Samenvatting Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs INHOLLAND NT2 tweedetaalverwerving

Nederlands als tweede taal

2 Ontwikkeling van mondelinge vaardigheden

Kinderen verwerven een tweede taal een taal niet door domweg imiteren, maar door op basis van
het taalaanbod van en in interacte met de omgeving hypotheses op te stellen over de woorden en
regels van de te leren taal. Tweedetaalverwervers laten daarbij tussenvormen zien en maken fouten
die ook eerstetaalverwervers in die taal maken. Vooral in het begin maken ze ook wel fouten die te
maken hebben met hun eerste taal. Veel en divers aanbod van de omgeving heef een gunstg eeect
op de taalverwerving. Contact met de tweede taal, maar ook goed onderwijs beïnvloed het succes
van tweedetaalverwerving. Tweedetaalverwervers moeten vooral hun achterstand in woordenschat
in de tweedetaal snel inlopen. Een schoolwerkplan waarin de inhoud, doelen en leermiddelen
nauwkeurig omschreven zijn, kan de leerkracht daarbij helpen. De ‘beste’ methode voor het helpen
ontwikkelen van taalvaardigheden bestaat uit een mix van didactsche benaderingen, waarin
verschillende soorten oefeningen en werkvormen gehanteerd worden, zodat alle typen
taalverwervers aan hun trekken kunnen komen.

Drie opvatngen over hoe het proces van tweedetaalverwerving verloopt:
1. Interferentiehypothese (maken van fouten onder invloed van de eerste taal --> negateve
transfer) --> BEHAVIORISME
 Imitatie en reinforeement (bekrachtging)
2. Universalistisehe taalverwervingshypothese (eerste en tweede taalverwervers hebben geen
verschillen --> universele processen, taalontwikkelingsfouten die veroorzaakt worden door de
specifeke problemen die het Nederlands kent) --> NATIVISME
 Createve constructorbbouwer (acteve rol in de verwerving van verschillende regels van het
Nederlands)
o Overgeneralisate
3. Outputhypothese (door interacte en taalaanbod ontstaat een interactonele benadering). -->
INTERACTIONISME
o Feedback
o Hoge aanbodfrequente en veel herhaling hebben een positeve invloed.

Vijf faetoren die het sueees van NT2 bepalen:
1. Achtergrond (leefijd, sekse)
2. Sociale omgeving (taalcontact, taalaanbod)
3. Cognitef (intelligente, taalleerstrategie)
4. Aeectef (attude, motvate)
5. Contact met de tweede taal

Deeltaalvaardigheden:
 Klankvaardigheid
 Woordenschat
 Vaardigheid in woord- en zinsbouw
 Gespreksvaardigheid

Analytisehe (holistisehe) werkwijee --> taalverwerver zelf uit het geheel een analyse van de te leren
taal moet maken. Door natuurlijke opdrachten en taken uit te voeren moeten de leerlingen die
vereiste kennis en vaardigheden oppikken. --> taakgerichte benadering.
Synthetisehe werkwijee --> woorden en taalstructuren worden aangeboden en de
tweedetaalverwerver verwerkt die in allerlei werkvormen en oefeningen. --> communicateve
benadering.

, Het gebrek aan aandacht voor de vorm van taal is een belangrijk kritekpunt op de taakgerichte
benadering.

Zes didaetisehe benaderingen:
1. Grammatca-vertaalbenadering (losse woorden en grammatca leren)
2. Audio-linguale benadering (nadruk mondelinge vaardigheden)
3. Recepteve benadering (als tegenhanger op de vorige)
4. Handelingspsychologische benadering (werkvormen en oefeningen, er moeten allerlei
handelingen worden verricht)
5. Communicateve benadering (aanbieden van de leerstof in een zo natuurlijk mogelijke
context)
6. Taakgerichte benadering (nadruk op de taaltaak)



3 Taalaanbod en interaetie

Het taalaanbod: de functe.

Taal heef ook een functoneel aspect. Daarbij gaat het om het doel waarvoor taal wordt gebruikt.

 Communieatieve funetie
 Coneeptualiserende funetie (ook wel: eognitieve funetie)

In T2 verwerving moet cogniteve ontwikkeling strikt gescheiden worden van taalontwikkeling: een
T2 verwerver die achterloopt in tweedetaalontwikkeling hoef nog niet achter te lopen in cogniteve
ontwikkeling. In het onderwijs dient met dit verschil in talige en cogniteve aspecten van het
taalaanbod rekening gehouden te worden.

Het is beslist niet de bedoeling om krom Nederlands te spreken : foreigner talk.

 Anders wordt slecht voorbeeld overgenomen
 Emotonele eeect (T2 begrijpen heel goed dat je krom Nederlands tegen ze spreekt)

Aanpassingen: hoe geringer de beheersing van het Nederlands, des te eenvoudiger moet het
taalgebruik zijn. Door te werken in kleine groepjes kan het taalgebruik beter worden afgestemd op
het niveau van individuele leerlingen.

Interacte
Deelname aan interacte kan worden gestmuleerd om te zorgen voor begrijpelijkheid van
onderwerpen en interesse. Het onderwerp moet tevens niet te moeilijk zijn.

Soorten vragen
Volledig open vragen bieden over het algemeen weinig houvast. Voor weinig taalvaardige leerlingen
kan het belangrijk zijn dat ze simpele vragen kunnen beantwoorden.


 Makkelijkste soort vragen: vragen die uitnodigen tot non-verbale reacte (wijs aan)
 Vervolgens vragen die met ja of nee beantwoord kunnen worden of die keuzemogelijkheden
bieden.
 Moeilijkste zijn de vraagwoordvragen H1W5

De moeilijkheidsgraad van een vraag is afankelijk van inhoud. Waarom en hoe vragen zijn het
moeilijkst.