Samenvatting Blok 1.6 Klinische psychologie - Probleem 5

Probleem 5
Leerdoelen:
- Wat is schizofrenie?
- Hoe ontstaat het?
- Hoe behandel je het?

Bronnen: Franken


Psychose

Psychose: de term waarmee de meest ernstige psychiatrische stoornissen wordt aangeduid.
Hierbij is het begrip van werkelijkheid ernstig verstoord en er wordt een nieuwe
werkelijkheid geschapen. Patiënten die onder deze diagnose vallen, hebben vaak geen besef
dat zij ernstig ziek zijn. Er is sprake van een grove verstoring van de verwerking van
informatie (waarneming en denken), waardoor verkeerde conclusies worden getrokken
omtrent de externe werkelijkheid. Dit kan blijken uit wanen en/of hallucinaties.
- Criteria: wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, incoherentie en andere
stoornissen van de logische gedachtegang of katatone verschijnselen.
- We gebruiken het begrip psychotisch pas wanneer iemand zo afwijkend functioneert
dat ingrijpen noodzakelijk is.

We onderscheiden verschillende soorten psychosen:
 Schizofrenie
 Schirzofreniforme stoornis
 Schizoaffecieve stoornis
Functionele stoornissen
 Waanstoornis
 Kortdurende psychotische stoornis
 Gedeelde psychotische stoornis
 Psychotische stoornis door een somatische/lichamelijke aandoening
 Psychotische stoornis door middelengebruik Organische stoornissen
 Niet nader gespecificeerde of atypische psychose

Organische stoornis:
- Of organische afwijking in de hersenen
- Of een lichamelijke aandoening die de hersenfuncties ontregelt
- Of stoffen die de hersenfuncties ontregelen

Functionele stoornis:
- Er zijn geen aantoonbare organische afwijkingen gevonden in de hersenen

Tegenwoordig wordt dit onderscheid steeds minder gemaakt, omdat tegenwoordig ook
aantoonbare afwijkingen in de functionele stoornissen worden gevonden.




1

, Schizofrenie
Schizofrenie is de ergste psychotische stoornis en veel andere typen psychosen zijn afgeleid
van deze stoornis. Door schizofrenie wordt het sociaal functioneren ernstig aangetast en
bestaat er een hoog risico van chroniciteit. Mensen met schizofrenie hebben vaak een
vreemde perceptie, denkwijze en waarneming.

Geschiedenis:
- Kraepelin in (1896): hij ging uit van een dementia preacox (vroege aftakeling), volgens
hem waren er drie vormen: de katatone, hebefrene en paranoïde vorm. Centraal hierbij
stond de uiteindelijke aftakeling.
- Verbetering door Bleuler (1911): hij was de eerste die de term schizofrenie (splijting van
de geest) gebruikte. Hij sprak van Gruppe Schizofrenien  dit waren allemaal varianten
van schizofrenie, omdat er verschillende mates waren van de stoornis. Er was volgens
hem een aanzienlijke aantasting van sociaal functioneren.
- Meyer: schizofrenie is een fout in cognitie en gedrag.

Schizofrenie begint meestal in de adolescentie of jonge volwassenheid. Verschijnselen
ontwikkelen zich meestal geleidelijk, maar het kan ook acuut. Schizofrie wordt ook wel een
heterogeen syndroom genoemd, omdat de symptomen zeer verschillend zijn. Kenmerkend
voor deze patiënten is zich chaotisch of bizar uiten, opgewonden reageren of juist erg
teruggetrokken zijn.

De kans op schizofrenie is ongeveer 1% en het komt vaker voor bij mannen dan bij
vrouwen. Het risico voor beide seksen is uiteindelijk even hoog, maar bij mannen begint het
eerder dus is het vaak ernstiger. Schizofrenie moet ten minste 6 maanden aanhouden, met
zeker 1 maand psychotische problemen.

Schizofrenie betekent letterlijk ‘gespleten geest’. Deze vertaling breng echter verwarring
teweeg. Bij schizofrene patiënten is er namelijk geen sprake van een gespleten geest; ook
de hersendelen werken dus niet afzonderlijk van elkaar. Ze hebben verder ook geen gespleten
persoonlijkheid (=dissociatieve identiteitsstoornis)

Verschil dissociatieve identiteitsstoornis en schizofrenie
- Dissociatieve identiteitsstoornis is een ontwikkelingsstoornis en schizofrenie niet, maar
de laatste tijd gaat men er steeds vaker van uit dat schizofrenie ook een
ontwikkelingsstoornis is.
- Ook horen schizofrene patiënten alleen maar stemmen, ze hebben niet zoals bij de
dissociatieve identiteitsstoornis het gevoel dat ze de stemmen zelf zijn. Gespletenheid uit
zich bij schizofrenie doordat er weinig samenhang is in denken, tussen waarneming en
gedachten, en tussen emoties en gedachten.



Symptomen:

Positieve en negatieve symptomen
- Positieve symptomen: voegen iets toe aan het gedrag. Het zijn nieuwe, ongewone
gedragingen en belevingen, die er normaal niet horen te zijn. Bijv. wanen, hallucinaties
en incoherentie.

2