KENNISDOELEN
VLOEIENDHEID
Jaar 2, Blok C
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave.......................................................................................................................................1
Stoteren................................................................................................................................................3
Evidence based...................................................................................................................................3
Richtlijn Stoteren bij Kinderen, Adolescenten en Volwassenen....................................................3
Gestandaardiseerde Logopedie-Stotertherapie GLSS...................................................................4
Informate...........................................................................................................................................5
Ontwikkeling van stoteren............................................................................................................5
Niveaus...........................................................................................................................................5
Normale niet-vloeiendheden 1;5 – 6;0 jaarS..............................................................................5
Borderline grensgevalS stoteren 1;552;0 – 3;5 jaarS................................................................6
Beginnend stoteren 3;5 – 6;0 jaarS...........................................................................................6
Intermediate overgangsS stoteren tussen beginnend en gevorderdS 6;0 – 13;0 jaarS............6
Gevestgd stoteren > 14 jaar, teners en volwassenenS............................................................6
Visies op stoteren..........................................................................................................................7
Vroeger.......................................................................................................................................7
Huidige visie................................................................................................................................7
Comorbiditeit bij stoteren.............................................................................................................7
Spraak-taalontwikkelingsproblemen..........................................................................................7
Temperament aspecten..............................................................................................................8
Broddelen...................................................................................................................................8
ADHD..........................................................................................................................................8
Meertaligheid.............................................................................................................................9
Het Erasmus-viercomponentenmodel Stournaras..........................................................................9
De verbaalmotorische component...........................................................................................10
De cogniteve component.........................................................................................................10
De emotonele component.......................................................................................................10
De sociale component efect van het spreken op de luisteraarS.............................................10
Het Klinisch Werkmodel BertensS................................................................................................11
De IJsberg SheehanS....................................................................................................................11
Gedragstherapeutsche begrippen...............................................................................................12
Demands and Capacites Model...................................................................................................13
Tests.................................................................................................................................................13
Stutering Severit Instrument for children and adults SSI-4, Rile S............................................13
Stutering Predicton Instrument SPI, Rile S................................................................................13
1
, Test voor Stoterernst Lezers & Test voor Stoterernst Niet-Lezers TvS-L & TvS-NL, Boe S.........14
Screeningslijst Stoteren SLSS......................................................................................................14
Behavior and Assessment Bater BAB, Bruten & VanrijckeghemS............................................14
Speech Situaton Checklist SSCS...............................................................................................14
Behavior Checklist BCLS...........................................................................................................16
Communicaton AAtude Test CATS.........................................................................................16
Assessment van niet-vloeiend spreekgedrag Cooper en CooperS...............................................16
Behandeling5therapie.......................................................................................................................17
Demands and Capacites DCMS....................................................................................................17
Globale opzet Restart DCM......................................................................................................17
Behandeling van jonge kinderen volgens Restart DCM............................................................19
Stoteren uitleggen aan de hand van het DCM model..............................................................22
Lidcombe programma...................................................................................................................22
Guitar 2014S Behandelen van stoterende basisschoolkinderen: overgangsstoteren
Intermediate StuteringS..............................................................................................................23
Bezemer 2010S Behandelen van stoterende basisschoolkinderen: overgangsstoteren............26
Broddelen.............................................................................................................................................29
S mptomen van broddelen..............................................................................................................29
Obligate s mptomen Verplicht aanwezig om te mogen spreken van broddelenS.......................29
Facultateve s mptomen niet-verplicht5mogelijk aanwezig5komen vaak voorS..........................30
Tests.................................................................................................................................................30
Onderzoeksformulier spontane spraak, lezen en navertellen bijlage 2S.....................................30
Bepaling artculatesnelheid bijlage 3S.........................................................................................30
Navertellen van een gememoriseerde taak bijlage 4S.................................................................30
Screening PiAge Artculate SPAS bijlage 5S...............................................................................31
Oraalmotorische Assessmentschaal OMASS bijlage 7S...............................................................31
Checklist broddelen......................................................................................................................31
Taalsample spontane spraak........................................................................................................31
Broddelonderzoek van ZaalenS....................................................................................................32
Gestandaardiseerde taaltest........................................................................................................32
Therapie bij broddelen.....................................................................................................................32
Stoteren en broddelen........................................................................................................................33
Overeenkomsten en verschillen tussen stoteren en broddelen......................................................33
Verschillende vormen van informateverzameling bij vloeiendheidsstoornissen.............................34
Diagnostsche gegevens rangschikken volgens ICF s stematek.......................................................36
Overige aantekeningen........................................................................................................................37
2
, Factoren bij stoteren en broddelen.................................................................................................37
S nergie............................................................................................................................................37
Directe therapie B. GuitarS..............................................................................................................37
Directe therapie Bezemer e.a.S........................................................................................................37
Basisschool kinderen........................................................................................................................37
Bijlage 1 Oefentoets.............................................................................................................................38
Bijlage 2 Het Klinisch Werkmodel BertensS.........................................................................................42
Stotteren
Evidence based
Richtlijn Stotteren bij Kinderen, Adolescenten en Volwassenen
Wat is op dit moment de best mogelijke zorg?
Opgesteld door NVLF, NVST, Demosthenes
3
, - NVLF: beroepsvereniging logopedisten
- NVST: beroepsvereniging stottertherapeuten
- Demosthenes: patiëntenvereniging
Aanbevelingen gebaseerd op de best mogelijke kennis.
- Wat er uit onderzoek en ervaring bekend is.
- Aanbeveling = moeten
Aanbevelingen voor jonge kinderen:
- Indicatiestelling
- Onderzoek en diagnostiek
- Behandeling
- Transfer
- Zelfmanagement en onderhoud (meer op ouders gericht)
- Doorverwijzen
- Therapiekeuze (DCM OF Lidcombe). D.m.v. shared decision, keuzes voorleggen
aan ouders.
Na 3 maanden geen significante verbetering moet je een evaluatie inplannen. Is er
een goede reden dat het kind nog niet vooruitgaat of moet ik doorverwijzen naar een
stottertherapeut?
Gestandaardiseerde Logopedie-Stottertherapie (GLS)
Minimaal wenselijke zorg aan de mens met een hulpvraag op het gebied van stotteren.
Geeft aan wat je minimaal moet doen als onderzoek en wat er minimaal in je behandeling
moet zitten. Doet verder geen uitspraak over hoe je dit onderzoek of de behandeling dan het
beste in kunt vullen. De richtlijn geeft wel aan hoe je dit het beste in kunt vullen.
Assessment GLS
Als je een cliënt in behandeling krijgt met vloeiendheidsproblemen moet je altijd informatie
verzamelen over:
De verbaal-motorische component
De cognitieve component
De emotionele component
De sociale component
Je moet:
Bepalen wat de invloed van het stotteren is op de kwaliteit van leven van de cliënt.
Differentiaaldiagnostiek toepassen
- Beginnend – chronisch
- Broddelen – stotteren
- Ontwikkelings – verworven
Daarna moet je:
De onderzoeksgegevens interpreteren
Klinisch redeneren
Een diagnose stellen
In overleg een behandelplan opstellen
Bespreken en een verslag maken van de onderzoeksgegevens, de diagnose en het
behandelplan. (met de cliënt of de ouders van de cliënt)
Opzet van de behandeling
In de GLS staat wel beschreven welke stappen je per component zou moeten nemen.
Je behandelt de componenten in de volgende volgorde:
1. Cognitieve component
2. Emotionele component
3. Verbaal-motorische component
4
VLOEIENDHEID
Jaar 2, Blok C
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave.......................................................................................................................................1
Stoteren................................................................................................................................................3
Evidence based...................................................................................................................................3
Richtlijn Stoteren bij Kinderen, Adolescenten en Volwassenen....................................................3
Gestandaardiseerde Logopedie-Stotertherapie GLSS...................................................................4
Informate...........................................................................................................................................5
Ontwikkeling van stoteren............................................................................................................5
Niveaus...........................................................................................................................................5
Normale niet-vloeiendheden 1;5 – 6;0 jaarS..............................................................................5
Borderline grensgevalS stoteren 1;552;0 – 3;5 jaarS................................................................6
Beginnend stoteren 3;5 – 6;0 jaarS...........................................................................................6
Intermediate overgangsS stoteren tussen beginnend en gevorderdS 6;0 – 13;0 jaarS............6
Gevestgd stoteren > 14 jaar, teners en volwassenenS............................................................6
Visies op stoteren..........................................................................................................................7
Vroeger.......................................................................................................................................7
Huidige visie................................................................................................................................7
Comorbiditeit bij stoteren.............................................................................................................7
Spraak-taalontwikkelingsproblemen..........................................................................................7
Temperament aspecten..............................................................................................................8
Broddelen...................................................................................................................................8
ADHD..........................................................................................................................................8
Meertaligheid.............................................................................................................................9
Het Erasmus-viercomponentenmodel Stournaras..........................................................................9
De verbaalmotorische component...........................................................................................10
De cogniteve component.........................................................................................................10
De emotonele component.......................................................................................................10
De sociale component efect van het spreken op de luisteraarS.............................................10
Het Klinisch Werkmodel BertensS................................................................................................11
De IJsberg SheehanS....................................................................................................................11
Gedragstherapeutsche begrippen...............................................................................................12
Demands and Capacites Model...................................................................................................13
Tests.................................................................................................................................................13
Stutering Severit Instrument for children and adults SSI-4, Rile S............................................13
Stutering Predicton Instrument SPI, Rile S................................................................................13
1
, Test voor Stoterernst Lezers & Test voor Stoterernst Niet-Lezers TvS-L & TvS-NL, Boe S.........14
Screeningslijst Stoteren SLSS......................................................................................................14
Behavior and Assessment Bater BAB, Bruten & VanrijckeghemS............................................14
Speech Situaton Checklist SSCS...............................................................................................14
Behavior Checklist BCLS...........................................................................................................16
Communicaton AAtude Test CATS.........................................................................................16
Assessment van niet-vloeiend spreekgedrag Cooper en CooperS...............................................16
Behandeling5therapie.......................................................................................................................17
Demands and Capacites DCMS....................................................................................................17
Globale opzet Restart DCM......................................................................................................17
Behandeling van jonge kinderen volgens Restart DCM............................................................19
Stoteren uitleggen aan de hand van het DCM model..............................................................22
Lidcombe programma...................................................................................................................22
Guitar 2014S Behandelen van stoterende basisschoolkinderen: overgangsstoteren
Intermediate StuteringS..............................................................................................................23
Bezemer 2010S Behandelen van stoterende basisschoolkinderen: overgangsstoteren............26
Broddelen.............................................................................................................................................29
S mptomen van broddelen..............................................................................................................29
Obligate s mptomen Verplicht aanwezig om te mogen spreken van broddelenS.......................29
Facultateve s mptomen niet-verplicht5mogelijk aanwezig5komen vaak voorS..........................30
Tests.................................................................................................................................................30
Onderzoeksformulier spontane spraak, lezen en navertellen bijlage 2S.....................................30
Bepaling artculatesnelheid bijlage 3S.........................................................................................30
Navertellen van een gememoriseerde taak bijlage 4S.................................................................30
Screening PiAge Artculate SPAS bijlage 5S...............................................................................31
Oraalmotorische Assessmentschaal OMASS bijlage 7S...............................................................31
Checklist broddelen......................................................................................................................31
Taalsample spontane spraak........................................................................................................31
Broddelonderzoek van ZaalenS....................................................................................................32
Gestandaardiseerde taaltest........................................................................................................32
Therapie bij broddelen.....................................................................................................................32
Stoteren en broddelen........................................................................................................................33
Overeenkomsten en verschillen tussen stoteren en broddelen......................................................33
Verschillende vormen van informateverzameling bij vloeiendheidsstoornissen.............................34
Diagnostsche gegevens rangschikken volgens ICF s stematek.......................................................36
Overige aantekeningen........................................................................................................................37
2
, Factoren bij stoteren en broddelen.................................................................................................37
S nergie............................................................................................................................................37
Directe therapie B. GuitarS..............................................................................................................37
Directe therapie Bezemer e.a.S........................................................................................................37
Basisschool kinderen........................................................................................................................37
Bijlage 1 Oefentoets.............................................................................................................................38
Bijlage 2 Het Klinisch Werkmodel BertensS.........................................................................................42
Stotteren
Evidence based
Richtlijn Stotteren bij Kinderen, Adolescenten en Volwassenen
Wat is op dit moment de best mogelijke zorg?
Opgesteld door NVLF, NVST, Demosthenes
3
, - NVLF: beroepsvereniging logopedisten
- NVST: beroepsvereniging stottertherapeuten
- Demosthenes: patiëntenvereniging
Aanbevelingen gebaseerd op de best mogelijke kennis.
- Wat er uit onderzoek en ervaring bekend is.
- Aanbeveling = moeten
Aanbevelingen voor jonge kinderen:
- Indicatiestelling
- Onderzoek en diagnostiek
- Behandeling
- Transfer
- Zelfmanagement en onderhoud (meer op ouders gericht)
- Doorverwijzen
- Therapiekeuze (DCM OF Lidcombe). D.m.v. shared decision, keuzes voorleggen
aan ouders.
Na 3 maanden geen significante verbetering moet je een evaluatie inplannen. Is er
een goede reden dat het kind nog niet vooruitgaat of moet ik doorverwijzen naar een
stottertherapeut?
Gestandaardiseerde Logopedie-Stottertherapie (GLS)
Minimaal wenselijke zorg aan de mens met een hulpvraag op het gebied van stotteren.
Geeft aan wat je minimaal moet doen als onderzoek en wat er minimaal in je behandeling
moet zitten. Doet verder geen uitspraak over hoe je dit onderzoek of de behandeling dan het
beste in kunt vullen. De richtlijn geeft wel aan hoe je dit het beste in kunt vullen.
Assessment GLS
Als je een cliënt in behandeling krijgt met vloeiendheidsproblemen moet je altijd informatie
verzamelen over:
De verbaal-motorische component
De cognitieve component
De emotionele component
De sociale component
Je moet:
Bepalen wat de invloed van het stotteren is op de kwaliteit van leven van de cliënt.
Differentiaaldiagnostiek toepassen
- Beginnend – chronisch
- Broddelen – stotteren
- Ontwikkelings – verworven
Daarna moet je:
De onderzoeksgegevens interpreteren
Klinisch redeneren
Een diagnose stellen
In overleg een behandelplan opstellen
Bespreken en een verslag maken van de onderzoeksgegevens, de diagnose en het
behandelplan. (met de cliënt of de ouders van de cliënt)
Opzet van de behandeling
In de GLS staat wel beschreven welke stappen je per component zou moeten nemen.
Je behandelt de componenten in de volgende volgorde:
1. Cognitieve component
2. Emotionele component
3. Verbaal-motorische component
4
