Samenvatting Leerboek geriatrische zorg - Specifieke zorgverlening: ouderenzorg en geriatrie (V5X527)

PREVENTIE VAN FUNCTIEVERLIES
DE FUNCTIONELE MOGELIJKHEDNE IN KAART BRENGEN
o Breng de mogelijkheden en beperkingen in kaart= evaluatie van de
functionele toestand
o ADL: zelfredzaamheid in eigen leefomgeving
o Katz-schaal
o IADL: complexe activiteiten waarvoor planning en inzicht nodig is
o Lawton en Brody schaal
Dit opvolgen is belangrijk om veranderingen op te volgen en mogelijks
functieverlies te voorkomen.

KATZ SCHAAL
= meet de mate waarin de persoon hulp nodig heeft op vlak van:
- wassen
- kleden
- verplaatsen
- toiletbezoek
- continentie
- eten
 opsporen van de ADL problemen om zo
een zorgplan op te maken

In een residentiële ouderenzorg scoren we
ook de mate van oriëntatie in tijd en
ruimte, aan de hand van MMSE= mini
mental state examination

In WZC 5 verschillende zorgprofielen:
O: geen hulp nodig
A: lichte zorg
B: zorgafhankelijk, uitgebreide zorg nodig
C: zwaar fysiek zorgafhankelijk (zwaar ziek, comateus)
D: diagnose dementie vastgesteld

BelRAI: maakt gebruik van een meer globalere beoordeling: fysieke,
cognitieve, psychische en sociale zorgnoden.  beter instrument om
zorgbehoefte in kaart te brengen

,BELRAI
 Belgisch Resident Assessment Instrument
Doel: gezondheids-welzijnssituatie van kwetsbare ouderen in instellingen
op een gestandaardiseerde en gestructureerde manier in kaart te brengen
en een kwalitatieve zorgplanning en monitoring te realiseren

Gegevens:
- cognitief functioneren
- communicatie- en gezichtsvermogen
- stemming en gedrag
- psychosociaal welbevinden
- lichamelijk functioneren
- continentie
- diagnosen van ziekten
- gezondheidsproblemen
- toestand van mond en gebit
- voedingstoestand
- conditie van de huid
- activiteitenpatroon
- medicatiegebruik
 zorgbehoefte van kwetsbare personen of personen in complexe
zorgsituaties in kaart gebracht
 kwaliteitsvoller zorgproces ondersteunen

Met een BelRAI-screener kan men in 15 minuten bepalen welke personen
een volledige beoordeling nodig hebben van ongeveer een uur.

DE IADL SCHAAL VAN LAWTON EN BRODY
Beoordeelt bekwaamheid om instrumentele dagelijkse activiteiten uit te
voeren en geeft ons inzicht in de eventuele functionele zorgbehoefte
- telefoneren
- winkelen
- voedselbereiding
- huishouden
- vervoer
- medicatiebeheer
- financieel beheer




KLINISCH REDENEREN ALS PROACTIEVE METHODIEK
-risico inschatting

,- vroegsignalisering
- probleemanalyse
- opvolging

Vaak voorkomende geriatrische problemen zien we vaak als ‘normaal bij
het ouder worden’
Dit is niet de bedoeling en zo ontstaat onderbehandeling.

HET COMPREHENSIVE GERIATRIC ASSESSMENT ALS HEFBOOM
CGA
= comprehensive geriatric assessment
= mulitidisciplinair onderzoek dat de multipele problemen van een oudere
zoveel mogelijk opspoort, beschrijft en verklaart.
Ze gaan de capaciteiten en zorgbehoeften onderzoeken om zo een
integraal zorgplan voor het individu te bekomen.

3 stappen:
- opsporen van kwetsbare zorgontvangers (kans op functionele
achteruitgang opsporen)
- evalueren van gedetecteerde personen
- uitvoeren van aanbevelingen die uit de evaluatie voortvloeien

Doel:
Zelfredzaamheid bij het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven zo
lang mogelijk behouden.
Toegepast bij personen met combinatie van:
- hoge leeftijd
- lichamelijke ziekte
- geriatrische syndromen
- dreigend functieverlies
- sociale problematiek

ZIEKENHUIS GERELATEERD FUNCTIEVERLIES
- vaak toont men een achteruitgang tijdens een ziekenhuisopname
- opname is dus riskant voor de kwetsbare oudere
- complicaties zoals; infecties, incontinentie, verlies spierkracht,
valaccidenten, overlijden,..
- nieuw verlies aan zelfredzaamheid bij ADL en IADL
- zo’n functieverlies bij ouderen kan leiden tot problemen zoals
ondervoeding, vallen, delier

, Factoren die invloed hebben op functieverlies:




- gevoeligheid voor functieverlies bij opname:
- leeftijd
- problemen met mobiliteit
- cognitieve stoornissen
 bepalen de kwetsbaarheid en restcapaciteit
+ omgevingsfactoren
Het kan dus in verschillende fasen ontstaan e toenemen en is individueel
bepaald

Noodzakelijk om interventies uit te voeren bij opname, tijdens
ziekenhuisverblijf en na ontslag  gericht op risicofactoren op niveau van
de organisatie van de zorg
Dit kan door CGA: geschikte geriatrische benadering om de risicofactoren
in kaart te brengen

Volgens Federaal kenniscentrum voor gezondheidszorg:
 Voldoende verpleegkundige bestaffing : kan zorgen voor een gunstig
effect door vroegtijdige mobilisatie (veel functieverlies ontstaat ten
gevolge van complicaties door opgelegde bedrust, langzaam verlies
aan spiermassa)
 Ouderen zorgontvanger en mantelzorger voldoende inspraak geven
en hen goed voorbereiden op ontslag
 Geriatrische expertise op de spoed ook uitbreiden; meer vanuit CGA
de ouderen benaderen want spoed is de belangrijkste toegangspoort



GERIATRISCHE KENNIS DRAAGT BIJ TOT GOEDE ZORG
 Gericht observeren, continu actief in dialoog gaan met de ZO
(anamnese en heteroanamnese)