Hoorcollege 8: Kruistochten en culturele ontmoetingen
1. Wat is een kruistocht?
❖ In algemene zin: minimalisten en maximalisten: Aantal historici die maar een aantal
gebeurtenissen als kruistochten aanschouwen en andere historici die de term kruistocht breed
inzien
❖ Constable (2001)
➢ Traditionalisten – geografisch doel (9 echte kruistochten, kruistocht moet uiteindelijk gericht
zijn op Jeruzalem)
➢ Pluralisten – pauselijke legitimatie (zetten zich af tegen idee dat kruistochten alleen naar
Jeruzalem gingen, als de paus een tocht legitimeerde telde die ook als kruistocht)
➢ Popularisten – motivatie deelnemers ( Oprechte motivatie deelnemers van belang ook als
paus de tocht niet legitimeerde. Deelnemers wel religieus gemotiveerd om de tocht te
ondernemen)
➢ Generalisten – heilige oorlog ( Begon veel vroeger heilige oorlogen te erkennen en loopt
door tot de 19e eeuw. Oorlogen die een heilige legitimatie hebben)
❖ Historici vs. Tijdgenoten
➢ Peregrini – Pelgrims: In die tijd noemde men zichzelf geen kruisvaarder maar een pelgrim
➢ Wij als historici zien mensen van toen als kruisvaarders maar men in die tijd zag dat niet zo
➢ Eind van de 12e eeuw komt de term kruistocht pas op
❖ Europese context
➢ Gregoriaanse hervormingen:
▪ Maatschappelijke beweging
▪ Godsvrede beweging; Kerk probeerde de geweldscultuur van edelen tegen te gaan
• Op bepaalde dagen niet vechten bv
• Kruistochten dienen om het geweld ergens anders te laten plaatsvinden
➢ Investituurstrijd
▪ Zelf profilering Paus: Paus laat macht zien door grote groepen op weg te krijgen door
grote gebieden
➢ Bevolkingsgroei
▪ Men probeerde ruimte te geven voor grote groei van de bevolking
▪ Oplossing bevolkingsgroei; Uitbreiding, migratie
▪ Kruistocht als legitimatie om gebied uit te breiden naar het oosten of zuiden: heidenen
moeten overwonnen worden en die grond moet ook christen worden
➢ Jonge aristocraten theorie: Jonge aristocraten hadden geen land geërfd want waren jong dus
hadden motivatie om elders land te gaan zoeken
❖ Bredere context
➢ Seltsjoeken (Seljuk Turks)
▪ 11e eeuw nieuwe groep die snel en effectief delen byzantijnse rijk overnemen
▪ Druk op het byzantijnse rijk, Byzantijnen bang om delen rijk te verliezen → Byzantijnen
doen oproep aan de paus om de Seltsjoeken tegen te gaan
▪ Seltsjoeken hadden Jeruzalem ingenomen van de Fatamiden → ook reden voor
krusistochten
▪ Paus doet oproep voor militaire tocht om Seltsjoeken te verdrijven
20
1. Wat is een kruistocht?
❖ In algemene zin: minimalisten en maximalisten: Aantal historici die maar een aantal
gebeurtenissen als kruistochten aanschouwen en andere historici die de term kruistocht breed
inzien
❖ Constable (2001)
➢ Traditionalisten – geografisch doel (9 echte kruistochten, kruistocht moet uiteindelijk gericht
zijn op Jeruzalem)
➢ Pluralisten – pauselijke legitimatie (zetten zich af tegen idee dat kruistochten alleen naar
Jeruzalem gingen, als de paus een tocht legitimeerde telde die ook als kruistocht)
➢ Popularisten – motivatie deelnemers ( Oprechte motivatie deelnemers van belang ook als
paus de tocht niet legitimeerde. Deelnemers wel religieus gemotiveerd om de tocht te
ondernemen)
➢ Generalisten – heilige oorlog ( Begon veel vroeger heilige oorlogen te erkennen en loopt
door tot de 19e eeuw. Oorlogen die een heilige legitimatie hebben)
❖ Historici vs. Tijdgenoten
➢ Peregrini – Pelgrims: In die tijd noemde men zichzelf geen kruisvaarder maar een pelgrim
➢ Wij als historici zien mensen van toen als kruisvaarders maar men in die tijd zag dat niet zo
➢ Eind van de 12e eeuw komt de term kruistocht pas op
❖ Europese context
➢ Gregoriaanse hervormingen:
▪ Maatschappelijke beweging
▪ Godsvrede beweging; Kerk probeerde de geweldscultuur van edelen tegen te gaan
• Op bepaalde dagen niet vechten bv
• Kruistochten dienen om het geweld ergens anders te laten plaatsvinden
➢ Investituurstrijd
▪ Zelf profilering Paus: Paus laat macht zien door grote groepen op weg te krijgen door
grote gebieden
➢ Bevolkingsgroei
▪ Men probeerde ruimte te geven voor grote groei van de bevolking
▪ Oplossing bevolkingsgroei; Uitbreiding, migratie
▪ Kruistocht als legitimatie om gebied uit te breiden naar het oosten of zuiden: heidenen
moeten overwonnen worden en die grond moet ook christen worden
➢ Jonge aristocraten theorie: Jonge aristocraten hadden geen land geërfd want waren jong dus
hadden motivatie om elders land te gaan zoeken
❖ Bredere context
➢ Seltsjoeken (Seljuk Turks)
▪ 11e eeuw nieuwe groep die snel en effectief delen byzantijnse rijk overnemen
▪ Druk op het byzantijnse rijk, Byzantijnen bang om delen rijk te verliezen → Byzantijnen
doen oproep aan de paus om de Seltsjoeken tegen te gaan
▪ Seltsjoeken hadden Jeruzalem ingenomen van de Fatamiden → ook reden voor
krusistochten
▪ Paus doet oproep voor militaire tocht om Seltsjoeken te verdrijven
20
