Samenvatning Aardrijkg s unde Hoofdstu 2 g
§2 g.1 Wereldwijkgde luchtstromen
A. Atmosferische circulate
Lucht zet bij opwarming uit, waardoor er per volume-eenheid minder lichtdeeltjes zijn. De
lucht is dan minder zwaar en drukt minder had op het aardoppervlak. We spreken dan van
een lagedrukgebied.
ITCZ: stabiel lagedrukgebied rond de evenaar waar het warm is en door opstjgende lucht
veel buien voorkomen
De luchtdruk neemt af met de hoogte, daardoor zet opstjgende lucht op grotere hoogte nog
verder uit. Het uitzeten gebeurt zonder opwarming, daardoor koelt de lucht dus af: de
benodigde warme wordt aan de lucht zelf ontrokken. Omdat koude lucht minder vocht vast
kan houden regent het elke dag.
Rond 30º NB en ZB is de lucht zo ver afgekoeld dat deze weer gaat dalen. De lucht is zwaar
en drukt hard op het aardoppervlak. Nu spreken we van een hogedrukgebied. Er gebeurt het
tegenovergestelde van wat er rond de evenaar gebeurt: de lucht daalt, warmt op en is droog
(woestjn)
Rond 60º NB en ZB stjgt deze relatef warme lucht weer op tegen de koude lucht van de
polen. Er ontstaan lagedrukgebieden met regen en wind. Rond de polen is het koud. Koude
lucht is zwaar en daalt. Je vindt er dus een hogedrukgebied.
Atmosferische circulateeingrote windsystemen: algemeen systeem van luchtstromen op
aarde en de daarbij behorende lage- en hogedrukgebieden
B. De wet van Buys Ballot
Lucht stroomt van hoge- naar lagedruk. Deze luchtstroming is voelbaar als wind. Er zit een
afwijking in de wind:
- Op het zuidelijk halfrond gaat de wind naar links
- Op het noordelijk halfrond gaat de wind naar rechts
Wet van Buys Ballotecoriolisefect: het effect dat luchtstromen een zijdelingse afwijking
krijgen door de draaiing van de aarde.
C. Passaten en moessons
Passaten: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richtng de evenaar waait
- Omdat de hoogte van de zon varieert met de jaargetjden, waait de passaat niet altjd
In de zomer staat de zon verder naar het noorden en in de winter naar het zuiden. Het
lagedrukgebied rond de evenaar schuif dan ook naar het noorden in de zomer en naar het
zuiden in de winter. Dit gebeurt het sterkst boven landmassa’s, omdat die sneller opwarmen
dan oceanen.
, In de zomer kruist de zuidoostelijke passaat de evenaar. Op het noordelijk halfrond krijgt de
wind een afwijking naar rechts en waait dan als zuidwestelijke wind op de kust van India, in
de richtng van het tropische lagedrukgebied in Noord-India.
Moesson: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richtng de evenaar waait, die
vervolgens kruist en van richtng verandert.
§2 g.2 g zeestromen en limaatingebieden
A. Zeestromen
Zeestromen ontstaan doordat wind over zee waait en zeewater meeneemt.
Oceanische circulate: algemeen systeem van zee- en oceaanstromen op aarde
Warme zeestroom: zeestroom die afomstg is uit een warmer gebied
- De Golfstroom van het Caribische gebied stroomt naar Noordwest-Europa zorgt
voor warmte, regen en ijsvrije havens
Koude zeestroom: zeestroom die afomstg is uit een kouder gebied
- Labradorstroom stroomt vanuit de Bafnbaai langs de kust van Canada zorgt voor
een extra koud klimaat en dichtgevroren havens
In de subtropen vind je aan kusten met een koude zeestroom veel woestjnen:
- Het koude zeewater koelt de lucht af
- De lucht kan weinig vocht vasthouden geen regen
Zonder de lucht- en zeestromen zouden de polen nog kouder zijn en de gebieden rond de
evenaar nog warmer.
B. Klimaatingebieden
Klimaatsysteem van Köppen:
- A: tropische klimaten
- B: droge klimaten
- C: gematgde klimaten
- D: landklimaten
- E: polaire klimaten
Klimaatingebied: groot gebied met sterke overeenkomsten in klimaat
C. Klimaatfactoren
Klimaatfactoren: oorzaken voor klimaat verschillen
§2 g.1 Wereldwijkgde luchtstromen
A. Atmosferische circulate
Lucht zet bij opwarming uit, waardoor er per volume-eenheid minder lichtdeeltjes zijn. De
lucht is dan minder zwaar en drukt minder had op het aardoppervlak. We spreken dan van
een lagedrukgebied.
ITCZ: stabiel lagedrukgebied rond de evenaar waar het warm is en door opstjgende lucht
veel buien voorkomen
De luchtdruk neemt af met de hoogte, daardoor zet opstjgende lucht op grotere hoogte nog
verder uit. Het uitzeten gebeurt zonder opwarming, daardoor koelt de lucht dus af: de
benodigde warme wordt aan de lucht zelf ontrokken. Omdat koude lucht minder vocht vast
kan houden regent het elke dag.
Rond 30º NB en ZB is de lucht zo ver afgekoeld dat deze weer gaat dalen. De lucht is zwaar
en drukt hard op het aardoppervlak. Nu spreken we van een hogedrukgebied. Er gebeurt het
tegenovergestelde van wat er rond de evenaar gebeurt: de lucht daalt, warmt op en is droog
(woestjn)
Rond 60º NB en ZB stjgt deze relatef warme lucht weer op tegen de koude lucht van de
polen. Er ontstaan lagedrukgebieden met regen en wind. Rond de polen is het koud. Koude
lucht is zwaar en daalt. Je vindt er dus een hogedrukgebied.
Atmosferische circulateeingrote windsystemen: algemeen systeem van luchtstromen op
aarde en de daarbij behorende lage- en hogedrukgebieden
B. De wet van Buys Ballot
Lucht stroomt van hoge- naar lagedruk. Deze luchtstroming is voelbaar als wind. Er zit een
afwijking in de wind:
- Op het zuidelijk halfrond gaat de wind naar links
- Op het noordelijk halfrond gaat de wind naar rechts
Wet van Buys Ballotecoriolisefect: het effect dat luchtstromen een zijdelingse afwijking
krijgen door de draaiing van de aarde.
C. Passaten en moessons
Passaten: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richtng de evenaar waait
- Omdat de hoogte van de zon varieert met de jaargetjden, waait de passaat niet altjd
In de zomer staat de zon verder naar het noorden en in de winter naar het zuiden. Het
lagedrukgebied rond de evenaar schuif dan ook naar het noorden in de zomer en naar het
zuiden in de winter. Dit gebeurt het sterkst boven landmassa’s, omdat die sneller opwarmen
dan oceanen.
, In de zomer kruist de zuidoostelijke passaat de evenaar. Op het noordelijk halfrond krijgt de
wind een afwijking naar rechts en waait dan als zuidwestelijke wind op de kust van India, in
de richtng van het tropische lagedrukgebied in Noord-India.
Moesson: wind die van de subtropische hogedrukgebieden richtng de evenaar waait, die
vervolgens kruist en van richtng verandert.
§2 g.2 g zeestromen en limaatingebieden
A. Zeestromen
Zeestromen ontstaan doordat wind over zee waait en zeewater meeneemt.
Oceanische circulate: algemeen systeem van zee- en oceaanstromen op aarde
Warme zeestroom: zeestroom die afomstg is uit een warmer gebied
- De Golfstroom van het Caribische gebied stroomt naar Noordwest-Europa zorgt
voor warmte, regen en ijsvrije havens
Koude zeestroom: zeestroom die afomstg is uit een kouder gebied
- Labradorstroom stroomt vanuit de Bafnbaai langs de kust van Canada zorgt voor
een extra koud klimaat en dichtgevroren havens
In de subtropen vind je aan kusten met een koude zeestroom veel woestjnen:
- Het koude zeewater koelt de lucht af
- De lucht kan weinig vocht vasthouden geen regen
Zonder de lucht- en zeestromen zouden de polen nog kouder zijn en de gebieden rond de
evenaar nog warmer.
B. Klimaatingebieden
Klimaatsysteem van Köppen:
- A: tropische klimaten
- B: droge klimaten
- C: gematgde klimaten
- D: landklimaten
- E: polaire klimaten
Klimaatingebied: groot gebied met sterke overeenkomsten in klimaat
C. Klimaatfactoren
Klimaatfactoren: oorzaken voor klimaat verschillen
