Hoorcollege 3: Byzantium en Islam
Het Byzantijnse rijk: Romeins, Grieks en christelijk
• Romeinse erfenis: Romeinse cultuur nog veel aanwezig in byzantijnse rijk
Keizerschap
Bureaucratie, wetgeving : bestuursstructuren van het romeinse rijk leven voort in
het byzantijnse rijk
• Griekse taal en cultuur
Grieks: Belangrijkste administratieve taal en veel Griekse wetenschappelijke en
filosofische teksten worden bestudeerd in byz.
Geschriften
Kennis
• Orthodox Chirstendom: Vormen van Christendom groeien uit elkaar
1054: Oosters Schisma
❖ Politieke cultuur: veel voortgang van het Romeinse rijk, in tegenstelling met het westen
➢ Keizerschap
➢ Keizerlijk hof
➢ Bureaucratie: Centralisatie
➢ Wetgeving
▪ Corpus Juris Civilis (6e eeuw): Veel Romeins recht heeft veel invloed in de middeleeuwen
❖ Byzantijns Christendom
➢ Keizer: pontifus maximus: keizer is ook opperpriester (ook een voortduring van Romeinse
cultuur)
➢ Patriarch van Constantinopel: Patriarch: Belangrijke bisschoppen van prominente steden. De
pat. van Const. Had dus naast de keizer ook een prominente rol
➢ Kloosters: hadden belangrijke rol in het rijk. Functioneerde als een kenniscenter
➢ Missie (Bulgaren, Slaven, Kievse Russen): Missionering activiteiten in bij. De Balkan en
Rusland
❖ Religieuze controverse:
➢ Monofysieten (5e-7e eeuw)
▪ Andere interpretatie over aard van Christus: Een natuur, volledig goddelijk
▪ Veel aanhang en tegenspraak van orthodoxe christelijke geloof
▪ Verdeeldheid binnen het rijk
➢ Iconoclasme (8e-9e eeuw)
▪ Vernieuwing beweging binnen de kerk
▪ Geen ver beeltenis van God vereren
▪ Beelden stukslaan of weghalen
▪ Controverse binnen de kerk: Kloosters, keizers: politieke consequenties
➢ Oost en west (1054: Oosters Schisma)
▪ Verwijdering oost en westelijke kerk
▪ Westen: Kritiek op iconoclasme
▪ Conflict: wie is belangrijkste patriarch, paus of patriarch van const.
❖ Dynamiek van een keizerijk
➢ Priodes van expansie
5
Het Byzantijnse rijk: Romeins, Grieks en christelijk
• Romeinse erfenis: Romeinse cultuur nog veel aanwezig in byzantijnse rijk
Keizerschap
Bureaucratie, wetgeving : bestuursstructuren van het romeinse rijk leven voort in
het byzantijnse rijk
• Griekse taal en cultuur
Grieks: Belangrijkste administratieve taal en veel Griekse wetenschappelijke en
filosofische teksten worden bestudeerd in byz.
Geschriften
Kennis
• Orthodox Chirstendom: Vormen van Christendom groeien uit elkaar
1054: Oosters Schisma
❖ Politieke cultuur: veel voortgang van het Romeinse rijk, in tegenstelling met het westen
➢ Keizerschap
➢ Keizerlijk hof
➢ Bureaucratie: Centralisatie
➢ Wetgeving
▪ Corpus Juris Civilis (6e eeuw): Veel Romeins recht heeft veel invloed in de middeleeuwen
❖ Byzantijns Christendom
➢ Keizer: pontifus maximus: keizer is ook opperpriester (ook een voortduring van Romeinse
cultuur)
➢ Patriarch van Constantinopel: Patriarch: Belangrijke bisschoppen van prominente steden. De
pat. van Const. Had dus naast de keizer ook een prominente rol
➢ Kloosters: hadden belangrijke rol in het rijk. Functioneerde als een kenniscenter
➢ Missie (Bulgaren, Slaven, Kievse Russen): Missionering activiteiten in bij. De Balkan en
Rusland
❖ Religieuze controverse:
➢ Monofysieten (5e-7e eeuw)
▪ Andere interpretatie over aard van Christus: Een natuur, volledig goddelijk
▪ Veel aanhang en tegenspraak van orthodoxe christelijke geloof
▪ Verdeeldheid binnen het rijk
➢ Iconoclasme (8e-9e eeuw)
▪ Vernieuwing beweging binnen de kerk
▪ Geen ver beeltenis van God vereren
▪ Beelden stukslaan of weghalen
▪ Controverse binnen de kerk: Kloosters, keizers: politieke consequenties
➢ Oost en west (1054: Oosters Schisma)
▪ Verwijdering oost en westelijke kerk
▪ Westen: Kritiek op iconoclasme
▪ Conflict: wie is belangrijkste patriarch, paus of patriarch van const.
❖ Dynamiek van een keizerijk
➢ Priodes van expansie
5
