Samenvatting strafrecht P3

Samenvatting strafrecht

Hoofstuk 1
Belangrijkste functie van het SR: bewaken van de veiligheid en het ordelijk verloop van de
samenleving door middel van rechtsregels, vervolging en bestraffing.
Doel = eigenrichting voorkomen.

Het strafrecht regelt wie straf kan krijgen en waarvoor. Het straffen gebeurt niet door de
burgers zelf maar door de overheid  OM. Deze heeft het monopolie om te straffen. De
politie heeft het geweldsmonopolie.

Dit is een groot verschil met het privaatrecht waarin het burgers onderling is.
Een strafrechtelijke dagvaarding wordt verzonden door een OVJ, hiermee laat hij een
verdachte terecht staan voor de strafrechter.

Eigenrichting: het recht in eigen handen nemen  dit is verboden want alleen de overheid
mag straffen.
Als er zich een strafbaar feit voordoet kan de straf zijn dat de verdachte een boete moet
betalen, deze gaat naar de overheid. Als jij als slachtoffer schade hebt opgelopen door het
strafbare feit, kan je een schadevergoeding eisen via een civiele procedure. Echter, dit kost
erg veel tijd. Hierdoor is in het strafrecht de mogelijkheid voor slachtoffers om als
benadeelde partij schadevergoeding te eisen tijdens de strafzitting.

Het strafrecht kan je onderverdelen in 3 delen:
- Materieel strafrecht: wat is een strafbaar feit? Het bepaalt welke gedragingen zijn
niet toegestaan en welke personen daarvoor gestraft kunnen worden. (Sr)
- Formeel strafrecht: strafprocesrecht of strafvordering. Welke regels moeten er
gevolgd worden wanneer een norm van het materiële strafrecht is overtreden. (Sv)
- Sanctierecht: onder welke voorwaarden mogen bepaalde straffen worden opgelegd
en ten uitvoer gelegd. (Sr en Sv)

Commuun vs. Bijzonder
- Commuun: wetboeken waarin het algemene deel van het strafrecht staat.
- Bijzonder: andere wetten waarin strafrecht is opgenomen
(wegenverkeerswet/Opiumwet)

Hoofdstuk 2
Wetten geven ons aan wat er wel en niet is toegestaan in strafrechtelijke zin. Verder kan de
rechtsspraak aanvullen.
Een strafbepaling uit de commune wet bestaat uit een paar onderdelen:
- Delictsomschrijving  welke ongewenste gedragingen heeft de wetgever strafbaar
willen maken.
- Kwalificatie-aanduiding  hoe wordt de gedraging in juridisch oogpunt genoemd.
- Strafbedreiging max. straf

In de bijzondere wetten is dit anders  de delictsomschrijving en de strafbedreiging zijn
vaak uit elkaar gehaald.  Gelaagde structuur.

, Strafbaar feit = een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten.
1. Menselijke gedraging: verricht door een natuurlijke of rechtspersoon. En het moet
een gedraging zijn (geen gedachte). Het moet gaan om een gewilde spierhandeling.
Actief nalaten kan hier ook onder vallen.
Straf processueel: het is aan de rechter om te onderzoeken of wat er in de
tenlastelegging staat ook daadwerkelijk is gebeurd. Hij moet dit bewezen verklaren
(art. 350 Sv).
2. Wettelijke delictsomschrijving: gedragingen zijn pas strafbaar als zij in de wet zijn
terug te vinden  legaliteitsbeginsel.
Straf processueel: in iedere individuele strafzaak zal de rechter de bewezen
verklaarde feitelijke gedraging uit de tenlastelegging juridisch benoemen. We
noemen dit de ‘kwalificatie’ (art. 350 Sv).
3. Wederrechtelijkheid: in strijd met het recht, het is onzinnig mensen te straffen die
niet in strijd met een norm hebben gehandeld. Het is een veronderstelde als er is
voldaan aan de delictsomschrijving. Maar er zijn soms omstandigheden die een delict
rechtvaardigen  rechtvaardigingsgronden bv. art. 41 Sr.
4. Schuld/verwijtbaarheid: we hebben een schuldstrafrecht  niemand mag gestraft
worden zonder dat hij schuld heeft. We bedoelen hiermee dat iemand anders had
kunnen en moeten handelen. Soms pleegt iemand een bepaalt delict maar is het hem
niet te verwijten  schulduitsluitingsgronden zoals een geestelijke stoornis.

Een strafbepaling moet altijd in het geschreven recht terug te vinden zijn 
legaliteitsbeginsel. Hiervoor gelden niet alleen wetten in formele zin maar ook wetten in
materiële zin. (Art. 1 Sr, art. 16 Gw, art. 7 EVRM)
In het art. 16 Gw is het woord voorafgaand van belang, hier is terugwerkende kracht van
toepassing. Je kan dus pas gestraft worden als het feit in de wet strafbaar is gesteld, heb jij
het daarvoor gepleegd ben je niet strafbaar.

Voor het interpreteren van wettelijke bepalingen zijn verschillende interpretaties:
- Wetshistorische interpretatie: er wordt gekeken naar de
totstandkomingsgeschiedenis zoals de kamerstukken en memorie van toelichting.
- Grammaticale interpretatie: de letterlijke taalkundige betekenis.
- Systematische interpretatie: uitgelegd aan de hand van de systematiek van de wet.
- Teleologische interpretatie: doel van de wetgever.

Wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid noemen we elementen. Deze hoeven we niet te
bewijzen, ze worden verondersteld aanwezig te zijn. De onderdelen van de
delictsomschrijving noemen we bestanddelen. De bestanddelen moeten bewezen worden.
Wederrechtelijkheid is soms ook een bestanddeel, namelijk als deze in de
delictsomschrijving staat.

Strafbare feiten kun je onderscheiden in misdrijven en overtredingen. Of een strafbaar feit
een misdrijf of overtreding is kun je zien aan in welk boek het feit staat opgenomen, en of op
het feit een hechtenis staat of een gevangenisstraf. Het is belangrijk voor de absolute
competentie.