Samenvatting van de Opleiding Assistent Declarant (Fenex)

Hoofdstuk 1 - Douane Algemeen
1.1 De Douane
In Nederland valt de Douane onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Financiën. →
Minister van Financiën is de hoogste baas van de Douane en van de belastingdienst. Je hebt de
volgorde: minister → staatssecretaris → directoraat-generaal.

Douaneregio’s (naast het Douane landelijk kantoor):
 Douane Schiphol Passagiers;
 Douane Schiphol Cargo;
 Douane Amsterdam;
 Douane Breda;
 Douane Rotterdam Haven;
 Douane Arnhem;
 Douane Eindhoven;
 Douane Groningen.

De controles die de Douane uitvoert, worden aangestuurd door het DLTC (Douane Landelijk Tactisch
Centrum) een zelfstandig onderdeel binnen de Douane.
De taken van de Douane:
 Houdt voornamelijk toezicht op de in,-uit en doorvoer van goederen.
 Verantwoordelijk voor de heffing en inning van belastingen
 Toepassing van de juiste wet- en regelgeving

De opdracht van de Douane is verdeeld in 2 taken:
 Fiscale Taak
 Niet Fiscale Taak

De fiscale taak
De Douane heft en int belastingen, zoals invoerrechten, omzetbelastingen, accijnzen, en controleert
de aangiften op juistheid en volledigheid. (Voorbeeld: Invoerrechten die betaald moeten worden over
goederen die geïmporteerd zijn.)

De niet-fiscale taak (VGEM TAAK)
Het wordt niet-fiscale taak genoemd, omdat ze niet in eerste instantie gericht is op geld voor de
schatkist, maar om de samenleving te beschermen. VGEM = Veiligheid, gezondheid, economie &
milieu.
(Voorbeeld: Tegenhouden van gevaarlijke goederen (drugs & wapens), controle op smokkel,
namaakgoederen en medicijnen etc.)

De Douane verricht haar taken op de volgende wijze:
1. De stopfunctie bij de grens (het weren van goederen die niet de EU in mogen)
2. Het in de gaten houden of de wetten en regelgeving goed worden toegepast
3. Het heffen en innen van belasting
4. Faciliteren

Van de door de Douane opgelegde EU-belasting komt 80% ten goede van de EU, resterende 20%
gaat naar de Nederlandse overheid om o.a. kosten van de Douane mee te betalen.

De stopfunctie bij de grens:
De Douane zorgt ervoor dat goederen die de EU niet in mogen, direct bij de grens worden
tegengehouden. (Zowel voor goederen waarbij de eindbestemming buiten de EU is, als andersom)

! - Controle door de Douane:
Om gericht te kunnen controleren maakt de Douane gebruik van risicoanalyses. Een elektronisch
systeem waarbij specifieke goederen met een hoog risico vaker in de controle vallen.
 Fysieke controle
 Bescheiden controle
 Administratieve controle (Max 3 jaar na de aangifte)

Heffen en innen

,De Douane is verantwoordelijk voor het heffen en innen van de rechten bij invoer en een aantal
andere belastingen. De Douane bepaald de hoogte van de belastingen en stuurt vervolgens een UTB
(Uitnodiging tot betaling).

! - Belastingen
Europese Belastingen
 Invoerrecht
 Antidumprechten
 Landbouwheffing
Nationale Belastingen
 Omzetbelasting
 Accijns
 Verbruiksbelasting

Antidumping
In regio's buiten de EU met lagere arbeidstarieven is het mogelijk dat goederen tegen veel lagere
kosten te produceren. Deze producten worden dan tegen een veel lagere prijs op de EU-markt
"gedumpt". Goede voorbeelden hiervan zijn berkenmultiplex uit Rusland en elektrische fietsen uit
China.

1.2.1 De Wereld Handel Organisatie (WHO)
De Wereld Handels Organisatie WHO (World Trade Organisation WTO) is de opvolger van de
Gerneral Agreement on Tariffs and Trade (GATT).
Doelstellingen:
 Verlagen van de douanerechten
 Het wegnemen van non-tarifaire handelsbelemmeringen (bijv. Invoerverboden,
vergunningstelsels, moeilijke procedures voor invoer of distributie)
 Verkleinen van de verschillen tussen arme en rijke landen

Door het bereiken van deze doelstellingen, moet er een vrije handel zonder belemmeringen tot stand
komen.

1.2.2 WDO - Wereld Douane Organisatie
In Europees verband werd kort na de oorlog nagedacht over vereenvoudiging en het op elkaar
afstemmen van de douaneformaliteiten met de bedoeling uiteindelijk een Europese Douane-unie tot
stand te brengen.

Belangrijkste taken:
 Het doen van aanbevelingen om tot een uniforme interpretatie en toepassingen van
genoemde verdragen te komen (Ervoor zorgen dat alles en iedereen op dezelfde manier
werkt)
 Het optreden als scheidsrechter bij geschillen tussen landen.
 Het verzorgen van opleidingen en het verrichten van studies naar in de wereld gehanteerde
douaneprocedures

1.2.3 De Europese Unie
Na het tekenen van het ‘Verdrag van Maastricht’ in 1993 wordt officieel gesproken van de Europese
Unie (EU).
Momenteel zijn 27 landen lid van de EU:
Denemarken, Ierland, Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Portugal, Spanje, Italië, Luxemburg,
Griekenland, Zweden, Finland Oostenrijk, Letland, Estland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slovenië,
Hongarije, Malta, Cyprus, Slowakije, Bulgarije, Kroatië en Roemenië.
De organisatie van de EU bestaat uit:
 De Raad
 De Commissie
 Het Europees Parlement
 Het Hof van Justitie
Hoe de EU werkt, is belangrijk om te weten, aangezien zij voor het grootste gedeelte sturing geven
aan de Douane. Brussel bepaalt in grote lijnen het beleid van de Douane binnen de EU.

, De Raad ****(Wetgevende macht) is het hoogste orgaan van de EU. Zij is bevoegd om wet voorstellen
van de Commissie goed te keuren, af te wijzen of te veranderen. De Raad is samengesteld uit de
Ministers van de lidstaten. Voor elk vakgebied is er één.

! - De Commissie (Uitvoerende macht & Dagelijks bestuur) haar belangrijkste taken:
o Handhaven van de Europese wetgeving
o Het doen van wet voorstellen (als enige)
o Het opstellen en beheren van de EU begroting

Het Europees Parlement haar belangrijkste taken (Leden worden direct gekozen door het volk):
o Wetgeving: Het vaststellen van Europese wetten, samen met de Raad van Ministers
o Toezicht: Het controleren van EU-instelllingen
o Benoemen van de leden van de Europese Commissie

Het Hof van Justitie haar belangrijkste taken:
o Zij doen uitspraken in geschillen tussen lidstaten
o Ze geven uitleg over de toepassing van Europees recht.
Particulieren kunnen geen rechtstreeks beroep doen op het Hof

De Douane-Unie
 Een economisch gebied waarvan de leden in een overeenkomst vastleggen om ten opzichte
van elkaar geen douanerechten, heffingen van gelijke werking of kwantitatieve beperkingen
toe te passen
 Tegenover derde landen een gemeenschappelijk buitentarief in te voeren (hetzelfde
invoerpercentage in elke lidstaat)

De Vrijehandelszone
Een vrijhandelszone is een samenwerkingsvorm waarbij een groep landen besluit om de onderlinge
handelsbelemmeringen, zoals in- en uitvoerrechten, af te schaffen. Dit heeft als voordeel dat het voor
bedrijven aantrekkelijker wordt om zich binnen deze groep landen te vestigen en
grensoverschrijdende handel te drijven. Ook worden bedrijven hierdoor aangemoedigd om in deze
landen investeringen te doen.
 EVA → Europese Vrijehandels Associatie
o Liechtenstein
o Noorwegen
o Ijsland
o Zwitserland

Rechtshandelingen van de unie
Dit is de verzamelterm voor de EU-maatregelen. Dit zijn drie soorten wetgeving die de EU kan maken
en die bindend zijn voor alle lidstaten

! - De EU kan drie soorten wetgeving maken:
 Verordening: Kant en klare wet met directe werking (belangrijkst in de dagelijkse praktijk)
→ Invoering van Douane Wetboek van de Unie
 Richtlijn: Opdracht om een wet te implementeren in nationale wetgeving, Een "richtlijn" is een
rechtshandeling die een bepaald doel vastlegt dat alle EU-landen moeten bereiken.
→ De Richtlijnen inzake de accijns en omzetbelasting
 Besluit/Beschikking: Beslissing voor individuele gevallen; bedrijven of lidstaten
→ Een uitspraak op een verzoek op terugbetaling in bijzondere gevallen
→ De uitspraak op een verzoek om vrijstelling voor wetenschappelijke apparatuur




1.3 DWU - Douane Wetboek van de Unie