Samenvatting lesstof en KC's consument C-cluster

Samenvatting consument P3
Stof: PPT’s + KC + artikelen en de volgende hoofdstukken uit het boek ‘Voeding bij gezondheid en
ziekte 8e druk’ zijn basiskennis:

 H4 Voedingsnormen en voedingsonderzoek  alleen paragraaf 4.1 t/m 4.4
 H5 Koolhydraten, voedingsvezels en alcohol
 H6 Vetten
 H7 Aminozuren en eiwitten  alleen paragraaf 7.1 t/m 7.6
 H9 Vitamines  alleen paragraaf 9.1 t/m 9.4
 H10 Mineralen en water  alleen paragraaf 10.1, 10.3 en 10.4




Inhoudsopgave
Week 1 voedingsonderzoek......................................................................3
Week 2 voedingsonderzoek....................................................................10
Week 3 voeding en zwangerschap..........................................................16
Week 4 babyvoeding...............................................................................26
Week 5 kindervoeding............................................................................34
Week 6 senioren voeding........................................................................39
Week 7 senioren voeding........................................................................54

,Week 1 en 2:

Inzicht hebben in het voedingsgedrag van consumenten is van belang voor het ontwikkelen van
nieuwe producten maar ook voor het vermarkten ervan. Om de gezonde keuze te kunnen bevorderen
is het interessant te weten welke voedingsstoffen/voedingsmiddelen voor de verschillende
doelgroepen van belang zijn voor het bevorderen van hun gezondheid. Om erachter te kunnen
komen welke voedingsstoffen/voedingsmiddelen van belang zijn voor de gezondheid van de
verschillende doelgroepen is er onderzoek nodig. Bij voedingsonderzoek komen verschillende typen
voedingsonderzoek, veel gebruikte methoden en technieken in het voedingsonderzoek en de voor-
en nadelen hiervan aan bod. Verder komt het beoordelen van wetenschappelijke publicaties aan de
orde.

De student is in staat:

 de verschillende soorten voedingsonderzoek te onderscheiden met betrekking tot de
wetenschappelijke waarde en de waarde voor productontwikkeling en het vermarkten van
gezonde voeding.
 wetenschappelijke onderzoek artikelen te beoordelen en te gebruiken voor de
voedingskundige onderbouwing.

Veronderstelde basiskennis:

 Stegeman, N., Voeding bij gezondheid en ziekte:
o Hoofdstuk 4 Voedingsnormen en voedingsonderzoek (4.1 t/m 4.4)
Leerstof:

 Stegeman, N., Voeding bij gezondheid en ziekte:
o Hoofdstuk 4 Voedingsnormen en voedingsonderzoek (4.4 t/m 4.6)
o Webpagina Voedingscentrum Voedingswetenschap: Voedingswetenschap: soorten
onderzoek uitgelegd | Voedingscentrum
 Overige artikelen zie OnderwijsOnline

,Week 1 voedingsonderzoek
Leerdoelen:

De student is in staat:

 de verschillende soorten voedingsonderzoek te onderscheiden met betrekking tot de
wetenschappelijke waarde en de waarde voor productontwikkeling en het vermarkten van
gezonde voeding.
 wetenschappelijke onderzoek artikelen te beoordelen en te gebruiken voor de
voedingskundige onderbouwing.



Doelen voedingsonderzoek:

Nagaan in hoeverre voedsel/voeding onze gezondheid (voorkomen ziekte) beïnvloedt:

 Eerst: voorkomen van deficiëntieziekten (gebrek aan vitamine en mineralen) zoals
scheurbeuk
 Nu: zo lang mogelijk in optimale gezondheid leven en daarbij hoort dan het voorkomen van
welvaartziekte

Doelen voedingsonderzoek

 Wat en hoe eten verschillende bevolkingsgroepen (voedselconsumptie onderzoek)
 Functie van voedingsstoffen en voedings- middelen (functional food / claims); let op
concurrentie pharmaceutische industrie
 Analyse van de samenstelling (lab.)
 Analyse van de biobeschikbaarheid
 Analyse van toxische effecten
 Analyse van serumwaarden en vitamines en mineralen

https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/voedingswetenschap-soorten-onderzoek-
uitgelegd.aspx#blokobservationeel-onderzoek zie deze link voor extra informatie over de typen
onderzoeken.



Typen onderzoek

Onderzoek op cel / Onderzoek mens Overview onderzoek
dierniveau
In vivo Observationeel Experimenteel Review
onderzoek: onderzoek:
In vitro 1. Patiënt-controle Interventieonderzoek Meta-analyse
onderzoek
(casecontrole)
2. Cohortonderzoek
(longitundinal)
- prospective
- retrospective
Bewijskracht

, 1. Onderzoek op cel/dierniveau

In vitro (= onderzoek op celniveau) en vivo (= onderzoek op dierniveau)



In vitro onderzoek (celkweek of in vitro modellen)

= In in-vitro studies kijkt men naar de relatie tussen een bepaalde voedingsstof (bijv. anti-oxidanten)
en ziekte (bijv. kanker) en dan kijken wat er met die cellen gebeurt.
(voor tentamen nog een keer terug luisteren wat er wordt gezegd over verder onderzoek)

Voordelen:

 Levert snel resultaten op
 Goedkoop
 Is een goede manier om het werkingsmechanisme te achterhalen

Nadelen:

 Het positieve verband tussen anti-oxidanten en kanker gevonden in celkweek kan niet
zomaar vertaald worden naar mensen
 Een mens bestaat niet uit enkele cellen maar miljarden



In vivo onderzoek (/proefdierstudies)

= Verband in vitro studies bevestigen in vivo studies. Er worden vooral ratten en konijnen gebruikt.

Voordelen:

 Levert snel resultaten op
 Is het interessant onderzoek bij mensen uit te voeren?
 Is ‘maatschappelijk acceptabel’
 Is een geschikte manier om nieuwe functies van voedingsstoffen, bijv. vitamines te
onderzoeken

Nadelen:

 Geen vertaling naar mensen
 EFSA staat negatief tegenover dierstudies als wetenschappelijk bewijs (dierproeven zoveel
mogelijk te vermijden en dier zo min mogelijk laten lijden)