsstrategie Instructieprincipe
Directe spellingstrategie Automatiseren
Elementaire spellinghandeling Aanleren van (hoofd) regels
Klank-cluster strategie Aanleren van (hoofd) regels
Woord-beeldstrategie Inprenting
Regelstrategie Aanleren van regels
Analogiestrategie Aanleren van analogieredeneringen
Hulpstrategie Aanleren van (hulp) regels
5.2 Inprenting
- Inprenting is een instructieprincipe waarbij je een woord in het geheugen probeert te
leggen.
Aandacht besteden aan
- Visuele woordvorm
- Hoe is het woord opgebouwd?
- Betekenis van het woord
- Uitspraak
- Fonemen herkennen + klankvolgorde
- Zinsverband
- Visueel dictee BLOON (Bekijken, Lezen, Omdraaien, Opschrijven, Nakijken)
, - Wanneer te gebruiken? Op het moment dat de spelling niet te redeneren is bij
een weet-woord. Wanneer je wel kan redeneren liever geen inprenting gebruiken.
5.3 Aanleren van analogieredenering
- Aanleren van analogieredenering is en instructieprincipe waarbij een deel van een
woord telkens hetzelfde geschreven wordt.
- Er wordt geen expliciete aandacht gegeven aan de spellingsregel. Veel oefenen door
zelf overeenkomsten te vinden in de woorden inductieve werkwijze
- Kernwoorden zijn de grondwoorden, kapstokwoorden en voorbeeldwoorden
Wanneer te gebruiken?
- Met voor en achtervoegsels
- Bij werkwoorden
- Bij open en gesloten lettergrepen
Nadelen
- Er is niet een duidelijke regels
- Het is erg beperkt
- Het is niet efficiënt
5.4 Aanleren van regels
- Aanleren van regels is een instructieprincipe waarbij een regel expliciet aan de orde
komt
- Regel hoor je x in situatie y dan schrijf je z
- Deductieve manier vooraf regel aanleren, daarna toepassen
- Inductieve manier zelf de regel ontdekken
- Een algoritme is een beslissingsschema waarbij een kind doormiddel van een aantal
vaste stappen tot de juiste schrijfwijze komt (bijvoorbeeld bij werkwoordspelling)
Voorwaarden voor het aanleren van regels
- Onderscheid maken tussen betekenisvolle en betekenisloze woorden
- Voor- en achtervoegsels herkennen
- Klanken indelen in korte klank, lange klank, tweetekenklank en medeklinkers.
Hoe correct schrijven?
- Hoe onderscheid je woorden
- Welke regel moet je toepassen?
o Om te weten welke regel je moet toepassen gebruik je een algoritme
Belangrijkste regels
- Zuivere uitspraak
- Verlengingsregel (d of t)
- Verdubbelingsregel
- Verenkelingsregel