Literaturtest 6V
Vormärz 1825-1848
Theorie
Na nederlaag Napoleon werden de ideeën van de Franse Revolutie verwijderd
- Democratische participatie, vrijheid van meningsuiting, etc niet meer toegestaan
Situatie wordt verscherpt door Karlsbader Beschlüsse
- Studentenverenigingen verboden en sprake van censuur
Door industriële revolutie verslechterden sociale omstandigheden - armoede
Biedermeier: tijd dat een deel van de middenklasse zich terugtrok in de privésfeer
Literatuur twee groepen:
I. Jungen Deutschland
- Geschriften in 1835 verboden
II. Dichtern des Vormärz
- Aandacht op sociale en politieke problemen
- Pleiten voor democratie, vrijheid en sociale rechtvaardigheid
- Verzetten zich tegen verouderde religieuze en morele ideeën
- Distantiëren zich van klassieke oudheid en romantiek
- Literatuur zou onrealistisch zijn
- Maken gebruik van persoonlijke ervaringen en politieke boodschappen
Voorbeeld: Georg Büchner
- Conflicten uit zijn tijd worden realistisch en kritisch gepresenteerd
- Voorloper moderne Sozialdrama (drastisch taalgebruik)
Voorbeeld: Heinrich Heine
- Begint als Romantiker, maar wordt steeds radicaler en politieker
- Satire en Ironie
I. Waarom schrijven over Duitsland vanuit Frankrijk?
- Er is sprake van censuur, in Duitsland zijn schrijvers niet vrij om kritiek te leveren op /
satire te schrijven over Duitsland.
II. Waardoor ontstond de Vormärz?
- Teleurstelling, er waren weinig rechten. Als je meer geld had, had je meer macht.
III. Wat zijn de literaire vormen van de Vormärz?
- Politieke gedichten, liederen, brieven en reisberichten (geschikt voor overbrengen
persoonlijke ervaringen en politieke boodschappen)
IV. Wat is een literaire stroming binnen de Vormärz?
- Tragedie, het teleurgestelde gevoel werd op deze manier tot uiting gebracht.
,Woyzeck - Georg Büchner
Sozialdrama
- Een drama waarbij de karakters beïnvloed worden door sociale omstandigheden
- Problemen sociale groepen (vooral lagere status) worden gepresenteerd
- Doel: sociale onrechtvaardigheden bekritiseren
Woyzeck
Antwoorden op vragen uit het boek:
- Woyzeck is soldaat en arm
- Woyzeck werkt voor de kapitein als loopjongen. De kapitein buit hem uit en beledigt
hem
- Volgens de kapitein is Woyzeck altijd moe omdat hij geen goed mens is en omdat hij
te veel denkt
- Woyzeck is moe omdat hij hard werkt voor Marie en het kind
- Volgens Woyzeck kunnen arme mensen zich geen moraal en deugd veroorloven
- De arts misbruikt Woyzeck voor medische experimenten, samen met de kapitein
vernedert hij Woyzeck.
- Woyzeck is uitgeput vanwege gebrekkige voeding en psychische belasting. Daardoor
hoort hij stemmen die hem de opdracht geven Marie te doden.
- Uit het laatste fragment blijkt dat Woyzeck de waanzin nabij is, door korte zinnen te
gebruiken met vragen en uitroepen
- Uit het fragment blijkt dat Woyzeck jaloers is, doordat hij de adem van Marie met
‘hoerenadem’ vergelijkt
- Jaloers, omdat Marie met een majoor stond te dansen
- Uit het fragment blijkt ook dat Woyzeck nog van Marie houdt, hij wil haar altijd blijven
kussen
- Marie is bang, ze laat op verschillende momenten weten dat ze eigenlijk weg wil
Woyzeck & Vormärz
- Het drama maakt maatschappelijke en politieke problemen duidelijk (armoede,
vernedering)
- Woyzeck is een Sozialdrama, omdat de hoofdpersoon is gevormd door sociale
omstandigheden, hierdoor wordt hij kapot gemaakt. Woyzeck behoort tot de lagere
status, heeft last van armoede en door gebrekkige voeding en voortdurende
vernedering wordt hij tot waanzin gedreven.
, Poetischer Realismus 1850-1895
Theorie
Industrialisatie zorgt voor vooruitgang in de wetenschap en de economie
- Tegelijkertijd in steden het ‘proletariaat’, klasse van slecht betaalde arbeiders
- Leidt tot conflicten
In 1848 democratische revoluties (verlangen naar democratie) - mislukt
- Veel burgerlijke intellectuelen nemen afscheid van het optimisme van de Vormärz
Burgerlijke schrijvers reageren op politieke ontwikkelingen door zich af te keren van
traditionele literaire concepten
- Niet meer: onderwijzen van mensen of ontsnappen in fantasie
- Nu: authenticiteit, de realiteit staat centraal
- Focus ligt dikwijls op hedendaagse protagonisten uit de middenklasse in hun
omgeving met sociale conflicten
Geen sprake van documentatie, poëzie moet blijven (maar nu moet het voorkomen uit de
ervaren werkelijkheid) = poëtisch realisme
Soms sprake van verheerlijking onderwerpen
- Roman & novelle, onderwerpen uit het alledaagse burgerlijke leven staan centraal
I. Wat is het poëtisch realisme?
- Bij het poëtisch realisme wordt de realiteit op een (soms) verheerlijkte manier
weergeven.
II. Wat is het onderwerp van de literatuur bij het poëtisch realisme?
- De realiteit van de burgerij, met familiaire of maatschappelijke conflicten.
III. Waardoor ontstond het poëtische realisme?
- Na het mislukken van de democratische revolutie reageren dichters op de politieke
ontwikkelingen door af te wijken van de traditionele literaire concepten.
IV. Wat zijn de literaire vormen van het poëtisch realisme?
- Ballade, een gedicht dat een gebeurtenis vertelt.
- Roman & novelle, de onderwerpen uit het dagelijks leven komen hier het beste in
terug.
Vormärz 1825-1848
Theorie
Na nederlaag Napoleon werden de ideeën van de Franse Revolutie verwijderd
- Democratische participatie, vrijheid van meningsuiting, etc niet meer toegestaan
Situatie wordt verscherpt door Karlsbader Beschlüsse
- Studentenverenigingen verboden en sprake van censuur
Door industriële revolutie verslechterden sociale omstandigheden - armoede
Biedermeier: tijd dat een deel van de middenklasse zich terugtrok in de privésfeer
Literatuur twee groepen:
I. Jungen Deutschland
- Geschriften in 1835 verboden
II. Dichtern des Vormärz
- Aandacht op sociale en politieke problemen
- Pleiten voor democratie, vrijheid en sociale rechtvaardigheid
- Verzetten zich tegen verouderde religieuze en morele ideeën
- Distantiëren zich van klassieke oudheid en romantiek
- Literatuur zou onrealistisch zijn
- Maken gebruik van persoonlijke ervaringen en politieke boodschappen
Voorbeeld: Georg Büchner
- Conflicten uit zijn tijd worden realistisch en kritisch gepresenteerd
- Voorloper moderne Sozialdrama (drastisch taalgebruik)
Voorbeeld: Heinrich Heine
- Begint als Romantiker, maar wordt steeds radicaler en politieker
- Satire en Ironie
I. Waarom schrijven over Duitsland vanuit Frankrijk?
- Er is sprake van censuur, in Duitsland zijn schrijvers niet vrij om kritiek te leveren op /
satire te schrijven over Duitsland.
II. Waardoor ontstond de Vormärz?
- Teleurstelling, er waren weinig rechten. Als je meer geld had, had je meer macht.
III. Wat zijn de literaire vormen van de Vormärz?
- Politieke gedichten, liederen, brieven en reisberichten (geschikt voor overbrengen
persoonlijke ervaringen en politieke boodschappen)
IV. Wat is een literaire stroming binnen de Vormärz?
- Tragedie, het teleurgestelde gevoel werd op deze manier tot uiting gebracht.
,Woyzeck - Georg Büchner
Sozialdrama
- Een drama waarbij de karakters beïnvloed worden door sociale omstandigheden
- Problemen sociale groepen (vooral lagere status) worden gepresenteerd
- Doel: sociale onrechtvaardigheden bekritiseren
Woyzeck
Antwoorden op vragen uit het boek:
- Woyzeck is soldaat en arm
- Woyzeck werkt voor de kapitein als loopjongen. De kapitein buit hem uit en beledigt
hem
- Volgens de kapitein is Woyzeck altijd moe omdat hij geen goed mens is en omdat hij
te veel denkt
- Woyzeck is moe omdat hij hard werkt voor Marie en het kind
- Volgens Woyzeck kunnen arme mensen zich geen moraal en deugd veroorloven
- De arts misbruikt Woyzeck voor medische experimenten, samen met de kapitein
vernedert hij Woyzeck.
- Woyzeck is uitgeput vanwege gebrekkige voeding en psychische belasting. Daardoor
hoort hij stemmen die hem de opdracht geven Marie te doden.
- Uit het laatste fragment blijkt dat Woyzeck de waanzin nabij is, door korte zinnen te
gebruiken met vragen en uitroepen
- Uit het fragment blijkt dat Woyzeck jaloers is, doordat hij de adem van Marie met
‘hoerenadem’ vergelijkt
- Jaloers, omdat Marie met een majoor stond te dansen
- Uit het fragment blijkt ook dat Woyzeck nog van Marie houdt, hij wil haar altijd blijven
kussen
- Marie is bang, ze laat op verschillende momenten weten dat ze eigenlijk weg wil
Woyzeck & Vormärz
- Het drama maakt maatschappelijke en politieke problemen duidelijk (armoede,
vernedering)
- Woyzeck is een Sozialdrama, omdat de hoofdpersoon is gevormd door sociale
omstandigheden, hierdoor wordt hij kapot gemaakt. Woyzeck behoort tot de lagere
status, heeft last van armoede en door gebrekkige voeding en voortdurende
vernedering wordt hij tot waanzin gedreven.
, Poetischer Realismus 1850-1895
Theorie
Industrialisatie zorgt voor vooruitgang in de wetenschap en de economie
- Tegelijkertijd in steden het ‘proletariaat’, klasse van slecht betaalde arbeiders
- Leidt tot conflicten
In 1848 democratische revoluties (verlangen naar democratie) - mislukt
- Veel burgerlijke intellectuelen nemen afscheid van het optimisme van de Vormärz
Burgerlijke schrijvers reageren op politieke ontwikkelingen door zich af te keren van
traditionele literaire concepten
- Niet meer: onderwijzen van mensen of ontsnappen in fantasie
- Nu: authenticiteit, de realiteit staat centraal
- Focus ligt dikwijls op hedendaagse protagonisten uit de middenklasse in hun
omgeving met sociale conflicten
Geen sprake van documentatie, poëzie moet blijven (maar nu moet het voorkomen uit de
ervaren werkelijkheid) = poëtisch realisme
Soms sprake van verheerlijking onderwerpen
- Roman & novelle, onderwerpen uit het alledaagse burgerlijke leven staan centraal
I. Wat is het poëtisch realisme?
- Bij het poëtisch realisme wordt de realiteit op een (soms) verheerlijkte manier
weergeven.
II. Wat is het onderwerp van de literatuur bij het poëtisch realisme?
- De realiteit van de burgerij, met familiaire of maatschappelijke conflicten.
III. Waardoor ontstond het poëtische realisme?
- Na het mislukken van de democratische revolutie reageren dichters op de politieke
ontwikkelingen door af te wijken van de traditionele literaire concepten.
IV. Wat zijn de literaire vormen van het poëtisch realisme?
- Ballade, een gedicht dat een gebeurtenis vertelt.
- Roman & novelle, de onderwerpen uit het dagelijks leven komen hier het beste in
terug.
