Samenvatting van
Ons feilbare denken
Door Daniel Kahneman
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
1
,Samenvatting van de samenvatting
Daniel Kahneman is psycholoog en invloedrijk over de hele wereld. Samen met
Amos Tversky heeft hij de Nobelprijs voor de Economie gewonnen in 2002 voor hun
onderzoek naar menselijk denken en het nemen van beslissingen. Zijn jarenlange
wetenschappelijke onderzoeken over de rationaliteit en beslissingsvaardigheid van
mensen zijn van invloed op de economie, geneeskunde en politiek.
Mensen kunnen op twee manieren denken: snel en langzaam. De snelle manier gaat
intuïtief, de langzame weloverwogen. Deze twee manieren van denken hebben een
grote invloed op de beslissingen die we nemen. Doordat de meeste beslissingen
snel en intuïtief tot stand komen, zijn ze niet altijd rationeel en kunnen ze gebaseerd
zijn op illusies.
Twee manieren om te denken
Er zijn twee verschillende manieren om te denken: een snelle intuïtieve manier en
een langzame weloverwogen manier. Je zou deze twee manieren kunnen zien als
twee verschillende denksystemen: systeem nummer een en systeem nummer twee.
Ze hebben allebei hun eigen functies, vaardigheden en beperkingen.
Door de benamingen systeem een en systeem twee te gebruiken, is het
gemakkelijker om uit te leggen hoe de twee manieren van denken in zijn werk gaan.
Je kunt de twee systemen dan namelijk zien als twee personen binnen een verhaal.
Ze bestaan niet echt, maar zijn wel heel behulpzaam om het menselijk denken beter
te begrijpen.
Het snelle denken van het eerste systeem werkt automatisch, je hoeft er weinig tot
geen inspanning voor te doen en je hebt er geen controle over. Je kunt de
kenmerken van het eerste denksysteem vergelijken met het intuïtieve denken van
dieren.
Het langzame denken van het tweede systeem heeft bewuste aandacht nodig en is
een mentale inspanning. Je hebt het nodig bij het maken van keuzes en beslissingen
en het zorgt ervoor dat je je gedachten kunt ordenen.
Voor het langzame denken heb je zoveel aandacht nodig, dat je het niet met een
andere intensieve activiteit kunt combineren. Je hebt geen oog meer voor andere
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
2
,dingen en kunt daardoor een blinde vlek ontwikkelen voor dingen die anders meteen
zouden opvallen. Meestal heb je niet eens door dat er een blinde vlek ontstaat.
Heel veel van wat je binnen systeem twee denkt en doet, komt oorspronkelijk vanuit
Systeem een. Als het te ingewikkeld wordt, dan pas neemt systeem twee het over.
De beide denksystemen werken dus eigenlijk heel efficiënt: met zo min mogelijk
inspanningen bereiken ze het beste resultaat.
De samenwerking tussen de twee denksystemen gaat meestal goed. Het eerste
systeem maakt wel af en toe een foutje en kan niet worden uitgeschakeld, waardoor
je in sommige gevallen in de problemen kunt komen. Gelukkig heb je dan nog je
tweede denksysteem dat de impulsen van het eerste kan onderdrukken en zorgt
voor je zelfbeheersing.
Als er door het eerste systeem een foutje wordt gemaakt, dat niet wordt herkend
door het tweede systeem, dan noem je dat een cognitieve illusie. Het is belangrijk
om te leren hoe je de signalen van een cognitieve illusies kunt herkennen, want het
is niet mogelijk om ze te negeren. Dit komt doordat systeem een automatisch werkt
en veel sneller is in conclusies trekken dan het langzame systeem twee, dat
weloverwogen te werk gaat. Als je situaties leert herkennen waarin het eerste
systeem in de fout gaat, dan kun je problemen voorkomen.
Langzaam en weloverwogen
Als je het tweede denksysteem nader bekijkt, dan kun je vaststellen dat de
activiteiten binnen dit systeem inspannend zijn. Aan de andere kant wordt systeem
twee ook gekenmerkt door luiheid, niet meer willen doen dan strikt noodzakelijk.
Systeem twee laat daarom het liefst zoveel mogelijk over aan het impulsieve
systeem een, maar dat kan niet altijd, omdat sommige activiteiten nou eenmaal
inspannend zijn en zelfbeheersing vereisen.
Je kunt aan de grootte van iemands pupillen zien hoe intensief die mentaal bezig is
geweest. De pupil wordt namelijk groter naarmate de mentale inspanning groeit en
dit kan per seconde verschillen. De verwijding valt samen met de mate van mentale
inspanning op dat moment.
De pupillen blijven groeien totdat de maximaal mogelijke inspanning is bereikt. Je
kunt iemands pupil dus gebruiken als meetinstrument voor mentale inspanning en
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
3
, daarmee een inschatting maken van de hoeveelheid mentale energie die persoon
verbruikt.
Als systeem twee wordt overbelast zal het zich gaan concentreren op de
belangrijkste activiteit en die beschermen door daar alle beschikbare energie naar
toe te laten gaan. Pas op het moment dat er weer wat energie overblijft, kunnen er
andere taken gedaan worden.
Als je een activiteit beter beheerst, heb je er minder energie voor nodig. Datzelfde
geldt voor activiteiten waar je talent voor hebt. Ook dit is af te lezen aan de grootte
van je pupillen.
Systeem twee volgt regels, vergelijkt verschillende kenmerken van een object en
maakt weloverwogen keuzes. Het maakt daarbij gebruik van sets met taken. Deze
sets worden geprogrammeerd in het geheugen, als ze nog niet bekend waren.
Als je van de ene naar de andere taak overschakelt, dan kost dat veel mentale
inspanning, helemaal als je daarbij een tijdsdruk ervaart.
Je kunt mentale overbelasting voorkomen door het onderverdelen van lastige taken
in meerdere simpelere stappen en tussendoor informatie op te slaan in je geheugen,
of op papier.
Natuurlijke snelheid
Langzaam en weloverwogen denken gebeurt met een natuurlijke snelheid, er wordt
niets geforceerd. Ditzelfde geldt voor fysieke inspanning. Je kunt beide combineren,
maar als je harder wil dan je natuurlijke snelheid, dan lukt dat niet meer.
Dit heeft te maken met de zelfbeheersing die je nodig hebt voor de extra fysieke
inspanning. Deze zelfbeheersing maakt namelijk gebruik van dezelfde energiebron
als weloverwogen denken. Er zit echter een limiet aan deze bron, als die overbelast
raakt gaat alle energie naar de belangrijkste activiteit van dat moment.
Ook het verhogen van de natuurlijke mentale snelheid, vraagt om zelfbeheersing en
zal daardoor extra energie kosten. Op het moment dat je mentale inspanning als
plezierig gaat ervaren, dan kom je in een flow terecht. Je kunt dan zonder veel
moeite gedurende langere tijd intensief nadenken, omdat je er geen zelfbeheersing
voor nodig hebt en dus minder energie verbruikt.
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
4
Ons feilbare denken
Door Daniel Kahneman
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
1
,Samenvatting van de samenvatting
Daniel Kahneman is psycholoog en invloedrijk over de hele wereld. Samen met
Amos Tversky heeft hij de Nobelprijs voor de Economie gewonnen in 2002 voor hun
onderzoek naar menselijk denken en het nemen van beslissingen. Zijn jarenlange
wetenschappelijke onderzoeken over de rationaliteit en beslissingsvaardigheid van
mensen zijn van invloed op de economie, geneeskunde en politiek.
Mensen kunnen op twee manieren denken: snel en langzaam. De snelle manier gaat
intuïtief, de langzame weloverwogen. Deze twee manieren van denken hebben een
grote invloed op de beslissingen die we nemen. Doordat de meeste beslissingen
snel en intuïtief tot stand komen, zijn ze niet altijd rationeel en kunnen ze gebaseerd
zijn op illusies.
Twee manieren om te denken
Er zijn twee verschillende manieren om te denken: een snelle intuïtieve manier en
een langzame weloverwogen manier. Je zou deze twee manieren kunnen zien als
twee verschillende denksystemen: systeem nummer een en systeem nummer twee.
Ze hebben allebei hun eigen functies, vaardigheden en beperkingen.
Door de benamingen systeem een en systeem twee te gebruiken, is het
gemakkelijker om uit te leggen hoe de twee manieren van denken in zijn werk gaan.
Je kunt de twee systemen dan namelijk zien als twee personen binnen een verhaal.
Ze bestaan niet echt, maar zijn wel heel behulpzaam om het menselijk denken beter
te begrijpen.
Het snelle denken van het eerste systeem werkt automatisch, je hoeft er weinig tot
geen inspanning voor te doen en je hebt er geen controle over. Je kunt de
kenmerken van het eerste denksysteem vergelijken met het intuïtieve denken van
dieren.
Het langzame denken van het tweede systeem heeft bewuste aandacht nodig en is
een mentale inspanning. Je hebt het nodig bij het maken van keuzes en beslissingen
en het zorgt ervoor dat je je gedachten kunt ordenen.
Voor het langzame denken heb je zoveel aandacht nodig, dat je het niet met een
andere intensieve activiteit kunt combineren. Je hebt geen oog meer voor andere
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
2
,dingen en kunt daardoor een blinde vlek ontwikkelen voor dingen die anders meteen
zouden opvallen. Meestal heb je niet eens door dat er een blinde vlek ontstaat.
Heel veel van wat je binnen systeem twee denkt en doet, komt oorspronkelijk vanuit
Systeem een. Als het te ingewikkeld wordt, dan pas neemt systeem twee het over.
De beide denksystemen werken dus eigenlijk heel efficiënt: met zo min mogelijk
inspanningen bereiken ze het beste resultaat.
De samenwerking tussen de twee denksystemen gaat meestal goed. Het eerste
systeem maakt wel af en toe een foutje en kan niet worden uitgeschakeld, waardoor
je in sommige gevallen in de problemen kunt komen. Gelukkig heb je dan nog je
tweede denksysteem dat de impulsen van het eerste kan onderdrukken en zorgt
voor je zelfbeheersing.
Als er door het eerste systeem een foutje wordt gemaakt, dat niet wordt herkend
door het tweede systeem, dan noem je dat een cognitieve illusie. Het is belangrijk
om te leren hoe je de signalen van een cognitieve illusies kunt herkennen, want het
is niet mogelijk om ze te negeren. Dit komt doordat systeem een automatisch werkt
en veel sneller is in conclusies trekken dan het langzame systeem twee, dat
weloverwogen te werk gaat. Als je situaties leert herkennen waarin het eerste
systeem in de fout gaat, dan kun je problemen voorkomen.
Langzaam en weloverwogen
Als je het tweede denksysteem nader bekijkt, dan kun je vaststellen dat de
activiteiten binnen dit systeem inspannend zijn. Aan de andere kant wordt systeem
twee ook gekenmerkt door luiheid, niet meer willen doen dan strikt noodzakelijk.
Systeem twee laat daarom het liefst zoveel mogelijk over aan het impulsieve
systeem een, maar dat kan niet altijd, omdat sommige activiteiten nou eenmaal
inspannend zijn en zelfbeheersing vereisen.
Je kunt aan de grootte van iemands pupillen zien hoe intensief die mentaal bezig is
geweest. De pupil wordt namelijk groter naarmate de mentale inspanning groeit en
dit kan per seconde verschillen. De verwijding valt samen met de mate van mentale
inspanning op dat moment.
De pupillen blijven groeien totdat de maximaal mogelijke inspanning is bereikt. Je
kunt iemands pupil dus gebruiken als meetinstrument voor mentale inspanning en
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
3
, daarmee een inschatting maken van de hoeveelheid mentale energie die persoon
verbruikt.
Als systeem twee wordt overbelast zal het zich gaan concentreren op de
belangrijkste activiteit en die beschermen door daar alle beschikbare energie naar
toe te laten gaan. Pas op het moment dat er weer wat energie overblijft, kunnen er
andere taken gedaan worden.
Als je een activiteit beter beheerst, heb je er minder energie voor nodig. Datzelfde
geldt voor activiteiten waar je talent voor hebt. Ook dit is af te lezen aan de grootte
van je pupillen.
Systeem twee volgt regels, vergelijkt verschillende kenmerken van een object en
maakt weloverwogen keuzes. Het maakt daarbij gebruik van sets met taken. Deze
sets worden geprogrammeerd in het geheugen, als ze nog niet bekend waren.
Als je van de ene naar de andere taak overschakelt, dan kost dat veel mentale
inspanning, helemaal als je daarbij een tijdsdruk ervaart.
Je kunt mentale overbelasting voorkomen door het onderverdelen van lastige taken
in meerdere simpelere stappen en tussendoor informatie op te slaan in je geheugen,
of op papier.
Natuurlijke snelheid
Langzaam en weloverwogen denken gebeurt met een natuurlijke snelheid, er wordt
niets geforceerd. Ditzelfde geldt voor fysieke inspanning. Je kunt beide combineren,
maar als je harder wil dan je natuurlijke snelheid, dan lukt dat niet meer.
Dit heeft te maken met de zelfbeheersing die je nodig hebt voor de extra fysieke
inspanning. Deze zelfbeheersing maakt namelijk gebruik van dezelfde energiebron
als weloverwogen denken. Er zit echter een limiet aan deze bron, als die overbelast
raakt gaat alle energie naar de belangrijkste activiteit van dat moment.
Ook het verhogen van de natuurlijke mentale snelheid, vraagt om zelfbeheersing en
zal daardoor extra energie kosten. Op het moment dat je mentale inspanning als
plezierig gaat ervaren, dan kom je in een flow terecht. Je kunt dan zonder veel
moeite gedurende langere tijd intensief nadenken, omdat je er geen zelfbeheersing
voor nodig hebt en dus minder energie verbruikt.
Samenvatting ‘’Ons feilbare denken’’
4
