31-10-17
Introductiecollege
Digitale tentamens, meerkeuze, matching, invulvragen en open vragen.
Deelt 1 – 40%
Deelt 2 – 50%
Debat – 10%
Deelt 1 + 2 moet gemiddeld min 5,5 bij elkaar zijn. Debat moet ook min 5,5 zijn.
Debatopdracht; vroege embryogenese
Uitleg hierover in HC op 29 nov
Kopen bij VU boekhandel; werkboek HL1
H5,7,8 van Essential cell biology
Garland webite; filmpjes met uitleg
en
Heel veel info op de pp in canvas!
Embryogenese en celbiologie
Inleiding embryogenese
Opfrissing celbiologie
Functies van:
1- Endoplasmatisch reticulum,
ruw: herbergt ribosomen -> eiwitvorming
(translatie); transport van eiwitten naar
Golgi
glad: transport naar Golgi; lipiden
fosfolipiden en steroïden gemaakt;
ontgiften
2- Golgi apparaat: eiwitten ombouwen
(modificeren); opslaan en inpakken in blaasjes
voor transport
3- Lysosoom: blaasjes die partikels; ingenomen door fagocytose of pinocytose of oudere celdelen
verteren, zodat de afbraakproducten hergebruikt of veilig uitgescheiden kunnen
4- Mitochondrion: energiecentrale; citroenzuurcyclus; oppervlaktevergroting (dmv cristae)
5- Kern (nucleus): bevat genetische info, DNA
Pagina 1 van 20
,6- Kernlichaampje (nucleolus): Nodig voor de aanmaak van ribosomen voor translatie, RNA
fragmenten
7- Cytoskelet: zorgt voor de stevigheid, vorm en beweeglijkheid van de cel; bestaat uit polymeren
van eiwitten, een polymeer bestaat uit veel verschillende onderdelen
Wat moet een eicel allemaal doen om van een bevruchte eicel naar een heel organisme te
ontwikkelen?
- Morfologische bepaling (vormgeving):
Celdeling (proliferatie), celbeweging (migratie), celtype bepaling (specificatie en differentiatie).
- Moleculaire (signalerings) benadering:
Hoe worden signalen verzonden en geïnterpreteerd door cellen zodat ze weten wat ze moeten doen
en worden? Wat zijn de signaalstoffen ( eitwitten)? Hoe worden deze stoffen aangemaakt en
afgegeven? Hoe geven ze info door? Hoe komt het dan uiteindelijk dat deze signalen tot
differentiatie?
Wat is de drager van de info die nodig is voor eiwitsynthese? DNA
Waar bevind zich het DNA? Celkern
Welke functies vervullen eiwitten in een cel? Bouwstenen voor celstructuren, katalysator,
regulatie van genexpressie, regulatie van celbeweging, regulatie van cel-communicatie.
DNA structuur en organisatie
Een menselijke cel bevat 46 chromosomen (diploïde cel). Chromosoom is 1 dubbelstrengs DNA
molecuul.
DNA is een dubbelstrengs molecuul. Het is een polymeer opgebouwd uit nucleotiden die bestaan uit
deoxyribose, fosfaatgroepen en stikstofbasen. DNA is de drager van erfelijke info. Bevat genen die
coderen voor de aanmaak van eiwitten. Complementaire stikstofbasen vormen paren.
Chromosoom is één dubbelstrengs DNA molecuul (46 in een diploïde
humane cel). Ong 1000 genen per chromosoom.
Genoom is al het erfelijk materiaal samen; het totaal aan
chromosomen per celkern.
Er bestaan 20.000 – 25.000 genen in ons DNA. De sequentie (volgorde)
van de basenparen (nucleotiden) in het humane (haploïde) genoom is bepaald. Opgeslagen in
databases.
Het genoom van een individu is in alle cellen exact hetzelfde. Maar de genomen ver verschillende
individuen kunnen wel op meer dan 10 miljoen plaatsen van elkaar verschillen. Puntmutaties, SNPs,
Deleties, Inserties.
Het totale genoom van een humane cel omvat 6 miljard baseparen. Dit zou uitgerekt een 2 m lange
draad zijn. Om in de celkern te passen moet het DNA dus opgevouwen worden. DNA wordt
opgewonden om histonen (komen in groepjes van 8; octameer, vormen 1 complex). Om 1 histon
wikkelen ongeveer 147 baseparen DNA. De combinatie van histonen met DNA is een nucleosoom. De
Pagina 2 van 20
, histonen bevatten veel aminozuren met een + lading (arginine,
lysine), deze zorgt ervoor dat de histonen binden aan het –
geladen DNA.
De nucleotiden volgorde van een gen is behouden gebleven in
de loop van de evolutionaire ontwikkeling. Blijkbaar is de
nucleotidenvolgorde cruciaal voor de functie van een eiwit,
veranderingen worden niet getolereerd, zijn lethaal. (voorbeeld volgorde tussen koe en
erwt).
DNA opvouwing is een dynamisch proces.
Nucleosoom: 8 histonen plus ongeveer 147
baseparen DNA
Chromatine: totaal aan DNA plus eiwitten (met
name histonen)
Chromatide: helft va een verdubbeld chromosoom na replicatie en vóór deling
Je hebt Heterochromatine, dit is heel erg compact, en er kan geen transcriptie plaatsvinden. Ook heb
je Euchromatine, dit is minder compact en wel transcriptie actief.
Naast histonen, zijn er ook andere eiwitten die binden aan DNA, namelijk eiwitten die betrokken zijn
bij DNA reparatie, replicatie en expressie (transcriptiefactoren).
Waarom wil je DNA zo netjes opgevouwen? Op deze manier wordt gegarandeerd dat je de juiste
replicatie krijgt doordat de verdeling over de 2 dochtercellen na celdeling eerlijk is. En toegang
behouden voor transcriptie en replicatie enzymen.
Chromosoom
Korte arm (bij mensen); p (p van petite)
Autosomen; alle 22. Geslachtschromosomen; X en Y.
Bij rangschrikken chromosoom (karyotype); 1 het grootst,
22 het kleinst.
De hoeveelheid chromosomen zegt niks over wat voor
soort organisme het is, of de complexiteit.
Pagina 3 van 20
Introductiecollege
Digitale tentamens, meerkeuze, matching, invulvragen en open vragen.
Deelt 1 – 40%
Deelt 2 – 50%
Debat – 10%
Deelt 1 + 2 moet gemiddeld min 5,5 bij elkaar zijn. Debat moet ook min 5,5 zijn.
Debatopdracht; vroege embryogenese
Uitleg hierover in HC op 29 nov
Kopen bij VU boekhandel; werkboek HL1
H5,7,8 van Essential cell biology
Garland webite; filmpjes met uitleg
en
Heel veel info op de pp in canvas!
Embryogenese en celbiologie
Inleiding embryogenese
Opfrissing celbiologie
Functies van:
1- Endoplasmatisch reticulum,
ruw: herbergt ribosomen -> eiwitvorming
(translatie); transport van eiwitten naar
Golgi
glad: transport naar Golgi; lipiden
fosfolipiden en steroïden gemaakt;
ontgiften
2- Golgi apparaat: eiwitten ombouwen
(modificeren); opslaan en inpakken in blaasjes
voor transport
3- Lysosoom: blaasjes die partikels; ingenomen door fagocytose of pinocytose of oudere celdelen
verteren, zodat de afbraakproducten hergebruikt of veilig uitgescheiden kunnen
4- Mitochondrion: energiecentrale; citroenzuurcyclus; oppervlaktevergroting (dmv cristae)
5- Kern (nucleus): bevat genetische info, DNA
Pagina 1 van 20
,6- Kernlichaampje (nucleolus): Nodig voor de aanmaak van ribosomen voor translatie, RNA
fragmenten
7- Cytoskelet: zorgt voor de stevigheid, vorm en beweeglijkheid van de cel; bestaat uit polymeren
van eiwitten, een polymeer bestaat uit veel verschillende onderdelen
Wat moet een eicel allemaal doen om van een bevruchte eicel naar een heel organisme te
ontwikkelen?
- Morfologische bepaling (vormgeving):
Celdeling (proliferatie), celbeweging (migratie), celtype bepaling (specificatie en differentiatie).
- Moleculaire (signalerings) benadering:
Hoe worden signalen verzonden en geïnterpreteerd door cellen zodat ze weten wat ze moeten doen
en worden? Wat zijn de signaalstoffen ( eitwitten)? Hoe worden deze stoffen aangemaakt en
afgegeven? Hoe geven ze info door? Hoe komt het dan uiteindelijk dat deze signalen tot
differentiatie?
Wat is de drager van de info die nodig is voor eiwitsynthese? DNA
Waar bevind zich het DNA? Celkern
Welke functies vervullen eiwitten in een cel? Bouwstenen voor celstructuren, katalysator,
regulatie van genexpressie, regulatie van celbeweging, regulatie van cel-communicatie.
DNA structuur en organisatie
Een menselijke cel bevat 46 chromosomen (diploïde cel). Chromosoom is 1 dubbelstrengs DNA
molecuul.
DNA is een dubbelstrengs molecuul. Het is een polymeer opgebouwd uit nucleotiden die bestaan uit
deoxyribose, fosfaatgroepen en stikstofbasen. DNA is de drager van erfelijke info. Bevat genen die
coderen voor de aanmaak van eiwitten. Complementaire stikstofbasen vormen paren.
Chromosoom is één dubbelstrengs DNA molecuul (46 in een diploïde
humane cel). Ong 1000 genen per chromosoom.
Genoom is al het erfelijk materiaal samen; het totaal aan
chromosomen per celkern.
Er bestaan 20.000 – 25.000 genen in ons DNA. De sequentie (volgorde)
van de basenparen (nucleotiden) in het humane (haploïde) genoom is bepaald. Opgeslagen in
databases.
Het genoom van een individu is in alle cellen exact hetzelfde. Maar de genomen ver verschillende
individuen kunnen wel op meer dan 10 miljoen plaatsen van elkaar verschillen. Puntmutaties, SNPs,
Deleties, Inserties.
Het totale genoom van een humane cel omvat 6 miljard baseparen. Dit zou uitgerekt een 2 m lange
draad zijn. Om in de celkern te passen moet het DNA dus opgevouwen worden. DNA wordt
opgewonden om histonen (komen in groepjes van 8; octameer, vormen 1 complex). Om 1 histon
wikkelen ongeveer 147 baseparen DNA. De combinatie van histonen met DNA is een nucleosoom. De
Pagina 2 van 20
, histonen bevatten veel aminozuren met een + lading (arginine,
lysine), deze zorgt ervoor dat de histonen binden aan het –
geladen DNA.
De nucleotiden volgorde van een gen is behouden gebleven in
de loop van de evolutionaire ontwikkeling. Blijkbaar is de
nucleotidenvolgorde cruciaal voor de functie van een eiwit,
veranderingen worden niet getolereerd, zijn lethaal. (voorbeeld volgorde tussen koe en
erwt).
DNA opvouwing is een dynamisch proces.
Nucleosoom: 8 histonen plus ongeveer 147
baseparen DNA
Chromatine: totaal aan DNA plus eiwitten (met
name histonen)
Chromatide: helft va een verdubbeld chromosoom na replicatie en vóór deling
Je hebt Heterochromatine, dit is heel erg compact, en er kan geen transcriptie plaatsvinden. Ook heb
je Euchromatine, dit is minder compact en wel transcriptie actief.
Naast histonen, zijn er ook andere eiwitten die binden aan DNA, namelijk eiwitten die betrokken zijn
bij DNA reparatie, replicatie en expressie (transcriptiefactoren).
Waarom wil je DNA zo netjes opgevouwen? Op deze manier wordt gegarandeerd dat je de juiste
replicatie krijgt doordat de verdeling over de 2 dochtercellen na celdeling eerlijk is. En toegang
behouden voor transcriptie en replicatie enzymen.
Chromosoom
Korte arm (bij mensen); p (p van petite)
Autosomen; alle 22. Geslachtschromosomen; X en Y.
Bij rangschrikken chromosoom (karyotype); 1 het grootst,
22 het kleinst.
De hoeveelheid chromosomen zegt niks over wat voor
soort organisme het is, of de complexiteit.
Pagina 3 van 20
