Snel klikken:
4.1 Ideologisch fundament.....................................................................................................1
4.2 Cultuurhistorische theorie van Vygotsky...........................................................................1
4.2.1. Interiorisatie Proces.................................................................................................2
4.2.2 Zones van ontwikkeling.............................................................................................2
4.3 Trapsgewijs leren van Galperin........................................................................................3
4.3.1 Trapsgewijze vorming van mentale handelen...........................................................4
4.3.2 Een orienteringbasis aanreiken.................................................................................4
Samenvatting H4: Handelingspsychologie en leren
Theorie Vygotsky → alle psychische functies ontwikkelen door interactie.
Zone van naaste ontwikkeling. Galperin heeft het interiorisatie principe verder
uitgewerkt in de trapsgewijze vorming.
4.1 Ideologisch fundament
(1920 - Sovjet-Unie) Handelingsstructuur geeft de wijze waarop een leerprestatie geleverd
wordt of zou moeten worden. Van parreren maakt onderscheid:
1. Cognitief handelingsstructuur: prestaties geleverd op basis van bewust activiteiten
als kennen, denken, oordelen etc.
2. Non-cognitieve handelingsstructuur: prestaties van zelf. Zoals bespelen van
muziekinstrumenten. Kan wel na veel oefening non-cognitief geworden zijn.
In 1917 werd alles gebaseerd op de Marxistisch-Leninistische ideologie, waarvan de
filosofische basis het materialisme is. Dingen die we doen zijn ontwikkeld door de cultuur
waarin we leven en niet door aangeboren factoren. In deze Russische leerpsychologie zijn 2
algemene principes van belang:
1. Activiteits- of handelingsprincipe: De mens is actief handelend. Menselijk
handelen kan spontaan en planmatig →
1. Gelaagdheid: handelen op 3 verschillende niveaus: materieel, verbaal en mentaal.
2. Functie Diversiteit: handelen kan een oriënterende, uitvoerende of controlerende
functie bevatten.
2. Het ontwikkelingsprincipe: mens ontwikkelen m.b.v. taal. Daarmee kan hij de
concrete situatie overstijgen en gedrag reguleren.
4.2 Cultuurhistorische theorie van Vygotsky
Voornaamste grondlegger van de Russische leer- en ontwikkelingspsychologie is Lev
Vygotsky (1896-1934). In zijn cultuurhistorische theorie probeert hij tussen het marxisme-
leninisme en de psychologie een synthese tot stand te brengen door de gedachte dat
bewustzijn niet een gegeven functie is maar in de loop van de tijd ontwikkeld.
, 4.2.1. Interiorisatie Proces
Vygotsky wijst het onderscheid in hogere ( denken, taalgebruik etc.) en lagere functies
(zintuiglijke prikkels, herinneringen etc.) niet af. Hij verschilt wel met de
bewustzijnpsychologen over de herkomst. Hij deelt de opvatting dat lagere functies
biologisch van oorsprong zijn. De lagere functies zijn ook nodig om hoge functies te
ontwikkelen. Ze vormen een interactief ontwikkelingsproces, waarin individu d.m.v
verinnerlijking (interiorisatie of internalisering) de sociale en culturele betekenissen in zijn
bewustzijn opneemt. Ontwikkeling is sterk verbonden met het woord (taalgebruik). Het
uitwendig taalgebruik wordt uiteindelijk verinnerlijkt.
Dit wordt ook ingezet in het onderwijs. De taal is de scharnier in de verinnerlijking van het
materiële handelen naar het mentale handelen. Vygotsky’s opvatting over ontwikkeling van
mensen in 2 zinnen:
1. Een biologische of natuurlijk ontwikkelingslijn, waarbij rijpingsprocessen een rol
vervullen bij het ontstaan van de lagere functies.
2. Een sociaal-culturele ontwikkelingslijn, waarbij de hogere psychische functies zich
vormen in de sociale interactie tussen mensen.
Vygotsky vind dus belangrijk dat kinderen ook contact hebben met volwassenen.
Onderwijs is een instituut waar de cultuur moet worden overgedragen. Niet op de voet
volgen, maar vooruitlopen. Alleen ontwikkelingsgericht onderwijs kan mentale ontwikkeling
van groeiend individu bevorderen. Dat is tegenstelling van volgend onderwijs. Daar wordt
gewacht met het leren tot het kind rijp genoeg is. (Piaget). In de opvatting van volgend
onderwijs speelt het door Vygotsky geïntroduceerde concept van de zone van actuele
ontwikkeling een cruciale rol.
4.2.2 Zones van ontwikkeling
Ontwikkeling horend bij de beginsituatie:
De zone van actuele ontwikkeling heeft te maken met feitelijke ontwikkeling → niet
uitdagend. Gaat verder op wat kind al kan.
De zone van naaste ontwikkeling (constructiezone) gaat over constructie van betekenis.
Veel samenwerken en van elkaar leren. Het kind krijgt opdrachten die hij kan kan oplossen
met hulp van anderen.
4.1 Ideologisch fundament.....................................................................................................1
4.2 Cultuurhistorische theorie van Vygotsky...........................................................................1
4.2.1. Interiorisatie Proces.................................................................................................2
4.2.2 Zones van ontwikkeling.............................................................................................2
4.3 Trapsgewijs leren van Galperin........................................................................................3
4.3.1 Trapsgewijze vorming van mentale handelen...........................................................4
4.3.2 Een orienteringbasis aanreiken.................................................................................4
Samenvatting H4: Handelingspsychologie en leren
Theorie Vygotsky → alle psychische functies ontwikkelen door interactie.
Zone van naaste ontwikkeling. Galperin heeft het interiorisatie principe verder
uitgewerkt in de trapsgewijze vorming.
4.1 Ideologisch fundament
(1920 - Sovjet-Unie) Handelingsstructuur geeft de wijze waarop een leerprestatie geleverd
wordt of zou moeten worden. Van parreren maakt onderscheid:
1. Cognitief handelingsstructuur: prestaties geleverd op basis van bewust activiteiten
als kennen, denken, oordelen etc.
2. Non-cognitieve handelingsstructuur: prestaties van zelf. Zoals bespelen van
muziekinstrumenten. Kan wel na veel oefening non-cognitief geworden zijn.
In 1917 werd alles gebaseerd op de Marxistisch-Leninistische ideologie, waarvan de
filosofische basis het materialisme is. Dingen die we doen zijn ontwikkeld door de cultuur
waarin we leven en niet door aangeboren factoren. In deze Russische leerpsychologie zijn 2
algemene principes van belang:
1. Activiteits- of handelingsprincipe: De mens is actief handelend. Menselijk
handelen kan spontaan en planmatig →
1. Gelaagdheid: handelen op 3 verschillende niveaus: materieel, verbaal en mentaal.
2. Functie Diversiteit: handelen kan een oriënterende, uitvoerende of controlerende
functie bevatten.
2. Het ontwikkelingsprincipe: mens ontwikkelen m.b.v. taal. Daarmee kan hij de
concrete situatie overstijgen en gedrag reguleren.
4.2 Cultuurhistorische theorie van Vygotsky
Voornaamste grondlegger van de Russische leer- en ontwikkelingspsychologie is Lev
Vygotsky (1896-1934). In zijn cultuurhistorische theorie probeert hij tussen het marxisme-
leninisme en de psychologie een synthese tot stand te brengen door de gedachte dat
bewustzijn niet een gegeven functie is maar in de loop van de tijd ontwikkeld.
, 4.2.1. Interiorisatie Proces
Vygotsky wijst het onderscheid in hogere ( denken, taalgebruik etc.) en lagere functies
(zintuiglijke prikkels, herinneringen etc.) niet af. Hij verschilt wel met de
bewustzijnpsychologen over de herkomst. Hij deelt de opvatting dat lagere functies
biologisch van oorsprong zijn. De lagere functies zijn ook nodig om hoge functies te
ontwikkelen. Ze vormen een interactief ontwikkelingsproces, waarin individu d.m.v
verinnerlijking (interiorisatie of internalisering) de sociale en culturele betekenissen in zijn
bewustzijn opneemt. Ontwikkeling is sterk verbonden met het woord (taalgebruik). Het
uitwendig taalgebruik wordt uiteindelijk verinnerlijkt.
Dit wordt ook ingezet in het onderwijs. De taal is de scharnier in de verinnerlijking van het
materiële handelen naar het mentale handelen. Vygotsky’s opvatting over ontwikkeling van
mensen in 2 zinnen:
1. Een biologische of natuurlijk ontwikkelingslijn, waarbij rijpingsprocessen een rol
vervullen bij het ontstaan van de lagere functies.
2. Een sociaal-culturele ontwikkelingslijn, waarbij de hogere psychische functies zich
vormen in de sociale interactie tussen mensen.
Vygotsky vind dus belangrijk dat kinderen ook contact hebben met volwassenen.
Onderwijs is een instituut waar de cultuur moet worden overgedragen. Niet op de voet
volgen, maar vooruitlopen. Alleen ontwikkelingsgericht onderwijs kan mentale ontwikkeling
van groeiend individu bevorderen. Dat is tegenstelling van volgend onderwijs. Daar wordt
gewacht met het leren tot het kind rijp genoeg is. (Piaget). In de opvatting van volgend
onderwijs speelt het door Vygotsky geïntroduceerde concept van de zone van actuele
ontwikkeling een cruciale rol.
4.2.2 Zones van ontwikkeling
Ontwikkeling horend bij de beginsituatie:
De zone van actuele ontwikkeling heeft te maken met feitelijke ontwikkeling → niet
uitdagend. Gaat verder op wat kind al kan.
De zone van naaste ontwikkeling (constructiezone) gaat over constructie van betekenis.
Veel samenwerken en van elkaar leren. Het kind krijgt opdrachten die hij kan kan oplossen
met hulp van anderen.
