Adviseren 2
1. Neus en reisziekte
Klachten bij een verkoudheid:
- Verstopte neus
- Keelpijn
- Oorpijn
- Hoofdpijn
- Combinatie ervan
- Soms is er een sprake van een middenoorontsteking of bijholteontsteking
Vaak gaan de klachten vanzelf over. Om de pijn te verlichten zijn er (genees)middelen.
Werking neus en bijholten:
De neus is een belangrijke verbinding tussen de buitenlucht en de keelholte. De neus bestaat uit een
inwendig - en een uitwendig gedeelte. Het uitwendige deel bestaat hoofdzakelijk uit kraakbeen. Dit
bepaalt de vorm van de neus. Het inwendig gedeelte wordt door een neustussenschot verdeeld in de
linker- en de rechterneusholte.
In de zijwanden van iedere neushelft bevinden zich de neusschelpen, die de neusholte verdelen in
een bovenste, een middelste en een onderste gang. Een neusgang is heel smal, tussen de twee en
vier millimeter breed. In de neusgangen monden de neusbijholten uit, waaronder de
voorhoofdsholte en de kaakholte. Deze zijn dus beide dubbelzijdig aangelegd.
De bijholten zijn holle ruimtes achter de neus, in de bovenkaak en in het voorhoofd die via kleine
kanaaltjes in verbinding staan met de neus. Het slijmvlies dat de neus van binnen bedekt loopt via die
verbindingskanaaltjes door in de bijholten. Bij een bijholteontsteking is het slijmvlies van één of meer
bijholten ontstoken.
,Neusverkoudheid:
Door een neusverkoudheid kan er een ontsteking ontstaan van het slijmvlies in de neus, de bijholten
en/of de keel. Dit wordt ook wel rhinitis genoemd. Rhinitis kan verschillende oorzaken hebben, zoals
een infectie met een verkoudheidsvirus of een allergie. Vaak is een infectie de oorzaak. Als een
allergie de oorzaak is, komen de klachten alleen op bepaalde momenten voor, zoals in het
hooikoortsseizoen of bij contact met huisdieren. Vaak heeft de klant dan ook andere klachten zoals
jeukende of branderige ogen of benauwdheid.
De neus kan verstoppen door de zwelling van het slijmvlies in de neusholte. Als de buis van
Eustachius verstopt raakt, kan ook het middenoor pijnlijk worden. Door de zwelling van het slijmvlies
kunnen de openingen van de neusholte naar de bijholten afgesloten raken. Het slijm uit de bijholten
kan dan er dan niet meer uit en stapelt zich op in deze holten. Als het slijm in de holten ontstoken
raakt, spreken we van een bijholteontsteking. Doordat de neus te weinig slijm produceert, kan er ook
sprake zijn van een chronische verstopping van de neus (rhinitis sicca).
Bijholteontsteking:
In het hoofd bevinden zich verschillende holten (sinussen):
- De voorhoofdsholte
- De kaakholte
- Bijholten
Ook deze holten kunnen ontstoken raken, wat je dan een bijholteontsteking of sinusitis noemt.
Meestal zijn er meerdere holten aangetast waarbij de kaakholten het meest worden getroffen.
Hoewel de term voorhoofdsholteontsteking vaak wordt gebruikt, zijn de voorhoofdsholten meestal
niet ontstoken. Sinusitis en rhinitis worden vaak met elkaar verward maar rhinitis heeft specifiek
betrekking op het neusslijmvlies.
,Er zijn pijnklachten achter het voorhoofd, in de kaken, achter de ogen. Deze zijn vaak in de ochtend
aanwezig. Ook een drukkend/kloppend gevoel in het hoofd wat verergert bij voorover bukken. Soms
ook kiespijn. Vaak een verstopte neus en soms hoest van het slijm wat in de keel komt. Koorts kan
aanwezig zijn.
Het opzwellen van slijmvlies en de aanmaak van slijm gebeurt om je lichaam te ontdoen van
‘indringers’, soms ontstaat hierdoor bijholteontsteking.
De voorhoofdholte en bijholten staan via nauwe openingen in verbinding met de neusholte. De
neusholte staat ook in verbinding met de keelholte en via de buis van Eustachius. Virussen of
bacteriën komen van buitenaf in de neusholte. De bloedvaatjes in het neusslijmvlies verwijden zich
dan. Hierdoor komt vocht vrij en zwelt het slijmvlies op, waarna de neus verstopt raakt. Ook wordt er
slijm aangemaakt.
Door allergische prikkels zoals pollenkorrels kan dit slijmvlies ook zwellen.
In het ‘plafond’ van de neusholte zit het reukorgaan. Deze kan aangetast zijn, waardoor je niet kan
ruiken of het eten niet smaakt.
Oorzaken:
Virale infectie: Is de meest voorkomende oorzaak. Geeft een lichte ontstekingsreactie van de
slijmvliezen in de neusholte. Zenuwen worden geprikkeld en er ontstaat een niesreflex. Vaak heerst
er een verkoudheid of griep. Hoesten, keelpijn, oorpijn, heesheid en (lichte) verhoging zijn
bijkomende klachten.
Bacterieel: Begin door virus, maakt gebruik van verminderde weerstand en ontstaat dus in 2 de
instantie. Of bv bij hiv patiënten, cystic fibrose etc.
Allergie: = allergische rhinitis. Veroorzakers zijn bv pollenkorrels van bloeiende grassen of bomen. =
hooikoorts (pollinose) of seizoensgebonden allergie. Niet-seizoensgebonden allergie = allergie op
andere prikkels zoals huisstofmijt of huidschilfers van dieren. Je hebt vaak last van een loopneus en
ervaart jeukende/prikkelende en tranende ogen. Bij huisstofallergie langdurig last van een verstopte
neus.
Afwijkingen: Scheef neustussenschot of neuspoliepen (goedaardige gezwellen)> openingen tussen
de verschillende holten raken sneller geblokkeerd. Er ontstaan eerder klachten bij een verstopte
neus of neus- of bijholteontsteking.
Geneesmiddelen: Kunnen als bijwerking verstopt gevoel van de neus geven. Geneesmiddelen bij
prostaatklachten en bij hoge bloeddruk , maar ook aan NSAID’s.
Neuspeuteren of vreemd voorwerp: Neusslijmvlies kan geïrriteerd raken.
Zwangerschap: Door hormonen zwellen de slijmvliezen. Heeft niks te maken met een virusinfectie of
echte verkoudheid.
Advies zonder medicatie:
Stop met roken. Roken zorgt voor een geïrriteerd neusslijmvlies en verergert de klachten
Douche warm of ga stomen
, Inhalatoren (niet bij kinderen ivm verbranding)
Snuit de neus: snuit elk neusgat afzonderlijk anders kan het in de bijholten worden geperst,
snuit voorzichtig
Druppel met zout water of neusdruppels
Tips bij allergie:
Hooikoorts: ga niet zelf gras maaien, ramen dicht etc.
Huisstofmijt: geen dikke gordijnen, donzen dekbedden, luchtvochtigheid laag en veel ventileren
Huisdieren: niet in de slaapkamer, veel handen wassen na contact, vloeren goed schoonmaken
Doorverwijzen naar een huisarts:
Neusverkoudheid stopt vanzelf. Klachten zoals hoesten, snotteren en niezen kunnen enkele weken
duren. Bijholteontsteking gaat binnen 1 tot 3 weken over. Sommige situaties verstandig om naar een
huisarts te verwijzen.
Als klachten zoals pijnlijke bijholten en hoofdpijn in twee weken nog niet minder zijn
geworden
Als iemand jonger dan 18 jaar voor het eerst klachten ervaart die overeenkomen met
allergische klachten
Als kinderen die jonger zijn dan drie maanden, koorts hebben (meer dan 38 graden Celsius)
Als oudere kinderen langer dan drie dagen koorts hebben
Als iemand last heeft van benauwdheid, piepende ademhaling of kortademigheid. Er kan
namelijk sprake zijn van astma
Als iemand last heeft van een oogontsteking met sterk gezwollen oogleden of oogslijmvlies
en 'prut' in de ogen, pijnlijke ogen of uitpuilende ogen
Als er sprake is van zwellingen op het voorhoofd
Als er sprake is van allergische klachten bij een volwassene als de vrij verkrijgbare producten
niet goed genoeg helpen
Als er sprake is van allergische klachten en zwangerschap. In dit geval is een
receptgeneesmiddel de eerste keus
Als de klant geneesmiddelen gebruikt om de afweer te onderdrukken, bijvoorbeeld
medicijnen bij reuma, psoriasis, chronische darmziekten, na transplantaties en bij kanker
Advies met medicatie:
Middel dat het neusslijmvlies laat slinken beste om klachten te verlichten. Bepaalde neusmiddelen
gebruik je niet langer dan één week. Verschijnselen van neusverkoudheid kunnen namelijk ook een
ernstiger oorzaak hebben. Als je te lang zelfzorggeneesmiddelen gebruikt, onderdruk of maskeer je
de verschijnselen die kunnen wijzen op een (ernstige) oorzaak. Zodra bepaalde neusmiddelen langer
dan één week worden gebruikt, kan chronische rhinitis ontstaan.
Producten die bij de drogisterij of apotheek te koop zijn behoren tot de volgende groepen:
Fysiologisch zout: dit verdunt ingedikt slijm (geen UAD)
Middelen die helpen de zwelling van het neusslijmvlies te verminderen
Middelen die helpen de slijmproductie te verminderen
Middelen die helpen bij allergische neusklachten (antihistaminica)
Middelen die vluchtige oliën bevatten, zoals Kamfer, (Levo-)Menthol, Eucalyptus en/of
Terpentijnolie
Pijnstillers
1. Neus en reisziekte
Klachten bij een verkoudheid:
- Verstopte neus
- Keelpijn
- Oorpijn
- Hoofdpijn
- Combinatie ervan
- Soms is er een sprake van een middenoorontsteking of bijholteontsteking
Vaak gaan de klachten vanzelf over. Om de pijn te verlichten zijn er (genees)middelen.
Werking neus en bijholten:
De neus is een belangrijke verbinding tussen de buitenlucht en de keelholte. De neus bestaat uit een
inwendig - en een uitwendig gedeelte. Het uitwendige deel bestaat hoofdzakelijk uit kraakbeen. Dit
bepaalt de vorm van de neus. Het inwendig gedeelte wordt door een neustussenschot verdeeld in de
linker- en de rechterneusholte.
In de zijwanden van iedere neushelft bevinden zich de neusschelpen, die de neusholte verdelen in
een bovenste, een middelste en een onderste gang. Een neusgang is heel smal, tussen de twee en
vier millimeter breed. In de neusgangen monden de neusbijholten uit, waaronder de
voorhoofdsholte en de kaakholte. Deze zijn dus beide dubbelzijdig aangelegd.
De bijholten zijn holle ruimtes achter de neus, in de bovenkaak en in het voorhoofd die via kleine
kanaaltjes in verbinding staan met de neus. Het slijmvlies dat de neus van binnen bedekt loopt via die
verbindingskanaaltjes door in de bijholten. Bij een bijholteontsteking is het slijmvlies van één of meer
bijholten ontstoken.
,Neusverkoudheid:
Door een neusverkoudheid kan er een ontsteking ontstaan van het slijmvlies in de neus, de bijholten
en/of de keel. Dit wordt ook wel rhinitis genoemd. Rhinitis kan verschillende oorzaken hebben, zoals
een infectie met een verkoudheidsvirus of een allergie. Vaak is een infectie de oorzaak. Als een
allergie de oorzaak is, komen de klachten alleen op bepaalde momenten voor, zoals in het
hooikoortsseizoen of bij contact met huisdieren. Vaak heeft de klant dan ook andere klachten zoals
jeukende of branderige ogen of benauwdheid.
De neus kan verstoppen door de zwelling van het slijmvlies in de neusholte. Als de buis van
Eustachius verstopt raakt, kan ook het middenoor pijnlijk worden. Door de zwelling van het slijmvlies
kunnen de openingen van de neusholte naar de bijholten afgesloten raken. Het slijm uit de bijholten
kan dan er dan niet meer uit en stapelt zich op in deze holten. Als het slijm in de holten ontstoken
raakt, spreken we van een bijholteontsteking. Doordat de neus te weinig slijm produceert, kan er ook
sprake zijn van een chronische verstopping van de neus (rhinitis sicca).
Bijholteontsteking:
In het hoofd bevinden zich verschillende holten (sinussen):
- De voorhoofdsholte
- De kaakholte
- Bijholten
Ook deze holten kunnen ontstoken raken, wat je dan een bijholteontsteking of sinusitis noemt.
Meestal zijn er meerdere holten aangetast waarbij de kaakholten het meest worden getroffen.
Hoewel de term voorhoofdsholteontsteking vaak wordt gebruikt, zijn de voorhoofdsholten meestal
niet ontstoken. Sinusitis en rhinitis worden vaak met elkaar verward maar rhinitis heeft specifiek
betrekking op het neusslijmvlies.
,Er zijn pijnklachten achter het voorhoofd, in de kaken, achter de ogen. Deze zijn vaak in de ochtend
aanwezig. Ook een drukkend/kloppend gevoel in het hoofd wat verergert bij voorover bukken. Soms
ook kiespijn. Vaak een verstopte neus en soms hoest van het slijm wat in de keel komt. Koorts kan
aanwezig zijn.
Het opzwellen van slijmvlies en de aanmaak van slijm gebeurt om je lichaam te ontdoen van
‘indringers’, soms ontstaat hierdoor bijholteontsteking.
De voorhoofdholte en bijholten staan via nauwe openingen in verbinding met de neusholte. De
neusholte staat ook in verbinding met de keelholte en via de buis van Eustachius. Virussen of
bacteriën komen van buitenaf in de neusholte. De bloedvaatjes in het neusslijmvlies verwijden zich
dan. Hierdoor komt vocht vrij en zwelt het slijmvlies op, waarna de neus verstopt raakt. Ook wordt er
slijm aangemaakt.
Door allergische prikkels zoals pollenkorrels kan dit slijmvlies ook zwellen.
In het ‘plafond’ van de neusholte zit het reukorgaan. Deze kan aangetast zijn, waardoor je niet kan
ruiken of het eten niet smaakt.
Oorzaken:
Virale infectie: Is de meest voorkomende oorzaak. Geeft een lichte ontstekingsreactie van de
slijmvliezen in de neusholte. Zenuwen worden geprikkeld en er ontstaat een niesreflex. Vaak heerst
er een verkoudheid of griep. Hoesten, keelpijn, oorpijn, heesheid en (lichte) verhoging zijn
bijkomende klachten.
Bacterieel: Begin door virus, maakt gebruik van verminderde weerstand en ontstaat dus in 2 de
instantie. Of bv bij hiv patiënten, cystic fibrose etc.
Allergie: = allergische rhinitis. Veroorzakers zijn bv pollenkorrels van bloeiende grassen of bomen. =
hooikoorts (pollinose) of seizoensgebonden allergie. Niet-seizoensgebonden allergie = allergie op
andere prikkels zoals huisstofmijt of huidschilfers van dieren. Je hebt vaak last van een loopneus en
ervaart jeukende/prikkelende en tranende ogen. Bij huisstofallergie langdurig last van een verstopte
neus.
Afwijkingen: Scheef neustussenschot of neuspoliepen (goedaardige gezwellen)> openingen tussen
de verschillende holten raken sneller geblokkeerd. Er ontstaan eerder klachten bij een verstopte
neus of neus- of bijholteontsteking.
Geneesmiddelen: Kunnen als bijwerking verstopt gevoel van de neus geven. Geneesmiddelen bij
prostaatklachten en bij hoge bloeddruk , maar ook aan NSAID’s.
Neuspeuteren of vreemd voorwerp: Neusslijmvlies kan geïrriteerd raken.
Zwangerschap: Door hormonen zwellen de slijmvliezen. Heeft niks te maken met een virusinfectie of
echte verkoudheid.
Advies zonder medicatie:
Stop met roken. Roken zorgt voor een geïrriteerd neusslijmvlies en verergert de klachten
Douche warm of ga stomen
, Inhalatoren (niet bij kinderen ivm verbranding)
Snuit de neus: snuit elk neusgat afzonderlijk anders kan het in de bijholten worden geperst,
snuit voorzichtig
Druppel met zout water of neusdruppels
Tips bij allergie:
Hooikoorts: ga niet zelf gras maaien, ramen dicht etc.
Huisstofmijt: geen dikke gordijnen, donzen dekbedden, luchtvochtigheid laag en veel ventileren
Huisdieren: niet in de slaapkamer, veel handen wassen na contact, vloeren goed schoonmaken
Doorverwijzen naar een huisarts:
Neusverkoudheid stopt vanzelf. Klachten zoals hoesten, snotteren en niezen kunnen enkele weken
duren. Bijholteontsteking gaat binnen 1 tot 3 weken over. Sommige situaties verstandig om naar een
huisarts te verwijzen.
Als klachten zoals pijnlijke bijholten en hoofdpijn in twee weken nog niet minder zijn
geworden
Als iemand jonger dan 18 jaar voor het eerst klachten ervaart die overeenkomen met
allergische klachten
Als kinderen die jonger zijn dan drie maanden, koorts hebben (meer dan 38 graden Celsius)
Als oudere kinderen langer dan drie dagen koorts hebben
Als iemand last heeft van benauwdheid, piepende ademhaling of kortademigheid. Er kan
namelijk sprake zijn van astma
Als iemand last heeft van een oogontsteking met sterk gezwollen oogleden of oogslijmvlies
en 'prut' in de ogen, pijnlijke ogen of uitpuilende ogen
Als er sprake is van zwellingen op het voorhoofd
Als er sprake is van allergische klachten bij een volwassene als de vrij verkrijgbare producten
niet goed genoeg helpen
Als er sprake is van allergische klachten en zwangerschap. In dit geval is een
receptgeneesmiddel de eerste keus
Als de klant geneesmiddelen gebruikt om de afweer te onderdrukken, bijvoorbeeld
medicijnen bij reuma, psoriasis, chronische darmziekten, na transplantaties en bij kanker
Advies met medicatie:
Middel dat het neusslijmvlies laat slinken beste om klachten te verlichten. Bepaalde neusmiddelen
gebruik je niet langer dan één week. Verschijnselen van neusverkoudheid kunnen namelijk ook een
ernstiger oorzaak hebben. Als je te lang zelfzorggeneesmiddelen gebruikt, onderdruk of maskeer je
de verschijnselen die kunnen wijzen op een (ernstige) oorzaak. Zodra bepaalde neusmiddelen langer
dan één week worden gebruikt, kan chronische rhinitis ontstaan.
Producten die bij de drogisterij of apotheek te koop zijn behoren tot de volgende groepen:
Fysiologisch zout: dit verdunt ingedikt slijm (geen UAD)
Middelen die helpen de zwelling van het neusslijmvlies te verminderen
Middelen die helpen de slijmproductie te verminderen
Middelen die helpen bij allergische neusklachten (antihistaminica)
Middelen die vluchtige oliën bevatten, zoals Kamfer, (Levo-)Menthol, Eucalyptus en/of
Terpentijnolie
Pijnstillers
