Strategisch coachen – Kouwenhoven
Hoofdstuk 1: Strategisch coachen
Coachen
Een coachtraject is ontwikkelingsgericht en werkgerelateerd.
Een coach is er op gericht het beste uit de mens te halen door de coachee bewust te maken
van zijn mogelijkheden en grenzen.
Door middel van vragen stellen.
Een coach begeleidt bij het oefenen van vaardigheden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de
drie P’s Permissie, Protectie en Potentie: een coach geeft toestemming, beschermt en zet
zich in alleen daar waar nodig.
Anders dan bij therapie gaat het bij coachen om een ontwikkelingsvraag en niet om een
hulpvraag. Coachen is doelgericht, therapie/hulpverlening is probleemgericht.
Strategie stappenplan om van A naar B te komen. De volgende vragen zijn dan van belang: Waar sta
ik? Waar wil ik naar toe? Hoe ga ik dat doen?
Een strategie is gebaseerd op een visie.
Strategisch coachen op drie niveaus
Individueel niveau: ontwikkelen van individuele autonomie door talenten en vaardigheden te
ontwikkelen.
Relationeel niveau: ontwikkelen van een autonome samenwerkingsrelatie door een
effectieve taakverdeling en het ontwikkelen van relationele vaardigheden (samenwerken,
overleggen etc.)
Systeemniveau: ontwikkelen van de autonomie van een team, afdeling of organisatie als
geheel door mensen te leren hun plaats binnen het systeem in te nemen, zodat er orde en
balans ontstaan.
Voorwaarden voor strategisch coachen
Safe attachment: Als de hechting tot stand is gekomen en er een gevoel van veiligheid is
ontstaan.
Communicatieve vaardigheden: voldoende gesprekstechnische vaardigheden bezitten als
coach om de coachee te stimuleren tot zelfstandigheid.
Tijd/beschikbaarheid
Gemeenschappelijk theoretisch referentiekader: de coach beschikt over een professioneel
referentiekader een theoretisch model dat inzicht verschaft en handreikingen biedt.
Theorieën gericht op de ontwikkeling van autonomie in complexe, voortdurend veranderende
omstandigeden
Transactionele Analyse: zie hoofdstuk 6
Systeemtheorie: zie hoofdstuk 7
Ethologie: zie hoofdstuk 8
, De 7 fasen van het coach traject
1. Kennismakingsfase
2. Formulering van de doelstelling
3. Afstemmen van vraag en aanbod
4. Analyse
5. Oefenen in de praktijk
6. Evaluatie
7. Afsluitende rapportage
Hoofdstuk 2: Contact en contract
Het contact Deze is weergegeven op de mens-as. Het moet klikken tussen de coach en coachee en
er moet een vertrouwensbasis zijn.
Het contract Deze is weergegeven op de taak-as. Een contract is gebaseerd op een vraag van de
coachee en een aanbod van de coach.
De schakelbalk
Deze wordt gebruikt om van contact naar contract te gaan. Deze bestaat uit vier versnellingen:
1. Eerste versnelling: Positief aansluiten
Bij het maken van contact is het essentieel om positief aan te sluiten. Stel jezelf daarbij de
volgende vragen:
- Schikt het? Hiermee respecteer je de grenzen van de ander.
- Klikt het? Sluit aan bij het taalgebruik van de ander. Dit zorgt voor een bevordering van
het contact en voelt de ander zich begrepen.
- Juiste persoon?
- Storingen? Benoem storende factoren en hef deze op.
- Krijg ik antwoord op mijn vraag? Zorg ervoor dat je antwoord op je vraag krijgt van je
coachee. Dus geen blokkerend antwoord (vraag ter discussie stellen) of rakelings
antwoord (er naast antwoorden).
2. De tweede versnelling: vragen stellen
Een positieve aansluiting kan worden verstevigd door het stellen van vragen. Door vragen te
stellen haal je de ander naar je toe. Om een gesprek op gang te brengen is het handig open
vragen te stellen, om het gesprek weer af te sluiten zijn gesloten vragen vaak handig.
3. Derde versnelling: samenvatten
Dit schept veiligheid voor de coachee. Zo heeft de coachee namelijk het idee dat hij gehoord
wordt en de boodschap is begrepen. Samenvatten kan voor de coach ook handig zijn om af te
ronden of naar een ander onderwerp over te gaan.
4. Vierde versnelling: Eigen mening geven
De eerste drie stappen zijn gericht op de coachee. Maar in een contract dat wederzijds is, zal
de coach ook met eigen opvattingen en ideeën komen. Een coach kan directief zijn door
nieuwe oplossingen aan te dragen of succesvolle ervaringen te melden.
De dramadriehoek
Hoofdstuk 1: Strategisch coachen
Coachen
Een coachtraject is ontwikkelingsgericht en werkgerelateerd.
Een coach is er op gericht het beste uit de mens te halen door de coachee bewust te maken
van zijn mogelijkheden en grenzen.
Door middel van vragen stellen.
Een coach begeleidt bij het oefenen van vaardigheden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de
drie P’s Permissie, Protectie en Potentie: een coach geeft toestemming, beschermt en zet
zich in alleen daar waar nodig.
Anders dan bij therapie gaat het bij coachen om een ontwikkelingsvraag en niet om een
hulpvraag. Coachen is doelgericht, therapie/hulpverlening is probleemgericht.
Strategie stappenplan om van A naar B te komen. De volgende vragen zijn dan van belang: Waar sta
ik? Waar wil ik naar toe? Hoe ga ik dat doen?
Een strategie is gebaseerd op een visie.
Strategisch coachen op drie niveaus
Individueel niveau: ontwikkelen van individuele autonomie door talenten en vaardigheden te
ontwikkelen.
Relationeel niveau: ontwikkelen van een autonome samenwerkingsrelatie door een
effectieve taakverdeling en het ontwikkelen van relationele vaardigheden (samenwerken,
overleggen etc.)
Systeemniveau: ontwikkelen van de autonomie van een team, afdeling of organisatie als
geheel door mensen te leren hun plaats binnen het systeem in te nemen, zodat er orde en
balans ontstaan.
Voorwaarden voor strategisch coachen
Safe attachment: Als de hechting tot stand is gekomen en er een gevoel van veiligheid is
ontstaan.
Communicatieve vaardigheden: voldoende gesprekstechnische vaardigheden bezitten als
coach om de coachee te stimuleren tot zelfstandigheid.
Tijd/beschikbaarheid
Gemeenschappelijk theoretisch referentiekader: de coach beschikt over een professioneel
referentiekader een theoretisch model dat inzicht verschaft en handreikingen biedt.
Theorieën gericht op de ontwikkeling van autonomie in complexe, voortdurend veranderende
omstandigeden
Transactionele Analyse: zie hoofdstuk 6
Systeemtheorie: zie hoofdstuk 7
Ethologie: zie hoofdstuk 8
, De 7 fasen van het coach traject
1. Kennismakingsfase
2. Formulering van de doelstelling
3. Afstemmen van vraag en aanbod
4. Analyse
5. Oefenen in de praktijk
6. Evaluatie
7. Afsluitende rapportage
Hoofdstuk 2: Contact en contract
Het contact Deze is weergegeven op de mens-as. Het moet klikken tussen de coach en coachee en
er moet een vertrouwensbasis zijn.
Het contract Deze is weergegeven op de taak-as. Een contract is gebaseerd op een vraag van de
coachee en een aanbod van de coach.
De schakelbalk
Deze wordt gebruikt om van contact naar contract te gaan. Deze bestaat uit vier versnellingen:
1. Eerste versnelling: Positief aansluiten
Bij het maken van contact is het essentieel om positief aan te sluiten. Stel jezelf daarbij de
volgende vragen:
- Schikt het? Hiermee respecteer je de grenzen van de ander.
- Klikt het? Sluit aan bij het taalgebruik van de ander. Dit zorgt voor een bevordering van
het contact en voelt de ander zich begrepen.
- Juiste persoon?
- Storingen? Benoem storende factoren en hef deze op.
- Krijg ik antwoord op mijn vraag? Zorg ervoor dat je antwoord op je vraag krijgt van je
coachee. Dus geen blokkerend antwoord (vraag ter discussie stellen) of rakelings
antwoord (er naast antwoorden).
2. De tweede versnelling: vragen stellen
Een positieve aansluiting kan worden verstevigd door het stellen van vragen. Door vragen te
stellen haal je de ander naar je toe. Om een gesprek op gang te brengen is het handig open
vragen te stellen, om het gesprek weer af te sluiten zijn gesloten vragen vaak handig.
3. Derde versnelling: samenvatten
Dit schept veiligheid voor de coachee. Zo heeft de coachee namelijk het idee dat hij gehoord
wordt en de boodschap is begrepen. Samenvatten kan voor de coach ook handig zijn om af te
ronden of naar een ander onderwerp over te gaan.
4. Vierde versnelling: Eigen mening geven
De eerste drie stappen zijn gericht op de coachee. Maar in een contract dat wederzijds is, zal
de coach ook met eigen opvattingen en ideeën komen. Een coach kan directief zijn door
nieuwe oplossingen aan te dragen of succesvolle ervaringen te melden.
De dramadriehoek
