Wat is verzorgingsstaat
Waarom hebben we een verzorgingsstaat nodig?
Nederland is een verzorgingsstaat. Dit betekent dat de overheid zich veel bemoeit met de
welvaart en welzijn van de mensen. Onder Welvaart verstaan we vooral dat mensen
genoeg geld hebben om hun dagelijkse behoeften te doen. Onder Welzijn verstaan we
vooral dat mensen mentaal en fysiek tevreden zijn.
Het is voor ons zelfsprekend dat de overheid voor ons zorgt. Hierbij staat de
solidariteitsgedachte centraal. Dit houdt in dat we bereid zijn om risico’s met elkaar te
delen. Dus je collega is ziek en krijgt een uitkering, hier heb jij voor betaald en vele andere
door middel van belasting. We werken samen om het doel hier te halen (hierbij is het geld,
de samenwerking en het doel een uitkering). Dit noem je ook wel collectief belang.
In een verzorgingsstaat levert de overheid collectieve goederen. Dit zijn dingen waarbij
niemand buitengesloten kan worden. Dus iedereen profiteert ervan. Denk hier bijvoorbeeld
aan dijken of een leger dat ons beschermt.
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderscheidt vier belangrijke functies.
Verzorgen, Verzekeren, Verheffen en verbinden. Deze vallen allemaal onder de
verzorgingsstaat.
● Verzorgen
Deze biedt zorg voor mensen die fysieke of mentale problemen hebben. Denk hier
bijvoorbeeld ook aan: Vrouwen die recht hebben op kraamhulp of oudere mensen die
een verzorgingshuis nodig hebben.
● Verzekeren
Deze functie zorgt ervoor dat je altijd zekerheid hebt. Stel je bent een lange tijd ziek
of werkloos. Dan krijg je van de overheid geld om je dagelijkse dingen nog steeds te
kunnen doen. Dit wordt betaald door ons belastinggeld. Voorbeelden hiervan zijn:
AOW en kinderbijslag. Al deze regelingen vormen samen het
socialezekerheidsstelsel. Je kan de functie ‘verzekeren’ dus ook wel samenvatten
in het sociale zekerheidsstelsel.
● Verheffen
Dit zorgt voor betere kansen in je leven. Zodat je kan stijgen op de maatschappelijke
ladder. Onderwijs is daarvan een groot onderdeel. Goed onderwijs betekent beter
opgeleide mensen en dus een betere economie voor het land
● Verbinden
Deze functie zorgt voor een betere band tussen mensen onderling. Ook zorgt het
voor minder sociale ongelijkheid. Het brengt mensen samen en biedt aan iedereen
gelijke kansen. Een voorbeeld hiervan is het onderwijs.
, In Nederland hebben we sociale grondrechten. Deze grondrechten kan je niet bij de
rechter aanklagen maar het verplicht wel de overheid om er actief naar te streven.
Voorbeelden hiervan zijn: Voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid, volksgezondheid
en bewoonbaarheid.
Bij de verzorgingsstaat horen niet alleen rechten maar ook plichten. Bijvoorbeeld het
bevorderen van werkgelegenheid. Maar dat de overheid zoveel moeite doet geldt dan ook
voor jou. Dus stel je bent werkloos maar niet actief op zoek naar een baan, dan krijg je geen
uitkering.
Communistische en socialistische denkbeelden zijn gebaseerd op gelijkheid. In de
communistische staatsopvatting neemt de overheid de totale verzorging van zijn burgers
op zich. Hierbij zijn de kenmerken dat het analfabetisme laag is en economisch is er een
planeconomie. Dit is een economie waarbij de overheid alles beheert zoals: grond,
producten en bedrijven. Dit doen ze zodat de opbrengst eerlijk verdeeld wordt. In de praktijk
is dit meestal niet zo. Meestal worden mensen gedwongen om bepaald werk te doen en hun
opbrengsten gaan naar de regering. Dit gaat vaak gepaard met veel geweld.
In veel landen werken we daarom uit het geloof van vrijheid. Vrijheid staat centraal en de
regering bemoeit zich niet tot weinig met de economie. Dit noem je ook wel de
vrijemarkteconomie. De belastingen zijn laag maar iedereen moet zich verzekeren. Dit is
zodat je altijd verzekerd bent als je bijvoorbeeld opeens werkloos bent of ernstig ziek wordt.
De verzorgingsstaat zit tussen de planeconomie en de vrijemarkteconomie. Voor elke
verzorgingsstaat geldt dat het is gebaseerd op solidariteit en gelijke kansen.
Toch hebben we drie verschillende verzorgingsstaten: de sociaaldemocratische, de liberale
en de corporatistische verzorgingsstaat.
Sociaaldemocratische verzorgingsstaat
De rol van de overheid is groot en gelijkheid staat centraal. Deze verzorgingsstaat wordt
ook wel het Scandinavische model genoemd. Dit is omdat dit vooral in Scandinavië wordt
gebruikt. Je kan snel ontslagen worden bij deze verzorgingsstaat maar je kan ook snel een
baan vinden. Als dat niet lukt krijg je hulp en een uitkering (als je actief op zoek bent naar
een baan).
Liberale verzorgingsstaat
De overheid bemoeit zich weinig met de mensen maar wel veel met de economie. Er zijn
weinig sociale voorzieningen. Dit valt namelijk onder eigen verantwoordelijkheid. Dit is
daarom ook een belangrijk standpunt van de Liberale verzorgingsstaat. Andere standpunten
zijn vrijheid en particulier initiatief. Deze standpunten of dit model worden ook wel het
Angelsaksische model genoemd. Uitkeringen zijn er wel maar worden vrijwel nooit
gegeven. En scholen zijn er ook maar je vindt vaak privéscholen voor de elite. Mensen
betalen daarom ook minder belasting
Corporatistische verzorgingsstaat
Dit is een mengsel van de bovenste 2 verzorgingsstaten. De overheid bemoeit zich met de
markt en de mensen, maar dit doet hij op een gemiddelde manier. Belastingen zijn niet al te
hoog en er zijn genoeg sociale voorzieningen. In deze verzorgingsstaat staat je gezin
centraal. Elk gezin moet een goed leven kunnen hebben.
Waarom hebben we een verzorgingsstaat nodig?
Nederland is een verzorgingsstaat. Dit betekent dat de overheid zich veel bemoeit met de
welvaart en welzijn van de mensen. Onder Welvaart verstaan we vooral dat mensen
genoeg geld hebben om hun dagelijkse behoeften te doen. Onder Welzijn verstaan we
vooral dat mensen mentaal en fysiek tevreden zijn.
Het is voor ons zelfsprekend dat de overheid voor ons zorgt. Hierbij staat de
solidariteitsgedachte centraal. Dit houdt in dat we bereid zijn om risico’s met elkaar te
delen. Dus je collega is ziek en krijgt een uitkering, hier heb jij voor betaald en vele andere
door middel van belasting. We werken samen om het doel hier te halen (hierbij is het geld,
de samenwerking en het doel een uitkering). Dit noem je ook wel collectief belang.
In een verzorgingsstaat levert de overheid collectieve goederen. Dit zijn dingen waarbij
niemand buitengesloten kan worden. Dus iedereen profiteert ervan. Denk hier bijvoorbeeld
aan dijken of een leger dat ons beschermt.
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderscheidt vier belangrijke functies.
Verzorgen, Verzekeren, Verheffen en verbinden. Deze vallen allemaal onder de
verzorgingsstaat.
● Verzorgen
Deze biedt zorg voor mensen die fysieke of mentale problemen hebben. Denk hier
bijvoorbeeld ook aan: Vrouwen die recht hebben op kraamhulp of oudere mensen die
een verzorgingshuis nodig hebben.
● Verzekeren
Deze functie zorgt ervoor dat je altijd zekerheid hebt. Stel je bent een lange tijd ziek
of werkloos. Dan krijg je van de overheid geld om je dagelijkse dingen nog steeds te
kunnen doen. Dit wordt betaald door ons belastinggeld. Voorbeelden hiervan zijn:
AOW en kinderbijslag. Al deze regelingen vormen samen het
socialezekerheidsstelsel. Je kan de functie ‘verzekeren’ dus ook wel samenvatten
in het sociale zekerheidsstelsel.
● Verheffen
Dit zorgt voor betere kansen in je leven. Zodat je kan stijgen op de maatschappelijke
ladder. Onderwijs is daarvan een groot onderdeel. Goed onderwijs betekent beter
opgeleide mensen en dus een betere economie voor het land
● Verbinden
Deze functie zorgt voor een betere band tussen mensen onderling. Ook zorgt het
voor minder sociale ongelijkheid. Het brengt mensen samen en biedt aan iedereen
gelijke kansen. Een voorbeeld hiervan is het onderwijs.
, In Nederland hebben we sociale grondrechten. Deze grondrechten kan je niet bij de
rechter aanklagen maar het verplicht wel de overheid om er actief naar te streven.
Voorbeelden hiervan zijn: Voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid, volksgezondheid
en bewoonbaarheid.
Bij de verzorgingsstaat horen niet alleen rechten maar ook plichten. Bijvoorbeeld het
bevorderen van werkgelegenheid. Maar dat de overheid zoveel moeite doet geldt dan ook
voor jou. Dus stel je bent werkloos maar niet actief op zoek naar een baan, dan krijg je geen
uitkering.
Communistische en socialistische denkbeelden zijn gebaseerd op gelijkheid. In de
communistische staatsopvatting neemt de overheid de totale verzorging van zijn burgers
op zich. Hierbij zijn de kenmerken dat het analfabetisme laag is en economisch is er een
planeconomie. Dit is een economie waarbij de overheid alles beheert zoals: grond,
producten en bedrijven. Dit doen ze zodat de opbrengst eerlijk verdeeld wordt. In de praktijk
is dit meestal niet zo. Meestal worden mensen gedwongen om bepaald werk te doen en hun
opbrengsten gaan naar de regering. Dit gaat vaak gepaard met veel geweld.
In veel landen werken we daarom uit het geloof van vrijheid. Vrijheid staat centraal en de
regering bemoeit zich niet tot weinig met de economie. Dit noem je ook wel de
vrijemarkteconomie. De belastingen zijn laag maar iedereen moet zich verzekeren. Dit is
zodat je altijd verzekerd bent als je bijvoorbeeld opeens werkloos bent of ernstig ziek wordt.
De verzorgingsstaat zit tussen de planeconomie en de vrijemarkteconomie. Voor elke
verzorgingsstaat geldt dat het is gebaseerd op solidariteit en gelijke kansen.
Toch hebben we drie verschillende verzorgingsstaten: de sociaaldemocratische, de liberale
en de corporatistische verzorgingsstaat.
Sociaaldemocratische verzorgingsstaat
De rol van de overheid is groot en gelijkheid staat centraal. Deze verzorgingsstaat wordt
ook wel het Scandinavische model genoemd. Dit is omdat dit vooral in Scandinavië wordt
gebruikt. Je kan snel ontslagen worden bij deze verzorgingsstaat maar je kan ook snel een
baan vinden. Als dat niet lukt krijg je hulp en een uitkering (als je actief op zoek bent naar
een baan).
Liberale verzorgingsstaat
De overheid bemoeit zich weinig met de mensen maar wel veel met de economie. Er zijn
weinig sociale voorzieningen. Dit valt namelijk onder eigen verantwoordelijkheid. Dit is
daarom ook een belangrijk standpunt van de Liberale verzorgingsstaat. Andere standpunten
zijn vrijheid en particulier initiatief. Deze standpunten of dit model worden ook wel het
Angelsaksische model genoemd. Uitkeringen zijn er wel maar worden vrijwel nooit
gegeven. En scholen zijn er ook maar je vindt vaak privéscholen voor de elite. Mensen
betalen daarom ook minder belasting
Corporatistische verzorgingsstaat
Dit is een mengsel van de bovenste 2 verzorgingsstaten. De overheid bemoeit zich met de
markt en de mensen, maar dit doet hij op een gemiddelde manier. Belastingen zijn niet al te
hoog en er zijn genoeg sociale voorzieningen. In deze verzorgingsstaat staat je gezin
centraal. Elk gezin moet een goed leven kunnen hebben.
