Hoofdstuk 10:
De analysemethode waarmee geurstoffen worden onderzocht heet gaschromatografie. Het
is berust op een mobiele fase, de gasstroom en de stationaire fase. In het kolom van de
gaschromatograaf zit een drager gas, deze stroomt met een constante snelheid door het
kolom heen. Alle stoffen moeten gasvormig zijn. Een monster van een mengsel wordt
geïnjecteerd in de kolom, de dragergas neemt hem mee langs de stationaire fase, een vaste
stof. Aan het einde van de kolom passeert de stof een detector. Die geeft signalen af waar
een chromatogram van wordt gemaakt. De tijd die een stof nodig heeft om van de
injectienaald punt naar de detector te gaan heet de retentietijd. Als de stof uit grotere
moleculen bestaat dan wordt de retentietijd langer. De oppervlakte onder de grafiek geeft
aan hoeveel stof die langs de detector gaat.
Met behulp van massaspectrometrie kun je die chromatogrammen verder onderzoeken. De
stof moet in de gasfase zijn. Er vindt ionisatie plaats van de moleculen van de zuivere
stoffen. Het molecuul verliest een elektron en wordt positief geladen; het moleculair ion.
Door het verlies van de elektron is het molecuul verzwakt, het molecuul valt in fragmenten
uiteen. De piek met het hoogste m/z in het massaspectrum is het moleculair ion. Dit is de
massa van het molecuul zelf (Binas 39D).
De regels van het systematisch naam geven wordt een beetje veranderd. De eerste
verandering is dat het plaatsnummer zo dicht mogelijk bij de naam moet komen.
Bijvoorbeeld propaan-2-amine. De tweede verandering is dat de plaatsnummers achter
elkaar een kleiner getal moeten vormen, bijvoorbeeld 2,2,3-trimethyloctaan en
6,7,7-trimethyloctaan. Cis-trans isomerie is gebaseerd op de 3D-versie van het molecuul.
Het zijn structuurisomeren. De ruimtelijke structuur is verschillend, de ruimtelijke structuur
heet configuratie. Isomeren die alleen verschillen in configuratie heten stereo-isomeren.
Cis is aan dezelfde zijde, trans is aan de andere zijde. Deze vorm van stereo-isomerie heet
cis-trans isomerie. Er moet een dubbele binding aanwezig zijn voor cis-trans isomerie.
Anders een ringstructuur. Bij cis-trans isomerie moet een c-atoom vier verschillende groepen
hebben. Stoffen met een C-O-C groep in hun structuurformule zijn ethers. De alkoxyalkanen
vormen een deelverzameling van ethers. een -O-R groep heet en alkoxygroep.
Een O=C-H -R groep heet een aldehyde. De aldehydegroep geef je aan met -al als uitgang.
Bij massaspectrum splitst vaak de H van de aldehydegroep af. Of de complete
aldehydegroep. Bij de naamgeving van aldehyde begin je met tellen bij het C-atoom met de
aldehydegroep. R1-C=O -R2 heet een ketongroep. Als R1 en R2 allebei alkylgroepen zijn
hoort het molecuul tot de alkanonen. Een ketongroep heeft als uitgang -on. Alkanonen en
alkanalen zijn structuurisomeren.
Carbonzuren hebben meestal een specifieke geur. De kenmerkende groep van een
carbonzuur is de -COOH. Dit is een carboxylgroep. Moleculen met een carboxylgroep heten
een alkaanzuur. De naamgeving begint hier ook bij de plek van de carboxylgroep. Achter de
originele uitgang zoals bijvoorbeeld -aan komt -zuur. Je hoeft geen nummer te zetten voor
waar het zuur zit omdat je altijd begint met tellen bij die specifieke carboxylgroep. In een
De analysemethode waarmee geurstoffen worden onderzocht heet gaschromatografie. Het
is berust op een mobiele fase, de gasstroom en de stationaire fase. In het kolom van de
gaschromatograaf zit een drager gas, deze stroomt met een constante snelheid door het
kolom heen. Alle stoffen moeten gasvormig zijn. Een monster van een mengsel wordt
geïnjecteerd in de kolom, de dragergas neemt hem mee langs de stationaire fase, een vaste
stof. Aan het einde van de kolom passeert de stof een detector. Die geeft signalen af waar
een chromatogram van wordt gemaakt. De tijd die een stof nodig heeft om van de
injectienaald punt naar de detector te gaan heet de retentietijd. Als de stof uit grotere
moleculen bestaat dan wordt de retentietijd langer. De oppervlakte onder de grafiek geeft
aan hoeveel stof die langs de detector gaat.
Met behulp van massaspectrometrie kun je die chromatogrammen verder onderzoeken. De
stof moet in de gasfase zijn. Er vindt ionisatie plaats van de moleculen van de zuivere
stoffen. Het molecuul verliest een elektron en wordt positief geladen; het moleculair ion.
Door het verlies van de elektron is het molecuul verzwakt, het molecuul valt in fragmenten
uiteen. De piek met het hoogste m/z in het massaspectrum is het moleculair ion. Dit is de
massa van het molecuul zelf (Binas 39D).
De regels van het systematisch naam geven wordt een beetje veranderd. De eerste
verandering is dat het plaatsnummer zo dicht mogelijk bij de naam moet komen.
Bijvoorbeeld propaan-2-amine. De tweede verandering is dat de plaatsnummers achter
elkaar een kleiner getal moeten vormen, bijvoorbeeld 2,2,3-trimethyloctaan en
6,7,7-trimethyloctaan. Cis-trans isomerie is gebaseerd op de 3D-versie van het molecuul.
Het zijn structuurisomeren. De ruimtelijke structuur is verschillend, de ruimtelijke structuur
heet configuratie. Isomeren die alleen verschillen in configuratie heten stereo-isomeren.
Cis is aan dezelfde zijde, trans is aan de andere zijde. Deze vorm van stereo-isomerie heet
cis-trans isomerie. Er moet een dubbele binding aanwezig zijn voor cis-trans isomerie.
Anders een ringstructuur. Bij cis-trans isomerie moet een c-atoom vier verschillende groepen
hebben. Stoffen met een C-O-C groep in hun structuurformule zijn ethers. De alkoxyalkanen
vormen een deelverzameling van ethers. een -O-R groep heet en alkoxygroep.
Een O=C-H -R groep heet een aldehyde. De aldehydegroep geef je aan met -al als uitgang.
Bij massaspectrum splitst vaak de H van de aldehydegroep af. Of de complete
aldehydegroep. Bij de naamgeving van aldehyde begin je met tellen bij het C-atoom met de
aldehydegroep. R1-C=O -R2 heet een ketongroep. Als R1 en R2 allebei alkylgroepen zijn
hoort het molecuul tot de alkanonen. Een ketongroep heeft als uitgang -on. Alkanonen en
alkanalen zijn structuurisomeren.
Carbonzuren hebben meestal een specifieke geur. De kenmerkende groep van een
carbonzuur is de -COOH. Dit is een carboxylgroep. Moleculen met een carboxylgroep heten
een alkaanzuur. De naamgeving begint hier ook bij de plek van de carboxylgroep. Achter de
originele uitgang zoals bijvoorbeeld -aan komt -zuur. Je hoeft geen nummer te zetten voor
waar het zuur zit omdat je altijd begint met tellen bij die specifieke carboxylgroep. In een
