Kennistoets psychologie en communicatie LWP2
Oriëntatie psychologie, sociologie en gezondheid
Wat is psychologie en wat is sociologie.
wat gezondheid is.
welke visies en modellen op gezondheid en ziekte er tegenwoordig zijn en gebruikt wordt
binnen de fysiotherapie
Gezondheid is iets anders dan afwezigheid van ziekten
1. objectieve signalen: dat het lichaam niet goed functioneert (bijv. hoge bloeddruk)
2. subjectieve ziektesymptomen: (bijv. pijn of verkoudheid)
1947, gezondheid = positieve toestand van fysieke, psychische en sociale welzijn.
Illness-Welness continuüm: gezondheid en ziekte is niet volledig te scheiden, maar zijn
overlappende begrippen. Bijv.: iemand met een chronische ziekte kan zich gezond voelen.
Nieuw concept gezondheid:
- ‘’het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van
fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’’
- Functioneren centraal en niet alleen de aandoening
- Focus op ondersteunen van eigen regie en zelfmanagement en meer aandacht voor
preventie
Visies uit het verleden over gezondheid en ziekte:
- Hippocrates (500-300 v.Chr.) = het lichaam bevat een mix van 4 vloeistofen die in balans
moeten zijn
- Plato= geest (gedachten, waarnemingen en gevoelens) en lichaam (fysieke deel) zijn
gescheiden en hebben geen/nauwelijks relatie met elkaar
- Descartes (17e eeuw) = geest en lichaam scheiden
Voorstelling werking lichaam als machine
Geest en lichaam kunnen communiceren
Dieren hebben geen ziel en ziel verlaat lichaam bij de dood
Tegenwoordige visies over gezondheid en ziekte
- Biomedische model (19e- 20e eeuw)= ziekte: verstoring fysiologische processen door
blessures, biomedisch dysbalans, bacteriële/virale infectie en de te genezen via een
medische interventie (diagnose-receptmodel).
- Ziekte: signaal van het lichaam, gescheiden van de psychologische en sociale processen
van de geest (dualisme)
Bio-psycho-sociale model (Engel, 1977) gaat ervan uit dat gezondheid wordt beïnvloed door:
, - Biologische factoren
- Psychische factoren
- Sociale factoren
Biologische factoren:
- Genetische karakteristieken van onze ouders
- Functie en structuur persoonlijke fysiologie (allergie, hartstoornissen)
Psychologische factoren:
- Gedrag en mentale processen (cognitie (= leren herkennen), emotie en motivatie)
Sociale factoren:
- Mensen beïnvloeden elkaar
Gemeenschap: individuen die dicht bij elkaar wonen (dorp, stad, land)
Familie: dichtste en meest continue sociale relaties met sterke emotionele band
Biomedische model Biopsychosociale model
Dualistisch mensbeeld Holistisch/integraal model
Onderscheid lichaam en geest (Descartes) Mens beschouwd als eenheid van lichaam en
geest in interactie met de omgeving
Rechtlijnige oorzaak-gevolg relatie Zowel factoren van invloed op kracht, als ook
invloed klacht op gedrag, cognities en emoties
patiënt van belang
Medici werken vanuit het bio-psycho-sociale model met het ICF-model en het MDBB-model
‘’meerdimensionaal’’: combinatie medische- en psychosociale model in bio-psycho-sociale model.
‘’belasting (draaglast) – belastbaarheid (draagkracht)’’: vermogen patiënt om belasting
(prikkels) te verwerken in termen van lichamelijk en psychisch evenwicht.
Lokaal adaptief vermogen
- Het in vorm en functie kunnen aanpassen of aangepast houden aan de functie eisen
- Op zowel celniveau, weefselniveau, orgaanniveau, niveau orgaanstelsels, als ook op
individueel niveau (ook leren is een vorm van adaptatie)
Omstandigheden waaronder herstel plaatsvind bij een aandoening aan bewegingsapparaat
- Lokaal belemmerende factoren (o.a. voeding/spijsvertering, circulatie, andere
ziekten/aandoeningen)
- Algemeen belemmerende factoren (o.a. erfelijkheid, leeftijd, geslacht, maar ook stress)
Gezondheidspsychologie (Matarazoo, 1982)
Ontwikkeling inzicht in bio-psycho-sociale factoren. Van belang voor:
- Bevorderen en in stand houden gezondheid
- Verbeteren systemen en beleid gezondheidszorg
- Preventie en behandeling ziekte
Oriëntatie psychologie, sociologie en gezondheid
Wat is psychologie en wat is sociologie.
wat gezondheid is.
welke visies en modellen op gezondheid en ziekte er tegenwoordig zijn en gebruikt wordt
binnen de fysiotherapie
Gezondheid is iets anders dan afwezigheid van ziekten
1. objectieve signalen: dat het lichaam niet goed functioneert (bijv. hoge bloeddruk)
2. subjectieve ziektesymptomen: (bijv. pijn of verkoudheid)
1947, gezondheid = positieve toestand van fysieke, psychische en sociale welzijn.
Illness-Welness continuüm: gezondheid en ziekte is niet volledig te scheiden, maar zijn
overlappende begrippen. Bijv.: iemand met een chronische ziekte kan zich gezond voelen.
Nieuw concept gezondheid:
- ‘’het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van
fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’’
- Functioneren centraal en niet alleen de aandoening
- Focus op ondersteunen van eigen regie en zelfmanagement en meer aandacht voor
preventie
Visies uit het verleden over gezondheid en ziekte:
- Hippocrates (500-300 v.Chr.) = het lichaam bevat een mix van 4 vloeistofen die in balans
moeten zijn
- Plato= geest (gedachten, waarnemingen en gevoelens) en lichaam (fysieke deel) zijn
gescheiden en hebben geen/nauwelijks relatie met elkaar
- Descartes (17e eeuw) = geest en lichaam scheiden
Voorstelling werking lichaam als machine
Geest en lichaam kunnen communiceren
Dieren hebben geen ziel en ziel verlaat lichaam bij de dood
Tegenwoordige visies over gezondheid en ziekte
- Biomedische model (19e- 20e eeuw)= ziekte: verstoring fysiologische processen door
blessures, biomedisch dysbalans, bacteriële/virale infectie en de te genezen via een
medische interventie (diagnose-receptmodel).
- Ziekte: signaal van het lichaam, gescheiden van de psychologische en sociale processen
van de geest (dualisme)
Bio-psycho-sociale model (Engel, 1977) gaat ervan uit dat gezondheid wordt beïnvloed door:
, - Biologische factoren
- Psychische factoren
- Sociale factoren
Biologische factoren:
- Genetische karakteristieken van onze ouders
- Functie en structuur persoonlijke fysiologie (allergie, hartstoornissen)
Psychologische factoren:
- Gedrag en mentale processen (cognitie (= leren herkennen), emotie en motivatie)
Sociale factoren:
- Mensen beïnvloeden elkaar
Gemeenschap: individuen die dicht bij elkaar wonen (dorp, stad, land)
Familie: dichtste en meest continue sociale relaties met sterke emotionele band
Biomedische model Biopsychosociale model
Dualistisch mensbeeld Holistisch/integraal model
Onderscheid lichaam en geest (Descartes) Mens beschouwd als eenheid van lichaam en
geest in interactie met de omgeving
Rechtlijnige oorzaak-gevolg relatie Zowel factoren van invloed op kracht, als ook
invloed klacht op gedrag, cognities en emoties
patiënt van belang
Medici werken vanuit het bio-psycho-sociale model met het ICF-model en het MDBB-model
‘’meerdimensionaal’’: combinatie medische- en psychosociale model in bio-psycho-sociale model.
‘’belasting (draaglast) – belastbaarheid (draagkracht)’’: vermogen patiënt om belasting
(prikkels) te verwerken in termen van lichamelijk en psychisch evenwicht.
Lokaal adaptief vermogen
- Het in vorm en functie kunnen aanpassen of aangepast houden aan de functie eisen
- Op zowel celniveau, weefselniveau, orgaanniveau, niveau orgaanstelsels, als ook op
individueel niveau (ook leren is een vorm van adaptatie)
Omstandigheden waaronder herstel plaatsvind bij een aandoening aan bewegingsapparaat
- Lokaal belemmerende factoren (o.a. voeding/spijsvertering, circulatie, andere
ziekten/aandoeningen)
- Algemeen belemmerende factoren (o.a. erfelijkheid, leeftijd, geslacht, maar ook stress)
Gezondheidspsychologie (Matarazoo, 1982)
Ontwikkeling inzicht in bio-psycho-sociale factoren. Van belang voor:
- Bevorderen en in stand houden gezondheid
- Verbeteren systemen en beleid gezondheidszorg
- Preventie en behandeling ziekte
